FOMO, bir şeyleri kaçırma korkusu, netlessfobi, internetsiz kalma korkusu, nomofobi cep telefonsuz kalma korkusu...
Telefon yalnızca iletişim kurmanın bir yolu olarak hizmet etmiyor, aynı zamanda sosyalleşmek, alışveriş, çalar saat, takvim hatta banka işlevi görüyor. Akıllı telefonlar o kadar çok şey yapabiliyor ki; cep telefonlarının kullanışlılığı, kişinin telefonsuz kalma korkusunda önemli bir rol oynuyor. Ancak faydalı cihazlar olsalar da, uzmanlar dijital cihazlara aşırı güvenmenin fobilere yol açabileceğini söylüyor.
Fobi, yani bir duruma karşı katlanılamayacak kadar korku hissetmek... Yeni nesil fobileri Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar'la konuştuk.
Teknolojiyle hayatımıza giren modern çağın fobileri
Yeni nesil fobilerin ilki FOMO, ingilizce "fear of missing out" psikoloji literatürüne "sosyal medyada olanları kaçırma kokusu" olarak girdi. Bu kişiler sürekli bir şeyleri kaçırmaktan, başkalarından geride kalmaktan korkuyor. Her dakika sosyal medya mecralarını güncelleyerek kaçırdıkları şeyi kontrol etme ihtiyacı duyuyorlar.
[Fotoğraf: Getty]
Bir diğer korku netlessfobi, daima bağlantıda kalma isteği... Bu kişilerde internetin olmadığı ortamlara girmek, katlanılmaz bir duruma yol açabilir. İnterneti kullanma ihtiyaçları olmasa dahi, "bağlantıda" olamayacakları ortamlara girmekten kaçınırlar.
Nomofobi yani No Mobile Phone Phobia ise insanların cep telefonsuz kalma korkusu yaşadığı psikolojik bir durum. Bu durum yalnızca telefonu kaybetmeyi, unutmayı veya bozmayı değil, aynı zamanda cep telefonu bağlantısının dışında olmayı da içeriyor. Araştırmalar hala sınırlı olsa da, mevcut bulgular nomofobinin özellikle gençler arasında oldukça yaygın olduğunu gösteriyor
Çağın bir diğer korkusuysa, özçekim fobi... Özçekim fobisi olan kişiler kendi fotoğraflarına bakamaz, kendi videolarını izleyemez, fotoğrafları çekilirken en önde olmak istemezler.
Hangi durumlarda bir uzmana başvurmak gerekiyor?
Sürekli bağlantıda olmanın her zamankinden daha önemli olduğu bir dünyada endişe de giderek artıyor. Şarjın bitmesi ya da internete bağlanamamak sadece endişeye değil, korku ve paniğe de yol açabiliyor. Birçok insan bu korku yüzünden geceleri, hatta uçak gibi cihazlarını kullanmayacakları yerlerde dahi telefonlarını kapatmıyor.
[Fotoğraf: Getty]
Siz de, telefonunuzu mesajlar ya da aramalar için sürekli kontrol ediyorsanız, tamamen şarj olduğunda bile şarj etme ihtiyacı duyuyorsanız,gittiğiniz her yere götürüyor, yanınızda mı diye kontrol ediyorsanız, belki de oldukça sık görülen yeni nesil fobilere yakalanmış olabilirsiniz.
Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, bir şeyleri kaçırma korkusunun, gelişmelere artık çok kolay ulaşabilmekten kaynaklandığını ve en çok gençleri etkilediğini söylüyor. Peki hangi durumlarda bir uzmana başvurmak gerekiyor?
(2).jpeg)
"Eğer fobi dediğimiz şey bizim hayatımızı, işlevselliğimizi kısıtlamaya başladıysa, işinizi artık eski verimliliği ile yapamıyorsanız ya da bir yere gitmemiz gerekiyor ama orada internet yok, gitmekten kaçıyorsak, sosyal işlevselliğimiz ya da aile içindeki ilişkilerimize zarar vermeye başladıysa o zaman profesyonel bir destek alınması gerektiğini vurguluyoruz. Kişiler bunun her zaman farkında olamayabiliyor. Bunun bir fobi olacağının, bir rahatsızlık olabileceğinin farkına varamayabiliyorlar çünkü normal olduğunu düşünebiliyorlar."
Fobi değil hobi edinin
Cep telefonları özgürleştirici oldukları kadar tutsak da ediyor. Ancak bu tutsaklıktan kurtulmak için yapabileceğiniz şeyler var.
Kitap okumayı, yürüyüşe çıkmayı, spor yapmayı veya keyif aldığınız bir hobiyle uğraşmayı denemek gibi...
"İlk olarak sabah uyandığınızda ilk iş telefonu kontrol etmeyerek başlayabilirsiniz. Sabah uyandığınızda ilk yapacağınız şey perdeyi açıp camdan dışarı bakmak olsun... Hobi her anlamda öneriyoruz. Fiziki uğraş aslında tüm kaygılar için geçerli zihinsel olarak rahatlatacaktır."
Kamera: İlyas Umut Özacar
19ºC
Ankara
