Türkiye'de 1 Kasım'da yapılacak 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için yurt dışında yaşayan kayıtlı Türk seçmenlerin oy kullanma işleminin dün sona ermesinin ardından birçok ülkede kilitli odalarda saklanan oylar siyasi parti temsilcileri gözetiminde Türkiye'ye gönderiliyor.
Türkiye'ye ulaştıktan sonra Ankara'daki Yurt Dışı İlçe
Seçim Kurulunda saklanacak oylar, 1 Kasım akşamı, tüm yurtta oy verme işleminin tamamlanmasının ardından diğer oylarla eş zamanlı açılarak sayılmaya başlanacak. Siyasi parti temsilcileri ve YSK yetkilileri, oylar Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılana kadar eşlik edecek.
Yurt dışından gelen oylar, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun gözetimi ve denetimi altında açık olarak sayılacak ve tutanak altına alınacak. YSK, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun görevini şöyle tanımlıyor:
"Yurt dışından ağzı mühürlü olarak gelen oy torbalarını genel esaslara uygun bir şekilde yurt içerisinde oy verme süresi bittikten sonra; bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdiği bir asil bir yedek üyeden oluşan yeteri kadar sandık kurulu kurmak suretiyle denetimi altında açtırarak sayım ve dökümünü yaptırmak, tutanak tutturmak ve birleştirme işlemlerini yapmak, ayrıca geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen sonuçları birleştirmek ve Ankara İl Seçim Kuruluna iletmek."
Yurt dışı oyların yansıması
Yurt dışındaki seçmenlerin kullandığı geçerli oy sayısı, YSK tarafından Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına eklenerek yurt düzeyindeki genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunacak.
Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara Seçim Kuruluna gelen toplam oyun, diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilecek oranda artırılacak.
O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilecek ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara eklenecek.
Bu suretle Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 34. maddesinde belirlenen ilke doğrultusunda, o seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunacak.
Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurt dışı oyları, o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmeyecek, o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilecek.
Örneğin, yurt içindeki geçerli oy sayısının 40 milyon, yurt dışından gelen geçerli oy sayısının 1 milyon olması durumunda yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak sayı yüzde 2,5 olacak.
Bu durumda, 1 milyon 500 bin geçerli oy kullanılan bir seçim çevresine yüzde 2,5 oranında, yani 37 bin 500 kadar yurt dışı oy yansıtılarak, bu seçim çevresinin toplam oy miktarı 1 milyon 537 bin 500 olarak belirlenecek. 37 bin 500 oy içerisinden, partilere yurt dışında aldıkları oy oranında taksim yapılacak. Bu kapsamda, yurt dışındaki toplam oyların yüzde 40'ını alan parti, bu seçim çevresinde 37 bin 500 oyun yüzde 40'ına, yani 15 binine sahip olacak.
Gümrüklerde oy verme işlemi sürüyor
Türk vatandaşları yurt dışında 54 ülkede, 113 temsilcilikte oy kullandı ve gurbetçilerin 8 Ekim'de başlayan oy verme işlemi dün sona erdi. Yurt dışında toplam 2 milyon 895 bin 885 kayıtlı seçmen bulunuyor. Yurt dışına kayıtlı Türk seçmenlerin gümrüklerde oy verme işlemi ise 1 Kasım Pazar günü saat 17.00'ye kadar sürecek.
Oy verilecek gümrük kapıları şu şekilde:
Sarp, Kapıkule, İpsala, Hamzabeyli, Dilucu, Dereköy karayolu gümrük kapıları, Şakirpaşa, Esenboğa, Antalya, Eskişehir, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Atatürk, Sabiha Gökçen, Adnan Menderes, Erkilet, Konya Askeri, Dalaman, Bodrum-Milas, Samsun, Trabzon, Zonguldak havalimanı gümrük kapıları, Kuşadası, Ayvalık, Derince, Mersin, Taşucu, Bodrum, Samsun liman gümrük kapıları.
Oyların güvenliği ve gönderilmesi
Yurt dışındaki seçmenler 8 Ekim'de sandık başına gitmeden önce, Türkiye'den gelen oy pusulaları ve diğer malzemeler büyükelçilik ve başkonsolosluklara ulaştırıldı. Bu malzemeler siyasi partilerin ve büyükelçiliklerin temsilcileriyle açılıp kayda geçirilerek kilitli bir odaya konuldu. Kilitli odanın anahtarından birer tane siyasi parti temsilcilerine verildi.
Oy verme işlemi sona erdikten sonra da yine siyasi parti temsilcilerinin gözetiminde, oy pusulaları mühürlü torbaların içerisinde başkonsolosluk veya büyükelçiliklerde bulunan kilitli odalarda saklandı.
Yurt dışında kullanılan oylar, genelde sandıkların kapatılmasından bir gün sonra uçaklar ve diplomatik kuryelerle Türkiye'ye götürülüyor. Bu uçaklarda siyasi parti temsilcileri, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileri de bulunuyor.
(AA)
23.5ºC
Ankara
