ABD’de yayımlanan haftalık haber ve politika dergisi TIME her yıl öne çıkan kişi ya da kişileri “Person of the Year" yani "Yılın Kişisi" seçerek kapağına taşıyor. Önceleri yılın erkeği, kadını, karı-kocası, yüzyılın kişisi gibi farklı başlıklarla anılmasıyla beraber 1927 yılından beri süren gelenek böyle.
Salgının, doğal afetlerin, peş peşe aksiliklerin vurduğu, iklim değişikliğinin her geçen gün kendisini biraz daha hissettirdiği 2020 yılı için tercihleri ise ABD’de başkanlığı kazanan Joe Biden ve yardımcısı Kamala Harris oldu. Bu durum aynı zamanda Harris'i dergide bu bireysel başlıkta kazanan ilk ABD’li ve siyah kadın yaptı.
Gruplar da seçildi
Joe Biden, ABD Başkanı Donald Trump, koronavirüse karşı mücadele veren sağlık çalışanları ve ırkçılık karşıtı protestoculardan oluşan kısa liste, aslında derginin yıllar içinde uzun soluklu bölümünde yaptığı seçimlerin bir simgesiydi.
Beyaz erkekler çoğu zaman kişisel unvanlar kazanırken, son yıllarda kısmen gruplara daha sık verilen bu unvan nedeniyle çeşitlilik görüldü.
2010'larda şu dört grup; Ebola savaşçıları (2014), Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da başlayan "Arap Baharı" protestocuları (2011), cinsel saldırı ve taciz karşıtı MeToo hareketine katılanlar (2017) ve aralarında öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın da olduğu saldırı altındaki gazeteciler (2018), diğer 10 yılda olduğundan daha fazla “Yılın Kişisi” seçildi.
Açık veri kaynağı OpenDataSoft’a göre, azalmakla birlikte 2000’li yıllardan sonraki tercihlerin yüzde 40’tan fazlası yine erkek olurken, beyazların sayısı yüzde 60’ı geçti. Bu unvana layık görülen Amerikalıların sayısı da yine yüzde 60’lara yakın.
[Grafik: TRT Haber / Hafize Yurt]
Kadın sayısı az
Bireysel unvanlar söz konusu olduğunda, seçimin başladığı 1927'den bu yana 90 katılımcıdan sadece 11'i kadın.
TIME’ın “Yılın Kişisi” tercihi, aslında 1940'lar ve 50'lerden itibaren daha az çeşitlendi.
1930'larda çoğu Amerikalı olmayan kişiler bu unvanı kazandı.
Aralarında Haile Selassie, Mahatma Gandhi, Joseph Stalin ve Adolf Hitler'in yanı sıra 1937'de "Yılın Adamı ve Karısı" olarak adlandırılan Çin asıllı siyasetçi ve asker Çan Kay Şek ve eşi Soong Mei-ling de vardı. İlk “Yılın Kadını” bundan 1 yıl önce, 1936’da seçildi. Windsor Düşesi Amerikalı Wallis Simpson, İngiliz Hükümdarı VIII. Edward ile ilişkisi tahttan çekilmesine yol açtıktan sonra bu unvanı aldı.
Farklı renkler var ama...
Yıllar içinde beyaz ve Amerikalı olmayan alıcıların sayısı değişse de kazanan erkeklerin sayısı 2000’li yıllar yani Almanya Başbakanı Angela Merkel, İsveçli iklim aktivisti çocuk Greta Thunberg ve Bill & Melinda Gates Vakfının kurucusu Melinda Gates gibi bilinen kadın figürlerin yanı sıra daha birçok grubun seçilmesine kadar sürekli yüksek kaldı.
Harris'ten çok daha önce “Yılın Kadını” seçilen bir başka farklı kadın profiline de vurgu yapmakta fayda var. 1986'da Filipinler’in başkanı olan ve “Devrim” kategorisinde bu unvanı kazanan Maria Corazon Aquino, Filipinli lider Ferdinand Marcos'a karşı ayaklanma hareketinin başındaydı. Asya'nın ilk kadın devlet başkanı, 2009’da hayatını kaybetmişti.
12ºC
Ankara
