Bugün Beraat Kandili

İslam âlemi, rahmet ve mağfiret mevsimi Ramazan ayının habercisi Beraat kandilini idrak edecek. Kurtuluş, af ve arınma anlamlarına gelen Beraat gecesi, Şaban ayının 15'inci gecesine denir. Bu gecenin bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle bu geceye 'Mübarek Gece' de deniliyor. İslam inancına göre bu geceyi ibadetle geçirmenin pek çok sevabı bulunuyor. Tüm İslam âleminde coşkuyla kutlanan beraat kandili, ne anlama geliyor, bu gecenin İslam’daki yeri nedir, bu geceyi nasıl idrak etmek gerekir, hangi dualar okunmalı? Bütün bu soruları Halit Sevimli Hocaya sorduk. Halit Sevimli, dinî tahsil için 1955-1963 yılları arasında Şam’a gidip ilim tahsil ettikten sonra Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde İstanbul ve Anadolu'nun değişik illerinde uzun yıllar vaizlik yapmış. Daha sonra emekliye ayrılan Halit Sevimli şu sıralar araştırma ve inceleme eserleri üzerinde yoğunlaşmış durumda. Halit Sevimli Hocanın İslam inancıyla ilgili 5 eseri bulunmaktadır. Bizi kırmayıp röportajımıza vakit ayırdığı için kendisine çok teşekkür ediyorum.

Beraat gecesi nedir, neden bu geceye beraat gecesi denmiştir? Bu gecede neler hâsıl olmuştur?  

Beraat kurtulma, kurtuluş, temiz olma, temize çıkma, aklanma, suçsuz olma anlamlarına gelir. Şâban ayının 15. Gecesine berat gecesi denir ki günahlardan kurtuluş, bağışlanma gecesi demektir. Bu kutlu gecede ibadetleri ve hayırlı amelleri ile Allah’ın rızasını kazanan kimselere bol sevap ve rahmet ihsan edileceği ve Allah’ın, kullarına cehennemden kurtuluş beratı yazılacağı ümit edilir. Berat gecesi, rahmet ve mağfiret (bağışlanma) gecesidir. Müminlerin dualarının kabul edileceğinin, günahlarının bağışlanacağının ümit edildiği mübarek bir zaman dilimidir. Bu itibarla bu mübarek gece müslümanlar için büyük bir öneme sahiptir.

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de beraat kandili büyük bir ehemmiyetle kutlanıyor. Bu tür geceleri kutlamanın ne gibi toplumsal faydaları vardır?  

Berat gecesi gibi hayırlı ve mübarek gecelere halkımız arasında kandil geceleri de denir. Bu tür kandil gecelerini kutlamanın pek çok toplumsal faydaları vardır; Müslümanların birbirleri ile tanışıp kaynaşmaları hep birlikte yüce Allah’ı zikretmeleri, Rasûli Ekrem efendimize salat ve selam getirmeleri, birbirlerinin dertleriyle dertlenmeleri, sevinçlerine ortak olmaları hep bu tür kutlu gecelerin faydalarındandır.

İslam inancına göre Allah zamandan ve mekandan münezzehtir ancak beraat gecesiyle ilgili anlatılan ve yanlış tefsir edilen bir nüzul hadisi var. Nüzul hadisini nasıl anlamak gerekir?  

İyi bilinmesi gerekir ki yüce Allah; inip çıkmaktan, oturup kalkmaktan ve her türlü beşeri özellik ve niteliklerden münezzehtir; bu itibarla berat gecesiyle ilgili anlatılan ve yanlış olarak izah edilen nüzul hadisini, “Allah’ın emri ve rahmeti iner” veya “Allah’ın emri ve izni ile görevlendirilmiş olan melek iner” tarzında anlamamız gerekir; aksi halde Allah beşeri sıfatlarla vasfedilmiş olur bu ise küfürdür.

Özellikle yeri gelmişken halkımız arasında gittikçe yaygınlık kazanan ve dua olmadığı halde dua olarak kabul edilen şu anlamadaki sözlerden de uyarmam gerekiyor. Güya deniliyor ki “Allah’ım! Eğer beni; şakilerden yani günahkarlardan yazdıysan takdirini değiştir beni salihlerden yaz” kesinlikle bu doğru bir dua değil. Çünkü burada Allah’ın, iradesini değiştirebileceği ifade edilmiş olmaktadır. Halbuki dua ile Allah’ın iradesini değiştirebileceğine inanan bir kimsenin akidesi (itikat ve inancı) bozulur. Allah’ın, ezelde olmasını dilediği mutlaka olur asla değişmez.  

Biliyorsunuz ki bu tür geceleri kutlamayı ve ihya etmenin uygun olmadığını söyleyen yeni bir akım doğdu. Bu akımla ilgili düşünceleriniz nelerdir?  

Bu gibi mübarek geceleri kutlamanın ve ihya etmenin uygun olmadığını söyleyenlerin sözlerine bakılmamalıdır “Peygamber zamanında yoktu” demeleri bir delil teşkil etmez. Diğer taraftan Kur’ân-ı Kerîme ve sünnet-i nebeviyeye aykırı bir yönü de bulunmamaktadır. Bu yüzden kötü bidatlerden sayılamaz, bu itibarla kutlamanın uygun olmadığını iddia edenlerin bu iddiaları asla tasvip edilemez.

Bu tür kandil ve İslam âlemi açısından önem arz eden gecelerin kutlanabileceğine dair İslam kaynakları nelerdir?  

Bu tür kandil gecelerinin kutlanabileceğine hatta bunun güzel bir şey olduğuna dair İslâm âlimlerinin fetvaları vardır; Hafız Suyûti, Hafız İbn-i Hacer Askalâni, talebesi Hâfız Sehâvî bu fetvaları verenlerden bazılarıdır. Özellikle bu gibi mübarek ve hayırlı gecelerde Şeriata aykırı olan her türlü sözden, fiil ve tavırdan kaçınılmalıdır.  

Beraat gecesinde nelerden kaçınmalıyız ve hangi tür duaları yapmalıyız? Bununla ilgili olarak da Beraat gecesini nasıl idrak etmek ve kutlamak gerekir? 

Berat gecesinde çok dua etmeli imansız olarak ölmekten Allah’a sığınmalı, cehennem ateşinden kurtuluş beratı, rahmet, bereket, mağfiret ve âfiyet dilenmelidir. Bu kutlu gece, namazla kur’ân-ı kerim okumakla, Salavât-ı Şerîfe getirmekle, çokça dua etmekle ihya edilmeye çalışılmalı, gündüzünde de oruç tutarak yüce Rabbimizin rızasını kazanmaya gayret gösterilmelidir. Çünkü sevgili peygamberimiz “ Şaban’ın 15. Gecesi gelince o geceyi ihya edin, gündüzünü ( o geceden sonra gelen gündüzü) de oruçla geçirin”. (İbn-i Hibbân) buyurmuşlardır.

Sizden bu gün ile ilgili okuyucularımıza paylaşmak için bir dua rica edebilir miyiz?

Bu kutlu gecede Besmele çektikten sonra Allah’a hamdı-ü sena ederek peygamber efendimize salât-u selâm getirilir daha sonra şöyle dua edilmesi uygun olur:

Ey yüce Rabbimiz! Bizleri hayırlı ve Salih kullarından kıl cehennem azabından koru sıhhat ve afiyette daim, ibadet ve tâatında kaim eyle. Bu mübarek gecede yapılan ibadetler hürmetine bizleri de bu kutlu gecede rahmet ve mağfiretine nail buyurduğun kullarından eyle. Hassaten bu mübarek gecede O büyük Nebiyi: Muhammed Aleyhisselâm’ı rüyamızda görmeyi, ahirette de büyük şefaatine ermeyi bizlere nasip eyle. 

TRT Haber