Radar Kilidi…
Tanımı ise hava sahasında düşman unsur olarak bilinen cisimlere radar veya diğer çeşitli sensörlerle kilitlenip onu takip etmek.
Bu sistemi kullanan devlet sayısı oldukça fazla.
Türkiye 70 yıldır NATO’nun en güçlü üyelerinden biri. Bu süreçte farklı coğrafyalarda çok sayıda operasyonda görev yaptı. Mehmetçik, ittifaka en büyük katkıyı sağladı. Ancak bugün NATO müttefikinin düşmanca hareketiyle karşı karşıya. Yunanistan, S-300 savunma sistemiyle Türk F-16’lara radar kilidi attı.
Türk F-16'larına Yunan tacizi
Sistemi NATO’ya karşı kullanan devletler var. Bunlardan biri de Yunanistan…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bir ülke uçağına radar kilidi atılması düşmanca bir davranıştır. Hele bu uçak nato görevi icra ediyorsa bu düşmanlık doğrudan tüm üyeleriyle NATO'ya yapılmış demektir. Yunanistan hava sahamızı ihlal ve uçaklarımızı tacizle başlayan hasmane tavırlarını S-300 radar kilidi atma seviyesine çıkartarak, aslında bize değil, NATO'ya ve müttefiklere meydan okumuştur, o kabiliyeti ve gücü varsa." açıklamasını yaptı.
Atina'nın S-300 tacizi
Yılbaşından bu yana Yunanistan'a ait savaş uçakları Türk hava sahasını 256 defa ihlal etti. Türk jetlerine yönelik de 158 tacizde bulundu.
O tacizlerin biri de Ege ve Doğu Akdeniz'de görev uçuşu yapan Türk jetlerine, Yunanistan'a ait S-300 hava savunma sistemi tarafından radar kilidi atılmasıydı.
Türkiye ise olaya sert tepki gösterdi.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “Türk F-16'larını S-300 ile radar kilidi altına aldı kötü komşumuz ve bunun arkadaşlarım görünmesi lazım bu kadar aleni bir şımarıklık bu kadar pervasızlık bu kabul edilemez." dedi.
"Yunanistan, gerginliği canlı tutmaya yönelik strateji izliyor"
Yunanistan’ın bu tacizi, uluslararası hukuk kurallarına da aykırı. Çünkü Türk F-16’ları uluslararası hava sahasında görev icra ediyordu.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Selami Kuran, konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“NATO anlaşmasının sekizinci maddesi, müttefik ülkeler arasında savunma noktasında müştereken iş birliği dayanışma halinde olmalarını öngörür. Bırakın dayanışmayı yunanistan’ın sürekli olarak türkiye’yle ilgili gerginliği canlı tutmak ve Türkiye’nin özellikle de Ege Denizi ve Doğu Akdeniz’deki uluslararası hukuktan doğan hak ve menfaatlerini koruma noktasında engellemeye yönelik bir strateji izlediği açıktır."
Yunan askeri yetkilileri NATO Angajman Kuralları'nda "düşmanca hareket" olarak nitelendirilen söz konusu davranışı inkar etti.
"Türkiye, NATO’nun gerekli yaptırımları uygulamasını talep ediyor"
Milli Savunma Bakanlığı da S-300 Hava Savunma Sistemi ile yapılan tacizin radar kayıtlarını, NATO’ya göndereceğini açıkladı.
Prof. Dr. Kuran, "Uluslararası hukuk, bu konuda gayet açıktır. Eğer bir ülkenin bir diğer ülkeye yönelik hasmane bir davranışı, düşmanca bir davranışı ki burada söz konusu olan hava gücü kullanılarak, yapılıyor. Buna maruz kalan ülkenin aynı ile mukabele etme hakkı vardır. Ancak Türkiye haklı olarak özellikle NATO’yu bu konuda tekrar uyarmak ve NATO’nun gerekli müeyyideleri yaptırımları Yunanistan’a yönelik uygulamasını talep ediyor." dedi
Peki askeri literatürde radar kilitleri hangi anlama geliyor?
Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin, soruya şu yanıtı verdi:
"Radar kilidi atılan hava hedefinin konumu çok da hassas bir şekilde tespit ediliyor ve sürekli olarak takip ediliyor. Yani hedefteki hava aracı sizin hava sahanıza yaklaşıyor mu? Uzaklaşıyor mu? Veya ne tür bir hava aracı? Bunun tespitini siz radar kilidi atarak gerçekleştirebiliyorsunuz. Radar kilidi dediğimiz şey sizin bir hava hedefine angajman yani füze angajmanı gerçekleştirmeden önce yapacağınız son şey. Radar kilidi attıktan sonra gerek karadan havaya bir savunma sistemi gerekse havadaki bir savaş uçağı o hava hedefine angaje olabilir ve onu imha etmek üzere füze atışı gerçekleştirebilir."
Radara kilidi engellemenin yolu atan sistemi imha etmek
Radar kilidini engellemenin en kesin yolu radar kilidi atan sistemi imha etmek. Bunun haricinde bundan kaçmak mümkün değil.
Anıl Şahin, "Yani bu düşman hava savunmasının bastırılması sead veya düşman hava savunmasının imhası death denilen bazı misyonlar var. Bunlar elektronik harp sistemleriyle, antiradyasyon füzeleriyle veya diğer hassas güdümlü uzun menzilli mühimmatlarla gerçekleştirilebiliyor. Burada da olay sizin ya o sistemi imha etmeden elektronik harp sistemiyle radarını köreltmeniz sayesinde yapılıyor. Veya doğrudan düşman hava savunma sisteminde yer alan radarları imha etmeniz sayesinde gerçekleştirilebiliyor." dedi.
"TSK’nın sistemleri, S-300 bataryalarını imha edebilir"
Yunan S-300 sisteminde tek tipte füze kullanılıyor.
Bu füzeler angajman esnasında güdüm açısından tamamen yerdeki radarlara bağımlı durumda. Yani yerdeki radarların etkisiz hale getirildiği bir durumda ne yerdeki ne de havadaki füzelerin bir önemi kalmıyor.
Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin, füzelerle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
"Bu füzeler 150 kilometre menzile sahip. Girit Adası da Türkiye’ye yaklaşık 150-200 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Olası bir savaş durumunda Türk Hava Kuvvetleri daha doğrusu Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki birden fazla füze sistemi bu S-300 bataryalarını imha edebilecek menzile sahip yani siz bu S-300 bataryalarını 3-4 farklı sistemle hedef alabilecek kabiliyettesiniz Türk Silahlı Kuvvetleri olarak."
Kamera: Mustafa Oğuz
Kurgu: Kaan Alp Atasoy
21.3ºC
Ankara
