Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen bölgelerde incelemelerde bulunmak için gittiği Adıyaman'da açıklama yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasında şunları kaydetti;
Depremin 22. günündeyiz. Ülkemizin 6 Şubat sabahı 04.17'de yaşamış olduğu o büyük felaketten bu yana gerçekten 10 bin artçı deprem yaşadık. Depremden birkaç gün sonra 10 Şuba Cuma günü Adıyaman'a gelmiş, çadır kentimizdeki depremzede vatandaşlarımızla yaşadığımız felaketin acısını paylaşmaya çalışmıştık. O günden bugüne Adıyaman çok değişti. Dünyada eşi benzeri görülmedik şekilde üst üste yaşadığımız güçlü depremlerin ve artçıların yol açtığı yıkımların en çok etkilediği şehirlerimizden biri de Adıyaman'dır. Sarsıntıların yıkıcı etkisi, olumsuz hava şartları, hasar gören altyapının getirdiği zorluklar gibi sebeplerle maalesef ilk birkaç gün Adıyaman'da arzu ettiğimiz etkinlikte çalışma yürütemedik. Bunun için sizden helallik istiyorum.
"Deprem bölgesinin tamamında 44 bin 374 vatandaşımız vefat etti"
Her şeyin farkındayız ve gereğini yaptığımızdan, yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. İlk günlerdeki sıkıntıların aşılmasıyla Adıyamanlı kardeşlerimizi yıkıntıların altında kurtarma ve yardım faaliyetlerini hızlandırdık. Bakanlarımızın, şehrimizde görevlendirdiğimiz kamu personelimizin, gönüllülerimizin bir yandan arama kurtarma diğer yandan yardım çalışmalarını düzene soktuk. Deprem bölgesinin tamamında 44 bin 374 vatandaşımız vefat ederken, 115 bini aşkın vatandaşımız yaralı olarak yıkıntıların altından kurtarıldı.
Adıyaman'da, çoğunluğu şehir merkezinde olmak üzere, milletvekilimiz Yakup Taş'ın da aralarında bulunduğu 6 bin 13 vatandaşımız hayatını kaybetti, 17 bin 499 vatandaşımız yaralandı. Hayatını kaybeden vatandaşlarımızın her birine tekrar Allah'tan rahmet, yakınlarına sabır ve başsağlığı, tedavisi süren yaralılarımıza Rabb'imden acil şifalar diliyorum.
Depremin ardından 62 bin 500 Adıyamanlı vatandaşımız yarısı İstanbul'a olmak üzere hava ve kara yoluyla diğer şehirlerimize tahliye edildi. Kendi imkanlarıyla başka yerlere gidenlere de her türlü kolaylığı gösterdik. Şehrimizde arama kurtarma ve yardım çalışmalarında, jandarması, polisi, askeri, sağlıkçısı, gönüllüsü, DSİ ve orman ekipleriyle 23 binin üzerinde personelimiz görev yaptı. Yürütülen çalışmalar için şehrimizde 1500'ün üzerinde iş makinesi görevlendirildi. Depremin ilk anından bugüne kadar kamu personeli, sivil toplum kuruluşu mensubu, gönüllüsü ve yabancı arama kurtarma ekipleriyle insanımızın yanında yer alarak canla başla çalışan herkese şahsım ve milletim adına şükranlarımı sunuyorum. Bizlere gönderdikleri ayni ve nakdi yardımın ötesinde gönüllerini açan duaları ile destek olan kara gün dostlarımızın devlet başkanından ferdine kadar tamamına teşekkür ediyorum. Yaşadığımız zor günlerde samimiyetle yanımızda olan hiç kimseyi unutmayacak, onları hep kalbimizin ve hafızamızın en mutena yerlerinde muhafaza edeceğiz.
"Zarar tespit işlemleri de tamamlanmak üzere"
Deprem bölgesinin tamamında 185 bin 345 binadaki 553 bin 415 bağımsız bölümün yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğu görüldü. Adıyaman'da ise 24 bin 497 binadaki 64 bin 349 bağımsız bölümüm yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğu tespit edildi. Arama kurtarma çalışmalarının bitmesiyle enkaz kaldırma işleri hızlandı. Aynı şekilde zarar tespit işlemleri de tamamlanmak üzeredir. İlk günlerden itibaren kurulmaya başlanan çadır kentlerdeki yaklaşık 4 bin 600 çadırda, 14 bine yakın vatandaşımız hayatını sürdürüyor. Ayrıca 44 binden fazla vatandaşımıza da kendi evlerine yakın yerlerde kalabilmeleri için çadır dağıttık. Yurtlarımızda ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarımızda yaklaşık 4 bin kişi barınıyor. Konteyner ve prefabrik yapılardan oluşan geçici barınma merkezlerinin kurulumuna da başladık.
Adıyaman'da 16 bine yakın konteyner kurmayı planlıyoruz. İlk konteyner yerleşimlerinin faaliyete geçmeye başladığını görüyoruz. İnşallah kısa sürede isteyen vatandaşlarımızı nispeten daha iyi şartlara sahip konteyner ve prefabrik alanlara kavuşturacağız. Konteyner veya kira yardımı talep eden 70 bin Adıyamanlı kardeşimizden hiçbirinin mağduriyetine izin vermeyeceğiz. Kira yardımlarının alt tutarını 2 bin liradan 3 bin liraya çıkardık. Ayrıca hiç bir ayrım yapmaksızın herkese 15 bin lira taşınma yardımında bulunuyoruz. Depremde vefat eden vatandaşlarımızın yakınlarına da acil ihtiyaçları için 100 bin lira veriyoruz.
"Ülke genelinde ödeme yapılan kişi sayısı 1 milyona yaklaştı"
Felaketten etkilenen vatandaşlarımıza 10'ar bin lira ödeme yapıyoruz. Ülke genelinde ödeme yapılan kişi sayısı 1 milyona yaklaştı. Adıyaman'ın çeşitli bölgelerinde açılan sosyal marketler, depremzedelerimizin ihtiyaçlarını karşılamak için hizmet sunuyor. Yakacak odun ve kömür yardımları sürüyor. Ahırları yıkılan, hayvanları telef olan çiftçilerimizi de unutmuyoruz. Yem desteğinden telef olan hayvanların yerine yenilerinin teminine kadar her konuda çiftçilerimizin yanındayız.
Adıyaman genelinde alt yapı ile ilgili sıkıntılar önemli ölçüde çözüldü. Elektriği olmayan yer hemen hemen kalmadı. Onarılan hatlar ve kurulan depolar ile su sorunu da hal yoluna sokuldu. Güvenli olduğu belirlenen yerlere etap etap doğal gaz veriliyor. Sağlam binaların ve iş yerlerinin en kısa sürede kullanılabilir hale getirilmesi için gayret gösteriyoruz. Allah'ın izni ile Adıyaman için hemen şimdi diyerek şehrimizi beraberce yeniden inşa edeceğiz.
Adıyaman'da yaklaşık 50 bin konut yapacağız. Mikro bölgeleme ve jeolojik etüt çalışması biten yerlerde hemen kazmayı vuruyor, inşaata başlıyoruz. Deprem bölgesi genelinde zemin etütleri tamamlanarak inşa aşamasına gelinen konut sayısı 309 bini buldu. Şubat ayı bitmeden inşası fiilen başlayan konut sayısı 14 bin 500'e ulaştı. Mart ve nisan aylarında söz verdiğimiz konutlardan 234 bininin daha inşası safhasına geçmiş olacağız. Örneğin Adıyaman'da sadece mart ayı içinde yapımına başlayacağımız konut sayısı 30 bini bulacak.
"Deprem bölgesi genelinde 75 bin 681 köy evi yapacağız"
Köylerdeki vatandaşlarımızı da ihmal etmiyoruz. Deprem bölgesi genelinde 75 bin 681, Adıyaman'da ise konutu, ahırı, bahçesi ile 11 bin 400 köy evi yapacağız. Böylece kenti ve kırı ile bölgenin toplamında inşa edeceğimiz konut sayısı şimdiden 309 bine ulaşacak. Bunlara alt yapısı, okulu, sağlık merkezi, çarşısı, parkı, spor alanı, camisi ile bir yerleşim yerinin ihtiyaç duyacağı tüm müştemilatı da ilave edeceğiz. Hasar tespit çalışmaları bittiğinde bu rakamlar daha da yükselecektir.
"TOKİ binaları hamdolsun depremden yüz akı ile çıktılar"
İl ve ilçe merkezlerinde yapacağımız konutları 3 veya 4 katı geçmeyecek binalarda, üç oda bir salon olacak şekilde şehirlerimizin özgün mimarisine uygun olarak planlıyoruz. Radya temel üzerine tünel kalıp sistemi ile inşa edilen TOKİ binaları hamdolsun depremden yüz akı ile çıktılar. Bunun için yeni binaları da aynı sistemle yapacağız. İnşa edeceğimiz yerleşim yerlerini jeolojik, jeofizik, jeoteknik, hidrojeolojik, sismotekno teknik, morfolojik incelemeler ışığında yürütüyoruz. Şehirleri ovalardan dağlara doğru taşıyacak bir yerleşim modeli geliştiriyoruz. Fay hattına yakın yerler ile zemin sıvılaşması yaşanan bölgelerde kesinlikle yapılaşmaya izin vermeyeceğiz.
"Şehirlerimizin boşalmasına göz yumamayız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
Eski yerleşim yerlerindeki ihya çalışmalarında asla yüksek binaya ve yoğunluğa müsaade etmeyeceklerini vurgulayan Erdoğan, tarihi eserlere, kültür varlıklarına ayrı önem verdiklerini belirtti. Erdoğan, depremde zarar gören Adıyaman'daki, Hatay'daki, Gaziantep'teki, Kahramanmaraş'taki ve diğer şehirlerdeki camileri, kiliseleri, kaleleri "tarihe vefa, geçmişe saygı" anlayışıyla ihya edeceklerini aktardı.
"Sadece bugünü değil, bundan sonra karşılaşabileceğimiz felaketleri ve etkileri de gözeten bir anlayışla afet yönetim sistemimizi geliştireceğiz." diyen Erdoğan, kentsel dönüşüm projelerini hızlandırmak başta olmak üzere tüm şehirleri en kısa sürede ve mümkün olan en üst düzeyde afetlere hazırlıklı hale getirmek için ne gerekiyorsa yapacaklarını belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Depremin yıkıma ve can kaybına yol açtığı bölgelerdeki şehirlerimiz ülke ve millet olarak bizim omurgamızın en önemli kısımlarıdır. Binlerce yıllık medeniyetlere ev sahipliği yapan, bin yıldır kardeşçe yaşadığımız bu şehirlerimizin ne boşalmasına ne de yapısal değişime uğramasına göz yumamayız." diye konuştu.
Deprem bölgesinde yaşayan ancak şartların zorluğu sebebiyle diğer yerlere giden afetzedelere çağrıda bulunan Erdoğan, "Şehrinize sahip çıkın, ata yurdunuzu asla kalıcı olarak terk etmeyin. Yıkılan her konutun daha iyisini, güzelini, güvenlisini, yenisini yapıp vereceğiz." dedi.
Erdoğan, yıkılan her köy evinin, her ahırın da yerine daha modernini, yenisini yapacaklarını söyledi. Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Zarar gören her fabrikayı, her işletmeyi, her dükkanı tekrar ayağa kaldıracağız. Adıyaman başta olmak üzere her bir şehrimize deprem öncesinden daha canlı ekonomi, daha canlı üretim, daha canlı ticaret, daha canlı turizm, daha canlı sosyal hayat, daha canlı tarım ve hayvancılık, velhasıl daha canlı bir gelecek kurmakta, daha bereketli iklim tesis etmekte kararlıyız. Bunun için sizlerden ve milletimden bir yıllık süre istiyorum. Allah'ın izniyle bugüne kadar vaatlerimizi nasıl yerine getirdiysek, asırlık demokrasi ve altyapı eksiklerini nasıl tamamladıysak, çözülemez denilen nice sorunun üstesinden nasıl geldiysek, yapılamaz denilen nice eserleri, hizmetleri nasıl ülkemize kazandırdıysak inşallah depremin yaralarını da bir yıl içinde büyük ölçüde saracağımızın sözünü sizlerin huzurunda milletime veriyorum. Elbette her fani gibi bizim de kusurlarımız, eksiklerimiz, hatalarımız olabilir ama her alanda ülkemize canla başla hizmet verdiğimizi milletimizin huzuru, refahı, güvenliği için gece gündüz çalıştığımızı hiç kimse inkar edemez."
"Her şeyi telafi edecek iradeye sahibiz"
Asrın felaketi olarak tarif edilen 6 Şubat depreminde ölen canların geri getirilemeyeceğini belirten Erdoğan, bunun dışındaki her şeyi telafi edecek iradeye, tecrübeye, birikime ve kudrete sahip olduklarının altını çizdi.
Erdoğan, şöyle konuştu:
"Van'da, Bingöl'de, Malatya'da, Gaziantep'te, Simav'da nasıl bu işi başardıysak velhasıl deprem bölgeleri, İzmir'de nasıl bu işi nasıl başardıysak şunu unutmayın ki burada da aynı şekilde Allah'ın izniyle bunu başaracağız. Yeter ki birliğimize, beraberliğime, kardeşliğimize sıkı sıkıya sahip çıkalım. Ama dalkavuklara asla kulak asmayın. Bir taraftan AFAD'a, bir taraftan Kızılay'ımıza, birçok sivil toplum kuruluşlarına saldıran bu dalkavuklara asla kulak asmayın. Sizinle yan yana yürüyen kim, sizlerle beraber bu yolda yürüyen kim? Onlarla beraber, milletçe bu dirayeti gösterdiğimiz müddetçe Allah'ın yardımıyla hiçbir felaket, hiçbir saldırı, hiçbir tuzak bizi yıkamaz."
Türkiye'nin en önemli tütün üretim merkezi olan Adıyamanlılara bir müjde de veren Erdoğan, sarmalı kıyılmış tütünden alınan özel tüketim vergisinin, tütün cinsine göre farklılaştırmak için genel bir çalışma yürütüldüğünü ancak deprem sebebiyle olağanüstü hal bölgesindeki illerde faaliyet gösteren sarmalı kıyılmış tütün kooperatifleri için hızlı düzenleme yapmayı kararlaştıklarını belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
"Bu kapsamdaki kooperatifler için kıyılmış tütün satışındaki yüzde 55 olan özel tüketim vergisi oranını yarıya indiriyoruz. Böylece üreticilerimiz şirketlere göre daha avantajlı bir şekilde ürünlerini pazarlama imkanı bulabilecektir. Hazine ve Maliye Bakanlığımızla Ticaret Bakanlığımızın üzerinde çalıştığı düzenleme birkaç gün içerisinde hayata geçecek. Üreticilerimizin kazancında önemli bir artış sağlayacak bu düzenlemenin Adıyaman'ımıza ve bölgemize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Bir kez daha Adıyaman'a ve deprem yaşanan tüm illerimizdeki vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimi sunuyorum."
16.5ºC
Ankara
