Kütüphanelerde alınması gereken önlemler

Genel olarak alınması gereken tedbirler:

• COVID-19’un yüzeylerde sağ kalımını araştıran çalışmalarda kitap ve basılı materyalde virüs saptanmadığı için kitaplar için özel bir işleme gerek bulunmuyor. Kitaplara temas öncesi ve sonrası el antiseptiği kullanılması yeterli. Ancak kitap ödünç alma alanlarında alkol bazlı el antiseptiği bulundurulmalı. 

• Kütüphane kullanıcılarının giriş ve çıkış saatleri kaydedilmeli. 

• Kütüphane giriş ve çıkışlarında sosyal mesafe kurallarına en az 1 metre olacak şekilde uyulmalı. Girişlerde, kişiler sıra ile içeriye alınmalı. Sırada durulması gereken alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenmeli. Kalabalığın oluşmasını engellemek için gerekli önlemler alınmalı. 

• Kütüphanelere maske takılarak girilmeli, içeride de takılması sürdürülmeli. Kütüphane girişinde maske ve mesafe kontrolünü yapacak bir personel görevlendirilmeli. 

• Kütüphaneler, kullanıcılarına randevuyla ya da online hizmet vermeyi önceliğe alarak içeride kalabalık oluşması engellenmeli. 

• Kütüphanelerde sosyal mesafe kuralları çerçevesinde belirlenen oturma alanlarına göre personel ve ziyaretçi planlaması yapılmalı, içeriye alınması gereken kişi sayısı buna göre düzenlenmeli. 

• Okuma salonundaki sandalyeler aralarında en az 1 metre olacak şekilde azaltılmalı. Oturma düzeni yüz yüze olmamalı, çapraz oturma tercih edilmeli. Bireyler arasında olması gereken sosyal mesafeye en az 1 metre olacak şekilde dikkat edilmeli. 

• Kullanıcıların okuma, çalışma ve oturma alanlarında su dışında içecek ve yiyecek tüketmesine izin verilmemeli. 

• Kütüphane kullanıcıları ile çalışanlar arasında kitap alışverişi, kaynak bulma, kitap arama gibi işlemler sırasında sosyal mesafe korunmalı. 

• Kullanıcıların ödeme ihtiyacı olduğunda tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları istenmeli. 

• Okuyucu bankolarında sosyal mesafenin korunamadığı durumlarda şeffaf materyalden oluşan bir bariyer yerleştirilerek kütüphane çalışanları ve kullanıcılar arasındaki temas önlenmeli. 

• Kütüphanelerde kafeteryalar veya yeme içme bölümleri açıldığında “COVID-19 Kapsamında Büfe, Kantin ve Bayiler İçin Alınacak Korunma Önlemleri Rehberi” dikkate alınmalı. 

Okuyucular için önlemler: 

• Kütüphane kullanıcıları mümkün olduğu kadar randevu ile gitmeli ve randevu saatine uymalı, kütüphaneden isteklerini online sistem üzerinden gerçekleştirmeli.

• İçeriye girmeden görünür bir yere asılmış olan içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirme okunmalı ve kurallara uymalı. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan kullanıcıların kütüphaneye girmemeleri uyarısı yer almalı. 

• Kütüphane kullanıcılarının kütüphane içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalı. 

• Kullanıcı kütüphaneye girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az yüzde 70’lik alkol içeren kolonya kullanmalı. 

• Diğer kullanıcılar ve çalışanlar ile aradaki sosyal mesafe en az 1 metre olacak şekilde korunmalı. 

• Kütüphaneye girmeden önce uygun şekilde maske takılmalı ve içeride çıkarılmamalı. 

• Kütüphaneler içinde mecbur olmadıkça yüzeylere dokunulmamalı. Sık dokunulması mümkün olan yüzeylerin farkında olunmalı ve buralara dokunulduğunda el antiseptiği kullanılmalı. 

Personel için alınan önlemler: 

• Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalı. 

• Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan ya da gelişen çalışanlar tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna yönlendirilmeli. 

• COVID-19 tanısı olan ve tedavisi tamamlanan çalışanlar Sağlık Bakanlığı COVID-19 rehberindeki kurallara göre yönetilmeli. 

• Personel kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalı. 

• Personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalı. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı. 

• Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmeli. Yemek yerken ya da su, çay, kahve içilirken maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalı. 

Yemek alanları için gerekli tedbirler: 

• Yemekhane girişlerine el antiseptiği konulmalı. 

• Yemekhanede masalar ve sandalyeler arası mesafe en az 1 metre olacak şekilde -tercihen 2 metre- düzenleme yapılmalı. 

• Temaslı takibinin kolay yapılabilmesi için; yemek saatleri gruplara göre belirlenmeli ve mümkün ise aynı kişilerin aynı masada yemek yemeleri sağlanmalı. Çay içme molalarında da benzer kurallara dikkat edilmeli. 

• Yemekler ve içecekler tek kullanımlık kumanya şeklinde dağıtılmalı. 

• Yemek öncesinde ve sonrasında eller su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca yıkanmalı. Tek kullanımlık havlu ile ellerin kurulanması gibi kişisel hijyen kurallarına uygun düzenlemeler yapılmalı. 

• Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, bardak vb. malzemelerin tek kullanımlık olacak şekilde sunulması sağlanmalı. 

• Yemekhane görevlileri kişisel hijyen kurallarına uygun davranmalı ve maske takmalı. 

• Masada yeme ve içme dışında maske takılmalı. 

Kütüphanelerin hijyeni için alınan önlemler: 

• Kütüphanelerin her gün düzenli olarak temizliği yapılmalı. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmeli. 

• Özellikle kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri, bilgisayar malzemeleri gibi sık dokunulan yüzeylerin temizliğine dikkat edilmeli. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu kullanılabilir. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu kullanılmalı. 

• Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri yüzde 70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalı. 

• Kütüphane kullanıcıları ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından yüzde 70’lik alkol ile temizlenmeli. 

• Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun şekilde temizlenmeli. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemeleri 60 derecede yıkanmalı. 

• Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalı. 

• Tuvaletlere tek kullanımlık kağıt havlu ve tuvalet kağıdı konulmalı. Hava ile el kurutma cihazları çalıştırılmamalı. 

• Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve mümkünse fotoselli olmalı. 

• Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalı. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini su ve sabunla yıkamalı. 

• Merkezi havalandırma sistemleri bulunan kütüphanelerin havalandırması temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli. 

• Kütüphaneler sık sık havalandırılmalı.