Karma aşılarda tedarik sorunu çözülüyor

Köpeklerde Distemper (Köpek Gençlik) ,Parvo (Kanlı ishal), Hepatitis, Parainfluenza, Leptospirosis. Kedilerde ise Feline Panleukopenia, Feline Calicivirus, Feline Rhinotraheitis gibi hastalıkların önlenmesinde kullanılan karma aşıların temininde yaşanan sıkıntılar çözüme kavuşuyor.

Türk Veteriner Hekimler Birliği Başkanı Ali Eroğlu’ya göre üreticilerin Covid-19 aşıların ağırlık vermesi, İthalatçı firmaların GMP (İyi Üretim Programı) sertifika sürelerinin dolması ve pandemi döneminde hayvan sahiplenme oranında yaşanan ciddi artış tedarikte sıkıntılara yol açtı. Sıkıntıların artması nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı devreye girdi. 

Sertifika sorunu özel izin ile çözüldü

Karma aşılar yurt dışından ithal edilerek Türkiye’ye geliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın testlerinden sonra kedi ve köpeklere uygulanmak üzere piyasaya dağıtımı gerçekleşiyor. Bu süreçte en kritik nokta ise aşıları ithal eden firmalar. Ali Eroğlu bu firmaların büyük çoğunluğunun GMP adı verilen yeterlilik sertifikalarının süresi dolduğundan tedarik ağında aksamalar olduğunu söylüyor.

“Bizim ülkemizde GMP süreleri biten firmaların tekrar GMP yenileme durumları söz konusu oldu. Tarım ve Orman Bakanlığı ilgili Genel Müdürlüğü de bu şartları taşımayan ya da yenilemeyen firmaların ithal edemeyeceğini belirtti. Ama piyasadaki talep üzerine rahatlatmak için özel izin vermeye başlandı. Özel izin şunu kapsıyor, bizdeki GMP şartlarını taşımayan ya da yenilemeyen firmalar, ithal edilecek ülkelerdeki GMP koşullarını sağlayan firmalardan acil ihtiyaç dolayısıyla bu aşıları ithal edebilecekler. Özel izin verilmesi çok önemli bir nokta. Zannediyorum ilk bağlantı kurulan ülke Hollanda oldu. Biraz önce de bir firma yetkilisiyle görüştüm, problemin çözüleceğini söyledi.”

Pandemi döneminde hayvan sahiplenme oranı yüzde 30-40 civarı arttı

Evcil hayvan sahiplerinin veterinerlerde karma aşı bulunamamasının bir diğer nedeni ise pandemi döneminde hayvan sahiplenme oranının ciddi şekilde artması. Eroğlu’ya göre pandemi döneminde evcil hayvan shaiplenme oranı yüzde 30-40 civarında arttı.

“Covid dolayısıyla hem yurt dışında hem de ülkemizde hayvan edinmede sayı önemli miktarda arttı. Evcil hayvan edinme süreci ciddi oranda arttı. Net bir veri olmamakla birlikte yüzde 30-40 civarında artış olduğu tahmin ediliyor. Bu da aşı ihtiyacını artırdı. Aşırı derecede talep oluşmaya başladı. Karma aşıda yaşanan temin sorununun bir nedeninin de bu aşırı talep olduğunu söyleyebiliriz.”

Yakında yeniden karma aşı bulunabilecek

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sorunun çözülmesi adına ithalatçı firmalara sağladığı özel izin sayesinde aşılar yeniden veteriner kliniklerinde bulunabilecek. İlk temas kurulan ülkenin Hollanda olduğunu belirten TVHB Merkez Konsey Başkan’ı Ali Eroğlu, yakında bu aşıların kontrollerden geçip uygulanmaya başlayacağını belirtti:

“Aldığım bir bilgiye göre 120 bin doz civarında bir aşı bağlantısı yapılmış yurtdışıyla. Zannediyorum en kısa zamanda ülkemize bunlar gelir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın testlerinden sonra da piyasaya sürülecek ve kullanıma başlayacak. Hayvan sahiplerinin bir an önce aşısı geciken ya da yaptırılmayan hayvanların serbest veteriner hekimlerin kliniklerine müracat ederek yaptırmalarını tavsiye ediyoruz.”