Resmi Gazete'de 6 Nisan 2022'de yayımlanan Milletvekili Seçimi Kanunu kapsamında görme engelli seçmenlerin, "oyun gizliliği" esasına uygun şekilde oy kullanabilmelerine imkan sağlandı. Bu düzenleme, Cumhurbaşkanı Seçimi ile 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nde ilk kez uygulandı.
Önceki seçimlerde, akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımıyla oylarını kullanan görme engelliler, artık tek başlarına refakatçi olmadan oy kullanabiliyor.
[Fotoğraf: AA]
Türkiye Körler Federasyonu Başkanı Mehmet Emin Demirci, bu yıl ilk kez şablon ile oy kullanan görme engellilerden biri olarak, yaşadığı tecrübeyi anlattı.
Bu yıl Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) kendileri için farklı bir uygulama başlatmasından memnuniyet duyduklarını belirten Demirci, şunları dile getirdi:
"Başta federasyonumuz olmak üzere ilgili birçok derneğin isteği üzerine, bu yıl seçim kanununa böyle bir madde kondu. İlk kez ben de bu şablon aracılığıyla oy kullandım. Şablonun içerisine oy pusulasını düzgün bir şekilde yerleştiriyorsunuz, hangi partiye veya hangi cumhurbaşkanı adayına oy vereceksiniz, şablonun üst tarafına karşılık gelen deliğe mührü basıyorsunuz. Mühür, tam yerine oturmuş oluyor. Şablonun en önemli faydası, sandık kurullarında yaşanan sorun ve yığılmaları azaltmış olması."
[Fotoğraf: AA]
"İmza atarken de bir imza şablonu kullanıldı"
Demirci, sandık kurulunun da görme engellilerin tek başına oy kullanabileceği yönünde bilgilendirildiğini aktararak, "Eskiden sandık kurullarında refakatçiyle oy kullanma konusunda sıkıntılar olabiliyordu. Bu yıl ilk kez oydan sonra imza atarken de bir imza şablonu kullanıldı. Bu da güzel bir şey. En azından imzanın gerekli olan alanın dışına taşmaması sağlanıyor." ifadelerine yer verdi.
Görme engellilerin oylarını daha kolay kullanması için şablonlarda Braille alfabesinin de olması gerektiğine dikkati çeken Demirci, "Yüksek Seçim Kurulunun bundan sonraki seçimlerde sandıklara gönderdiği şablonlarda Braille alfabesi koyması lazım. En azından parmakla delikleri saymak zorunda kalmayız. Partilere veya cumhurbaşkanı adaylarına ayrılan delikli kısımların biraz daha geniş olması mührün şablonun dışına taşmamasını engeller. Biraz daha geniş tutulursa iyi olur." diye konuştu.
[Fotoğraf: AA]
"Eksiklikler giderilirse sonraki seçimlerde daha iyi sonuç alınır"
Demirci, ideal olanın, şablonların görme engellilere önceden ulaştırılması ve her şablonun bir kişi tarafından kullanılması olduğunu söyledi.
Bu hizmeti daha iyi seviyeye getirmek için YSK'nin, görme engelli dernek ve federasyonlarla iletişim halinde olması gerektiğine işaret eden Demirci, "Bu şablonlar önceden elimize geçerse sandığa gelmeden deneyimlemiş oluruz ve sandık başında boş yere zaman kaybı olmaz" dedi.
Demirci, görme engellilerin bağımsız bir şekilde, yardım almadan iradelerini oy pusulasına yansıtabilmesinin güzel bir gelişme olduğuna dikkati çekerek, "Paravanın arkasına geçip istediği partiye veya şahsa oy vermek insanın kendine güvenini artırıyor. Aynı zamanda siyasal hayata katılım hakkını da güvence altına alan bir uygulama. Eksiklikler giderilirse bundan sonraki seçimlerde daha iyi sonuçlar alınır diye düşünüyorum" değerlendirmesinde bulundu.
"Partilerin isimleri Braille alfabesiyle sembolik olarak yazılabilir"
Türkiye Körler Federasyonu Gelen Sekreteri Yıldırım Alkaya, bu yıl ilk kez şablon ile oy kullanan görme engellilerden biri olarak, yaşadığı tecrübeyi anlattı.
Bu yıl Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) kendileri için farklı bir uygulama başlatmasından memnuniyet duyduklarını belirten Alkaya, uygulamanın görme engellilerin uzun uğraşları sonucu hayata geçirildiğini söyledi.
Şablon olsa da oy kabinine yine eşiyle girdiğini dile getiren Alkaya, "Oyumu kullanacağım için çok heyecanlıydım. Cumhurbaşkanı pusulasında adayların yerini bilmek çok daha kolay fakat partiler için şablonla oy kullanmak zordu. 24 partinin yeri şablonda kabartma yazıyla basılmamıştı. Partilerin isimleri Braille alfabesiyle sembolik olarak yazılabilirdi" dedi.
[Fotoğraf: AA]
"Oy vermek için partilerin yerlerinin ezberlenmesi gerek"
Alkaya, milletvekili seçimlerinde oy vermek için partilerin yerlerinin ezberlenmesi gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Görme engelliler burada oldukça zorlanabilirler. Oy vermeye yanlış sıradan başlayabilirler. Her görme engelli aynı beceride ve parmak duyarlılığı olamayabilir. Braille alfabesiyle bu partiler gösterilseydi çok daha kolay olacaktı oy verme işlemimiz. Aynı zamanda pusulaya basılan mühür de tutanakların dışına gelecek şekilde yapılmış. Duyarlılığı daha az olan görme engelli o mührün basım yerini tam ayarlayamayabilir."
[Fotoğraf: AA]
Bu hizmeti daha iyi seviyeye getirmek için YSK'nın, görme engelli dernek ve federasyonlarla iletişim halinde olması gerektiğine işaret eden Alkaya, "Önümüzdeki seçimlerde bu eksikliklerin giderilmesini talep ediyoruz. Bizlerle iletişime geçerek bu eksikliklerin giderilmesi yönünde karar alınırsa bundan memnun oluruz" diye konuştu.
16.9ºC
Ankara
