Putin 1 haftadır nerede?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bir haftadır ortada yok. En son 5 Mart’ta İtalya Başbakanı Matteo Renzi ile görüşmede görülen Devlet Başkanı daha sonra hiçbir resmi toplantıya katılmadı ve kamuoyu önüne çıkmadı. Putin’in 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla kadınlarla yaptığı görüşme görüntülerinin ise 5 Mart’ta kaydedildiği öğrenildi.

Bütün dünyanın dikkat merkezinde olan Rus liderin ortadan kaybolması ilk günlerde çok dikkat çekmedi, ama son iki günde Rusya’da özellikle sosyal medyada onlarca iddia dillendirilmeye başladı.

Programları ertelendi…

Aslında ortada iddiaları güçlendiren argümanlar da var. Geçtiğimiz günlerde Putin’in 12-13 Mart’ta Astana’da yapılacak Rusya-Kazakistan-Belarus zirvesine katılmayacağı açıklandı.
Ardından 11 Mart’ta Moskova için çok önemli olan bir anlaşmanın imzalanması ertelendi. O gün Moskova’da Rusya ile tanınmamış Güney Osetya arasında işbirliği ve entegrasyon anlaşmasının imzalanması planlanıyordu. Ancak aniden anlaşmanın imzalanmasının belirsiz süreyle ertelendiği açıklandı. Hatta bazı Rus kaynaklarına göre, erteleme kararını Güney Osetya heyeti törenden sadece bir gün önce öğrendi. Heyet bu haberi duyduğunda

Moskova’da bulunuyordu…

Ardından Putin’in çok önemli bir toplantıya – Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) genişletilmiş toplantısına da katılmayacağı açıklandı. Devlet Başkanının sözcüsü Dmitri Peskov Echo Moskvı radyosuna yaptığı açıklamada Putin’in genelde bu toplantılara katıldığını, ancak bu sene böyle bir planının olmadığını söyledi.

Sarkisyan’la konuştuğu açıklandı…

12 Mart’ta Putin’in Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’la telefonla konuştuğu açıklandı. Devlet Başkanlığı Basın Merkezinden yapılan açıklamada Putin ve Sarkisyan’ın çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunduğu bildirildi. Açıklamada Putin’in sözde ermeni soykırımının 100.yıldönümüyle ilgili törenler için Erivan’a, Sarkisyan’ın ise İkinci Dünya Savaşının 70. Zafer günü kutlamaları dolayısıyla Moskova’ya gideceği konusunda uzlaştığı kaydedildi.

Ancak bu açıklamalar Rusya’daki söylentileri durdurmaya yetmedi. Öte yandan, Erivan’dan bu konuşmaya ilişkin hiçbir resmi açıklama gelmemesi de kafaları iyice karıştırdı.

Sağlık sorunu mu?

Putin’in programlarının sağlık sorunları nedeniyle ertelendiği iddiasını ilk olarak Reuters gündeme getirdi. Reuters, kendi kaynaklarına dayandırdığı haberinde Putin’in Kazakistan ziyaretinin sağlık nedenleriyle ertelendiğini duyurdu. Kremlin’den yapılan açıklamada ziyaretin ertelendiği doğrulandı, ancak hastalık iddiası yalanlandı. Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov, hastalık iddiasının “psikolojik durumu iyi olmayan insanların bahar ateşlenmesi” olarak değerlendirdi.

Peskov daha sonra Echo Moskvı radyosunun yayınına katıldı ve “Putin’in sağlığı konusunda söylentiler var, endişeleniyoruz” diyen muhabire “Endişeye gerek yok, her şey yolunda” diye cevap verdi. Sözcü, Putin’in tamamen sağlıklı olduğunu söylerken muhabirin “tokalaşması kuvvetli mi” sorusunu da “el kırıyor” diye cevapladı.

Sağlığı ile ilgili iddialar yeni değil

Putin’in sağlık sorunlarının bulunduğuna dair iddialar aslında yeni değil. 2012 senesinde de Putin’in sağlığı Rusya’da çok ciddi tartışma konusu olmuştu. O Vladivostok’da APEC zirvesinde Putin’i takip eden gazeteciler Devlet Başkanının yürürken aksadığına dikkat çekmişlerdi. Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in egzersiz sırasında kasını incittiği bildirilmiş, sosyal medyada ise Devlet Başkanının turnalarla uçuş sırasında sırtını incittiğine ilişkin iddialar yer almıştı.

Geçtiğimiz sene ise New York Post gazetesi Putin’in kanser olabileceği iddiasını öne sürmüş, ancak Dmitri Peskov “Onu görmeyecekler ” diye cevap vermişti.

Rus uzmanlardan farklı iddialar…

Rus uzmanlar da Putin’in ortadan kaybolmasıyla ilgili çok farklı tahminlerde bulunuyorlar. Putin’in eski danışmanlarından Andrey İllarionov Putin’in ortadan kaybolmasını Kremlin’de saray darbesi hazırlanması iddialarıyla açıklıyor.

Siyaset bilimci Stanislav Belkovskiy’e göre ise, Putin’in sağlık sorunlarının olduğuna ilişkin iddiaları doğrulamak veya yalanlamak mümkün değil. Ancak Belkovskiy Putin’in şimdi psikolojik sorunlar yaşadığını iddia ediyor. Belkovskiy’e göre, bu sorunun nedeni muhalif lider Boris Nemtsov’un öldürülmesinde rolü olduğundan kuşkulanılan Çeçenistan Başkanı Ramzan Kadırov. Belkovskiy, kolluk kuvvetlerinin Kadırov’un kellesini istediklerini, Putin’in ise bu kelleyi vermek istemediğini, bu nedenle kendi içerisinde çelişki yaşadığını bildiriyor:

“Onun yerine olsam ben de hasta olurdum”.

Dikkat dağıtma çalışması mı?

Rus basınında yer alan bir diğer iddiaya göre, Putin’in ortadan kaybolması Kremlin’deki PR uzmanlarının yeni bir dikkat dağıtma çalışması. Bu iddia Ukrayna basınında da kendine yer bulmuş. Unian Ajansının yorumuna göre, Putin, muhalif lider Boris Nemtsov’un öldürülmesinden ve bu olayda Kadırov izinden dikkati dağıtmak için Putin “kayboldu”.
Öte yandan, toplum Putin’in nerede olduğunu tartışırken Devlet Başkanının her gün kendine yakın isimlerle toplantı yaptığı ve Rusya elitinin üst kademesinde değişiklikler konusunu görüştüğü de basında yer alan iddialar sırasında.

“Müslüman oldu” iddiası…

Bir diğer ise Putin’in güya Müslüman olmasıyla ilgili. İddialar içerisinde en az inandırıcı olan bu, ancak Türk basınında yer alan haberlerde güya Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov’un “Evet, Putin böyle karar aldı ve zaman-zaman Kuran-i Kerim okuyor” dediği iddia ediliyor. Bu iddiaya kaynak olarak da İnterfax ajansı gösteriliyor. Ancak İntefax ajansında ne dün, ne de önceki günlerde böyle bir haber yer almış değil. Peskov’un böyle bir açıklaması da yok. Putin’in Müslüman olduğuna ilişkin iddia aslında bir sosyal medya yalanı. Rus liderin ortadan kaybolması üzerine çeşitli tahminler öne süren Rusların sosyal medyada bu konuda yaptıkları şaka hiçbir tanınırlığı olmayan bir internet sitesinde haber olmuş. Hiçbir ciddi Rus gazetesi veya internet sitesi bu iddiaya yer vermemiş.

Ne zaman ortaya çıkacak?

Putin’in ne zaman ortaya çıkacağı henüz kimseye belli değil. Sözcüsü Dmitri Peskov, Echo Moskvı’ya yaptığı açıklamada Putin’in ne zaman ortaya çıkacağına ilişkin soruya somut cevap vermeyerek muammayı biraz daha arttırdı: “Bakın, onun görüşmeleri sürekli devam ediyor. Amma bütün görüşmeler kamuoyu için değil. Bugün gündem oldukça gergin – hem krizle, hem başka konularla ilgili. Hükümetle, devlet şirketleriyle, bankacılık sektörüyle sürekli temas söz konusu. Elbette, bütün bunlar çok zaman alıyor. Bu nedenle de bütün bunlar…soyut muhakemeler…”

Echo Moskvı radyosu Genel Yayın Yönetmeni Aleksey Venediktov Putin’in bugün veya yarın ortaya çıkacağını düşünüyor. Venediktov, Echo Moskvı’ya röportajında Putin’in 12 Mart’ta Sarkisyan’la telefonla konuştuğunu Ermenistan’daki güvenilir kaynaklarca doğrulattıklarını söyledi ve “Bütün bu Saray hikayelerini bilen biri olarak Putin’in bugün veya yarın ortaya çıkacağını düşünüyorum” dedi. Ancak Venediktov Erivan’daki kaynakların da kandırılmış olabileceği ihtimalini gözardı etmedi. Ünlü gazeteciye göre, Putin’in ortadan kaybolması büyük olasılıkla sağlık sorunlarıyla ilgili: “Çünkü nasıl yoğunluk olursa olsun, Devlet Başkanının önemli görüşmeleriyle ilgili haberler ya televizyonda yer alır, ya da Kremlin’in sitesinde veya resmi devlet ajanslarında yayınlanır. Ben Devlet Başkanının Maliye Bakanıyla veya devlet şirketlerinin başkanlarıyla, ya da yabancı ülke büyükelçileriyle görüşmelerinin haber olmaması için başka neden görmüyorum. Devlet Başkanının bütün görüşmeleri kayıt altına alınıyor. Bu nedenle de onun bir hafta ortadan kaybolması elbette şüphe ve endişe uyandırıyor. Çünkü sadece gazeteciler ve halk değil, siyasi elitin %95’i de Putin’in nerede olduğundan habersiz”…

“Putin’in sağlık sorunu ciddi değilse, neden bunu açıklamıyorlar” sorusuna cevabında ise Venediktov bunları söyledi: “Tamamen farklı bir kültür. Çünkü bizim Başkan – Vladimir Vladimiroviç Putin Batman gibi davranıyor. Kendini kurtarıcı adam olarak görüyor. Her yere uçan ve yardım eden adam. Onun sağlık sorunu olamaz. Onun zayıf taraflarının görünmemesi lazım. Rusya’da iktidarın böyle kutsanması her zaman olmuştur. Putin’in ailesiyle, özel işleriyle ilgili hiçbir şey belli değil. Ona göre sağlık da özel konu, siyasi değil. Tabi eğer bu sadece sağlık konusuysa. Eger Boris Nemtsov’un öldürülmesi ve Kadırovcularla kolluk kuvvetleri arasındaki çatışmadan doğan bir siyasi kriz söz konusu değilse…”

Yüksek Mahkeme Başkanıyla görüştü mü?

Kremlin’den bugün yapılan açıklamada Vladimir Putin’in Yüksek Mahkeme Başkanı Vyaçeslav Lebedev’le görüştüğü açıklandı. Görüşmeyle ilgili haber metnine Putin’le Lebedev’in fotoğrafları da eklendi. Ayrıca, Kremlin’in internet sitesinde Putin’in 10 Mart’ta Yamal-Nenetsk Valisiyle, 11 Mart’ta ise Kareliya Cumhurbaşkanıyla görüştüğüne ilişkin fotoğraflı haberler de yer aldı. Ancak sosyal medyada bu fotoğrafların eski olabileceği iddia ediliyor.

Kremlin’in bugün yaydığı bir diğer açıklamada ise Putin’in 16 Mart’ta Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’le bir araya geleceği bildirildi.

Putin’in katılması ihtimalinin yüksek olduğu bir diğer tören ise 18 Mart’ta Moskova’da düzenlenecek “Kırım mitingi”. Rusya yönetimi 18 Mart’ta ülkenin her tarafında Kırım’ın Rusya’ya bağlanmasının yıldönümüyle ilgili kutlamalar yapılması için emir verdi. Nezavisimaya Gazeta’nın haberine göre, bu törenlerin “yukarıların” değil, “aşağıların” girişimi olarak görünmesi için miting-konserlerin organizasyonu devlet kurumlarına değil, iktidara yakın STK’lara havale edildi. Moskova’daki miting-konserin Vasilyevsk inişinde yapılması planlanıyor. Törene Duma’da bulunan bütün partilerin liderleri katılacak. Putin’in de mitinge katılması bekleniyor. Sözcüsü Dmitri Peskov NG’nın sorusuna cevabında Putin’in zaman bulursa konsere katılacağını söyledi…

(Gönül Şamilkızı – TRT Türk)