“Mali destek için çalışmalar sürüyor”

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam ile Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığında (AFAD) düzenlediği basın toplantısında, Manisa'nın Soma ilçesindeki maden faciası ve Batı Balkanlar'daki sel felaketi sonrasında AFAD koordinasyonunda yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verdi. 

Soma'da, ülkeyi yasa boğan elim olayın ardından milletin hem acıları paylaşma hem de yardımlaşma anlamında örnek bir davranış ortaya koyduğunu ifade eden Atalay, elim kazada hayatını kaybeden işçi ve mühendislere Allah'tan rahmet, millete başsağlığı ve yaralı kurtulanlara geçmiş olsun dileklerini iletti. 

Bu konularla ilgili devletin bütün kurumları ve milletin ortaya koyduğu çabaların çok değerli olduğunu vurgulayan Atalay, olayın ardından AFAD'ın koordinasyonuyla bakanlıklar, kurumlar, çevre valilikler tarafından başarılı çalışma yürütüldüğünü dile getirdi. 

"Devlet ve millet olarak bir acı yaşadık" diyen Atalay, bu acının hem geriye dönük sebepleri hem de bundan sonra neler yapılabileceğine ilişkin çalışmaların yürütüleceğini belirtti. Atalay, Soma'daki elim kazada hayatını kaybedenlerin sayısının 301, sağ kurtulanların sayısının 486, hastaneye sevk edilen ve tedavi gördükten sonra ayrılanların sayısının da 122 olduğunu anımsattı. AFAD ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca Soma'daki kömür madeni kazasında hayatını kaybedenlerin yakınlarıyla ilgili çalışma yürütüldüğünü anlatan Atalay, şunları kaydetti: 

"Şu anda iki iş yürüyor mali desteklerle ilgili. Bir, ailelerle ilgili yakın tespit yapılıyor. Her aile tekrar ziyaret ediliyor. Ailenin durumu, çocukları, çocuklarının eğitimi, eğitim seviyeleri, konutları var mı gibi detaylı bir durum tespiti. Esasen bu yapıldı, aileler ziyaret edildi ama daha çok bu gözle bir bakış oluyor. 'Öncelikle talepleriniz ne olabilir' şeklinde onların görüşleri de alınıyor. Yani kısa sürede, birkaç gün içinde bunun tamamlanmasını bekliyoruz. İkinci çalışma, AFAD bünyesinde yardım hesapları açıldı. Buralara vatandaşlarımız iki şekilde yardım yapabiliyor. Bir, bu hesaplara nakdi yardım gönderiyor. İki, SMS göndermek kaydıyla yine bu hesaplar bünyesinde yardıma katılabiliyor."  

"KURUŞU KURUŞUNA VE SADECE SOMA İÇİN KULLANILACAK"  

Bu çerçevede değişik kamu kurumları, sivil toplum örgütleri, özel kuruluşlarca birçok yardım kampanyası başlatıldığına işaret eden Atalay, kampanya düzenleyen tüm kurum ve kuruluşlarla irtibat kurduklarını, onların kendi çalışmalarını yürüteceğini ancak bütün yardımların devir teslimle AFAD'da toplanacağını kaydetti. Atalay, "Kimi firmalar bizi arayarak, 'Şehitlerin yakınları, ailesi için konut yaptırmak istiyoruz' veya 'Çocuklarının okul masraflarını eğitim hayatları boyunca karşılamak istiyoruz' gibi talepte bulunanların da kaydını alıyoruz. Kendileriyle en etkili şekilde görüşmeler yapılıyor. Onlar da bu kampanyada toplanmış olacak" dedi.  

"KONUT OLABİLİR, ÇOCUKLARININ EĞİTİMİ OLABİLİR"  

Bir yandan ihtiyaçların tespit edildiğini anlatan Atalay, toplanan yardımların son kuruşuna kadar Soma'daki şehit ailelerinin ihtiyaçları için kullanılacağını vurguladı. Bunların ilan da edileceğini dile getiren Atalay, "Daha sonra nasıl en etkili, kalıcı şekilde değerlendirileceğinin kararı verilecek. Bu konut olabilir, çocuklarının eğitimi olabilir, gelecek için çocukları adına hesap açma olabilir. Pek çok alternatif ama bunun değerlendirilmesi ciddi çalışmayla olacak. Talepleri zaten bunun için topluyoruz. Bu hesaplarda toplanan para kuruşu kuruşuna ve sadece Soma için kullanılacak" dedi. Ayrıca bundan sonra ailelere psikolojik destek, hayatlarına ortak olma gibi uzmanların yürüteceği çalışmalar bulunduğunu ifade eden Atalay, bunu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının koordine edeceğini bildirdi.

İyi niyetle kimi gönüllü kuruluşlar, sivil toplum örgütleri, uzmanlar ve bireylerin 'Nasıl katkı verebilirim' şeklinde bir çaba içinde olduğuna işaret eden Atalay, "Onlara çağrımız, mutlaka Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığımızla irtibat kursunlar, oraya başvursunlar, o mekanizmanın içinde yer alsınlar. Böylece hem imkanlar birleştirilecek hem daha verimli kullanılacak hem de dağınıklığa meydan verilmemiş olacak" değerlendirmesinde bulundu.

Soma'daki aileler için ciddi bir miktar toplanacağına inandığını ifade eden Atalay, "Milletimizin duyarlılığı, yardımları var. Diğer kurumların çalışmaları var. Umuyoruz burada ciddi bir miktar olacak. Tabii geride kalanların kayıplarını, babalarını, eşlerini, çocuklarını geri getiremeyiz ama en azından şehitlerimizin emaneti çocuklarının, ailelerinin hayatlarını daha iyi sürdürmeleri yönünde katkı sağlamanın çabası içindeyiz" diye konuştu. Atalay, Soma'daki olayda, kendisine bağlı çalışan AFAD tarafından kurumlar arasında başarılı bir koordinasyon sağlandığına da işaret etti.

BALKANLAR'DAKİ SEL FELAKETİ

Beşir Atalay, Bosna Hersek ve Sırbistan başta olmak üzere Batı Balkanlar'da büyük bir sel felaketi yaşandığını söyledi. Türkiye'nin ilk günden itibaren bu ülkelerin yanında olduğunu dile getiren Atalay, "Başbakanımız oranın yetkilileriyle, başbakanları, cumhurbaşkanlarıyla görüştü. AFAD'dan hemen Bosna Hersek ve Sırbistan'a heyetler gönderdik. TİKA ofisimiz, büyükelçiliklerimiz oralarda aktif" dedi. Bosna Hersek'in pazar günü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan aracılığıyla kendilerinden bazı destekler istediğini anlatan Atalay, nehir taşkınları için 125 bin kum torbasının yanı sıra jeneratör, motopomp, bin kadar battaniye, acil durumda lazım olabilecek temizlik malzemeleri, çizme gibi yardımların eklenerek hemen Bosna Hersek'e gönderildiğini kaydetti. Bosna Hersek ve Sırbistan'a heyetleri vasıtasıyla mali destek de gönderdiklerini bildiren Atalay, "Alınabilecek şeyler oradan veya çevre ülkelerden alınıyor. Buradan göndermekten daha kolay oluyor" diye konuştu. Bu ülkelerle irtibatlarının halen devam ettiğini bildiren Atalay, "Sırbistan, özellikle duvarları kurutma makinesi anlamında teknik araçlar, onlar alındı, teslim edildi. Balkanlar'daki bu afete karşı her zaman olduğu gibi ülkemiz en duyarlı şekilde desteklerini sürdürüyor" değerlendirmesinde bulundu.

"İSTİHDAM ÖNEMLİ"  

Bir gazetecinin "Soma'da kurtulan maden işçilerine başka yerlerde iş imkanı sağlanmasına yönelik çalışma var mı" sorusu üzerine Atalay, "Bunlar madenle ilgili boyutları. Maden ocaklarının güvenli hale getirilmesi, orasının tekrar çalışabilir olup olmadığı, ne zaman vs. onlar teknik konular ve ilgili bakanlıkların, ilgili sektörün işi. Ama istihdam tabii önemli. Biz şehitlerimizin geride bıraktıklarıyla ilgili istihdam boyutunu da gündemimizde tutuyoruz" diye konuştu. "Soma için ne kadar yardım toplandığı ve ailelere eşit oranda dağıtılıp dağıtılmayacağı" sorusunu yanıtlayan Atalay, hem ailenin durumu hem de ihtiyaçların tespit edileceğini belirtti.

Toplanan yardıma ilişkin şu anda miktar söylemediklerini ifade eden Atalay, "Bunun hepsi toplanacak. Diyelim ki bir federasyonumuz '1 milyon avro' dedi veya TOBB '5 milyon lira' dedi. TOBB'un ki artıyor şimdi. Ben dün görüştüm Başkanla. Bütün bunlar toplandığında miktarlarla ilgili bir şeyler söyleyebiliriz. Ama bu kararlarımız çok gecikmeyecek, hem alan tespiti hem de bu imkanların nasıl değerlendirileceği. Bunlar kamuoyuna açık cereyan eder. Önemli olan en kalıcı ve etkili şekilde yardımların yapılması" diye konuştu.

Bir gazetede yer alan "Devletin Soma mağdurları için ödeyeceği tazminatların, toplanan yardımlardan düşeceğine" ilişkin iddiaların sorulması üzerine de Atalay, böyle bir şeyin söz konusu olmadığını bildirdi. Atalay, "Sivil şehit konusunun çerçevesi yasayla mı çizilecek" sorusuna, "Öyle bir şey olursa yasayla olur" yanıtını verdi. "Daha önce Van için özel sektörün yardımlarıyla ilgili 'Bize gelen bir şey yok' şeklinde açıklama yaptığının" hatırlatılması üzerine Atalay, şunları kaydetti:

"Bazı yayın kuruluşları, televizyonlarda falan telefonlarla kampanya yürüttüler. 'Onların sonucu bize ulaşmadı' diye açıklama yapmıştım. Buradakiler, TOBB veya özel sektörden arayanlar bizim kaydımızda olan şeyler. Bu gönüllü bir destektir. Kim ulaştırırsa AFAD'a biz zaten onları alacağız. Şu anda açıklamaları yapanların hepsiyle görüşüldü. 'Ben böyle bir yardım yapacağım' diyen herkesle her kurumla görüşüldü. Kayıtları alındı, onların hepsi teyit edildi. Orada bir sorunumuz görülmüyor."  

"CANSİPARANE ÇALIŞTILAR"  

Atalay, "Soma'daki olay nedeniyle Hükümet olarak iki bakanın istifasını istemek de dahil siyasi tasarrufta bulunmayı düşünüyor musunuz" sorusunu, "Bütün bunlarda geçmişe dönük kusurlar, yanlışlar varsa, şu anda onlar araştırıyorlar zaten hem idari hem adli yönden. Onun ötesinde o konuda söyleyeceğimiz bir şey yok. Benim gördüğüm arkadaşlarımız, hepsi, başta Taner Bey olmak üzere şu süreçte cansiparane çalıştılar, çok da başarılı çalışma yürüttüler. Soruşturmalar ve yargıyla ilgili bölümü, onu beklemek durumundayız" şeklinde yanıtladı.

"Yaptığınız çözüm süreci toplantısının ardından HDP'liler, 'Bir yasal çalışmanın hayata geçirileceğinin sinyalini aldıklarını' söyledi. Yeni demokratikleşme paketi bekleniyor mu?" sorusu üzerine Atalay, "Doğru, görüşmelerimiz oldu. Zaman zaman oluyor zaten, diyalog mekanizmalarımız kesilmiyor. Ama yaptığımız çalışmalarla ilgili veya yapacağımız, biz kendimiz açıklama yaparız. Bizden duymadıkça teyit etmeyin. O konuda pek çok çalışma var, her zaman olabilir" dedi.

Çözüm sürecini çok önemli gördüklerini vurgulayan Atalay, 19 Mayıs'ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında geniş bir değerlendirme yaptıklarını hatırlattı. Atalay, "Bizim siyaset kesimiyle görüşmemiz zaman zaman oluyor, bir araya geliyoruz. İki gün önceki görüşmemiz de onlardan biriydi. Orada böyle kesin şeyler, bazı yorumlar falan çıkıyor. Onların tabii bir kısmı insanların kendi yorumlarıdır. O manada biz içerikle ilgili şu ana kadar bir açıklama yapmış değiliz. Rutin toplantılarımızdan, görüşmelerimizden biriydi" değerlendirmesinde bulundu. "Bu yasama yılı sonuna kadar çözüm sürecine ilişkin paket söz konusu mu" sorusunu Atalay, "Paket diye bir şey, şu anda o manada önümüzde bir çalışma yok ama bu konularda daima yeni çalışmalar olabilir. Süreç yürüyor ve o sürecin sağlıklı yürümesi önemli" diye cevaplandırdı.

"BÜTÜN BÖLGELERİMİZE ULAŞILDI" 

Bakan İslam da "11 madencinin şehit olduğu Elmadere köyüne gidilmediği" iddiasının sorulması üzerine, "Bilgilerimize göre, bütün bölgelerimize ulaşıldı. Sadece 289 hanenin dışında olanlar, yani 12 evimize ulaşamamış görünüyoruz. Onun sebebi de bu ailelerin şu an için mevcut olan evlerinde bulunmaları. Başka bir ilde defin için bulunuyor olabilir, akrabasına, ailesine gitmiş olabilir. Ama onlarla da iletişim halindeyiz" diye konuştu. İslam, yine de Elmadere köyüne ilişkin hemen araştırma yapacağını kaydetti.