Evini ve bahçesini renklendirmek isteyenler için bahçe bakımı

Bitkiler, onlarca çeşit rengiyle evleri ve bahçeleri süslüyor.

Şehir hayatından uzaklaşıp ufak bir molaya ihtiyaç duyanlar, havaların ısınmasıyla bahçelerde daha çok vakit geçirmeye başlıyor.

Kimisi kendini ağaçlık ve ormanlık alanlara atıyor, kimisi kendi bahçesini düzenliyor, kimisi de evinde saksıda sebze ve meyve yetiştiriyor.

Bahçe düzenlemek isteyenler nelere dikkat etmeli, ürünleri bakımı nasıl yapmalı? 

Ekim yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli şey toprak işlemesi. Toprak işleme, ilkbahar ve sonbahar olmak üzere yılda 2 kez yapılmalı.

Toprağın kuru olması da en önemli noktalardan bir tanesi. Nedeni ise; ıslakken yapılan işlemlerin toprakta sertleşmeye neden olması.

"Önce ağaçlar budanmalı"

Konu hakkında sorularımızı yanıtlayan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi ve Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ruhsar Yanmaz, bahçe bakımıyla ilgili yapılması gereken işlemleri şöyle sıraladı:

“Bahçede çok yıllık ağaçlar varsa ağaç diplerindeki toprağı çapa ile işlemek, dip kısımdaki yabancı otları temizlemek gerekir. Yaprak çürüntüleri varsa toprakla karıştırılması, ileride toprağa organik madde kazandırılmasına yardımcı olur.

Kış çıkışında, ağaçlara önce budama yapılmalı, ağacın şeklini bozan, kurumuş ve zayıf dallar budama makası ile kesilmeli, artıklar toplanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Böylece hastalık ve zararlıların yayılması engellenmiş olur.

Tek yıllık sebze türleri ve süs bitkileri yetiştirilecekse ekim dikimin hazır hale getirilmesi gerekir. Sebze üretim parselleri için yine yüzeysel bir toprak işlemesi yapılır, topraktaki sert parçalar ve taşlar uzaklaştırılır. Sürümden önce toprağa organik gübre veya fosforlu ve azotlu gübreler verilir.” 

Gübreleme

Bitkilere verilecek gübrenin miktarı ve çeşidi de ürünün kalitesi açısından çok önemli.

Organik gübre, ilkbaharda toprak işlemesi ile verilirken, kimyasal gübre hem dikim aşamasında hem de dikimden sonra 2 kez verilmeli.

Saksı derinliği 30 santimetreden az olmamalı

Meyve ve sebze ekiminde, bahçenin bulunduğu ekoloji de oldukça önemli. İklim ve toprak isteklerine hangi bitkiler uygunsa onlar tercih edilmeli.

Toprakla uğraşmayı sevenler için evde saksıda yetiştiricilik de alternatifler arasında...

Saksıda sebze, meyve yetiştirmeyi düşünenler için temel şartlardan biri: Saksı derinliği. Sağlıklı ürün almak isteyenler 30 santimetreden az derinliği olan saksıları tercih etmemeliler.

İlkbahar ve sonbahar dönemleri için meyve-sebze önerileri

İç Anadolu Bölgesi için ilkbahar ve yaz döneminde yetiştirilmesi uygun sebze ve meyveler; kavun, karpuz, kiraz, vişne, erik, domates, biber, patlıcan, hıyar, kabak, bamya.

Sonbahar dönemi için de maydanoz, brokoli, karnabahar, turp, lahana, dereotu, tere, roka, patates ve soğan yetiştirilebilir.

Menekşe, begonya, zinniya, ateş çiçeği, petunya, sardunya ilkbahar ve yaz dönemi yetiştiriciliğine uygun süs bitkileriyken mevsim sonuna doğru da süs lahanaları ve kasımpatılar tercih edilebilir.

“Bitki zararlıları ile mücadelede ilaçlama son çare olmalı”

Bitkilerde zarar yapan hastalık etmenleri (mantari, bakteriyel ve virüs hastalıkları) ile zararlılar (kurtlar, sinekler ve böcekler) ile mücadelede ilk hedefin sağlıklı bitki yetiştirmek için gerekli kültürel önlemleri almak olduğunu söyleyen Yanmaz sözlerine şöyle devam etti:

“Tarlanın hastalık ve zararlılarla bulaşık olmaması, kullanılan tohum, fide ve fidanların hastalık ve zararlılardan arındırılmış olması, bahçede toprak işleme, budama, dikim işlemlerinde kullanılan aletlerin temizliği, ekim ve dikimin toprak ve hava sıcaklığının uygun zamanda yapılması, bitkilerin dikiminde sık ekimlerden kaçınılması, sulamanın ve gübrelemenin zamanında yapılması öncelikli olarak dikkate alınması gerekli kültürel önlemlerdir."

Yanmaz’a göre ilaçlama en son çare olarak düşünülmeli. İlaçlamaların o zararlı türünün zarar eşiği denilen sayıya ulaştığı zaman yapılması gerekir. İlaçlamanın günün erken ve geç saatlerinde yapılması ve ilacın bitkide en az 1 gün kalmasını sağlayacak şekilde yağış durumu dikkate alınarak planlanmalı.