Türk bilim insanlarının düzenlediği bilim seferleri sonucunda, Antarktika'da kurulacak "Türkiye Bilimsel Araştırma Üssü" için en uygun yer Horseshoe Adası olarak belirlendi.
Üssün kurulacağı yerle ilgili nihai karar ise henüz verilmedi. Karar, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafından hazırlanacak fizibilite raporunun değerlendirilmesi sonrasında çıkacak.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, üssü 2019'da Horseshoe Adası'nda açmayı hedeflediklerini söyledi.
Bakan Özlü, bilim seferlerinden ilkinin, geçen yıl 26 Şubat-4 Nisan tarihleri arasında, 9 bilim insanından oluşan heyetle tamamlandığını anlattı.
Bilim seferi kapsamında, Antarktika kıtasında 4 bin kilometre yol kat edildi, 17 topografik kara ölçümü yapıldı, 38 alanda gözlem gerçekleştirildi ve 45 noktadan numuneler alınarak, 2 milyon metrekarelik alanda incelemeler yapıldı.
2. Antarktika Bilim Seferi tamamlandı
2. Antarktika Bilim Seferi ise 28 kişiyle, deniz ve kara bölümü olmak üzere iki ekiple yürütüldü. Ekipten 18 bilim insanı, 13 Mart'ta Punta Arenas limanından ayrılarak, Macellan Boğazı-Drake geçidi rotası üzerinden Antarktika'ya yola çıktı.
Özlü, dünyanın en zorlu geçidi olarak anılan Drake geçidinde, 8 metre dalga yüksekliğiyle karşılaşan ekibin, 18 Mart'ta Antarktika'nın King George adasına ulaştıklarını anlattı.
Daha sonra Horseshoe Adası'nda çalışmalara başlayan Türk ekibi, sırasıyla Calmette Körfezi, Adelaide Adası batı kıyıları, Hovgaard ve Nansen adası, Portal noktası alanlarında, karada ve denizde yer bilimleri, toksikoloji, buzul bilimi, iklim ve fiziki bilimleri kapsayan 9 bilimsel projenin faaliyetlerini başarıyla yürüttü.
Özlü, kara kampında bilim insanlarının yer, deniz bilimleri, ekoloji ve biyoloji alanlarında 6 proje yürüttüklerini anlattı.
Antarktika’nın zorlu hava koşullarında bilim insanları, çadırlarda barınarak sıcaklığın -15 derecelere düştüğü, rüzgarın ise saate 120 kilometre hıza çıktığı bir ortamda, başarılı ve emniyetli şekilde çalışmalarını tamamladı.
"Bu başarı Türkiye'nin"
Kamp ekibi 8 Nisan'da Şili bayraklı Betanzos gemisi tarafından transfer edilerek, Nansen Adası'na doğru hareket etti.
Seferde bilimsel faaliyetlerin yapılmasının yanı sıra, Türk Bilim Üssü lokasyonu için 1. Ulusal Antarktik Bilim Seferi’nde ön fizibilite çalışmaları sonucunda belirlenen dört noktada (Horseshoe, Hovgaard ve Nansen adası, Portal noktası) çalışmalar yapıldı.
Bilim seferi kapsamında kullanılmak üzere bilimsel ekipman, kamp, kişisel ve tıbbi materyalleri içeren 23 ton malzemenin uçak, kargo ve konteynerler aracılığıyla Antarktika’ya ulaştırıldı. Ekibin yolculuğunda Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'nin Buenos Aires ve Santiago büyükelçilikleri diplomatik destek sağladı.
2. Antarktika Bilim Seferi, 17 Nisan'da sona erdi ve ekip 24 Nisan'da Türkiye’ye ulaştı.
Özlü, bilim seferini şöyle değerlendirdi:
"2. Antarktika Bilim Seferi, sadece bilimsel değil, aynı zamanda lojistik anlamda da büyük bir başarıdır. 15 bin kilometre uzakta, çok zor doğa koşulları altında, böyle bir operasyon yürütmek kolay bir iş değildir. 28 kişilik ekibimizin ve tonlarca malzemenin, disiplinli şekilde organize edilmesi çok önemli bir başarıdır. Bu başarı, Türkiye'nin başarısıdır."
Robert adasında geçici Türk kampı
Bilim heyetinden 11 kişilik bir ekip ise Robert Adası'nda kurulacak geçici Türk kampının ön hazırlıklarını yapmak üzere, 14 Mart'ta Punta Arenas'tan King George Adası'na gitti.
Özlü, Şili'ye ait Escudero üssünde Türk bilim insanlarının, 1 gece kaldıktan sonra Şili Hava Kuvvetleri'ne ait helikopterlerle Robert Adası'na transfer edildiğini anlattı.
"Burada geçici bilimsel kamp alanını kurdular. Kara kampına 9 çadır, 1 jeneratör, gıda malzemeleri, yakıt ve bilimsel ekipmanlar olmak üzere, toplam 5 ton malzeme taşındı. Kamp alanına yerleşen bilim insanlarımız, bir tören düzenleyerek İstiklal Marşı eşliğinde Türk bayrağını Antarktika'da göndere çekmiştir. Kamp toplanana kadar şanlı bayrağımız ilk defa yerleşik bir alanda Antarktika'da dalgalanmıştır."
Antarktika'da "Danışman Ülke" statüsü
Özlü, Antarktika Kıtası'nın 14 milyon kilometrekarelik alanıyla, dünyanın 5 büyük kıtası olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Antarktika Antlaşması’na bugün 53 ülke taraftır. Bunlardan biri de Türkiye'dir. Bu ülkelerin 29'u danışman, 24'ü danışman olmayan, gözlemci ülkelerdir. Türk bilim insanlarının Antarktika’da yaptığı bilimsel çalışmaların kurumsal bir kimlik kazanması için, Türk Bilimsel Araştırma Üssü'nün kurulması önem arz etmektedir. Biz bu üssü kurarak, 'Danışman Ülke' statüsü kazanma sürecini de hızlandırmış olacağız. Bizim tüm bu çalışmalar sonucunda ulaşmak istediğimiz hedef, Antarktika'da söz sahibi olmak."
Zorlu fiziki ve iklim koşulları
Güney Kutbu'nun 1818 yılında keşfedildiğini hatırlatan Özlü, "Biz ise bundan tam 490 sene önce, 1528’de, daha kimsenin varlığından bile haberdar olmadığı Antarktika’ya, çizdiği dünya haritasında açıkça yer veren, koordinat çizen Piri Reis'in torunlarıyız. Antarktika Bilim Programımız, Türk biliminin ve bilim insanlarımızın ulaştığı kapasiteyi ve bilgi birikimini net olarak göstermiştir" dedi.
Türk Antarktik Seferi Ekibi Lideri Doç. Dr. Burcu Özsoy ise, Türkiye'den 15 bin kilometre uzakta, kıtada zorlu fiziki ve iklim koşullarında çalıştıklarını anlattı.
Bilim insanlarının ortam koşullarına ayak uyduracak şekilde bütün imkanları kullanarak araştırma yaptıklarından bahseden Özsoy, bundan sonraki seferlerde de İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uyg-Ar Merkezi (İTÜ PolReC) koordinasyonunda çalışmalara devam etmek istediklerini söyledi.
Kaynak: AA
24.4ºC
Ankara
