"Türkiye, kilit ortağımızdır"

Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ülkesine yapacağı resmi ziyaret öncesi iki ülke arasındaki ilişkilerle ilgili yaptığı değerlendirmede Türkiye'nin, Romanya'nın siyasi, stratejik ve ekonomik düzeyde kilit önemdeki ortağı olduğunu söyledi.

AA muhabirinin ziyaretle ilgili sorularını cevaplayan Romanya Cumhurbaşkanı Iohannis, ülkesindeki demokratikleşme süreciyle 1989 yılından itibaren Türkiye ile ilişkilerin yükselen bir dinamizmle geliştiğini ifade ederek, 2011 yılı sonrasında "stratejik ortaklık" düzeyine ulaştığını belirtti.

Cumhurbaşkanı Iohannis, "2001-2015 dönemindeki diyalog ve işbirliğinin gelişimi göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'nin, Romanya'nın gerek stratejik, gerekse Transatlantik ortağı olarak rolü güçlendi. Türkiye, Romanya'nın siyasi, stratejik ve ekonomik düzeyde kilit ortağıdır" dedi.

Ekonomik verilere göre, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) dışına ihracatta Romanya'nın birinci, ithalatta ise 11'inci büyük ortağı olduğuna işaret eden Iohannis, iki ülke arasında halihazırdaki ticaret hacminin 6 milyar dolar civarında bulunduğunu, gelecek 4-5 yılda bu hacmin 10 milyar dolara ulaşmasını hedeflediklerini kaydetti. Cumhurbaşkanı Iohannis, şöyle devam etti :

"Türk şirketlerinin Romanya'ya yatırımları 5,5 milyar dolara ulaşmış bulunuyor. Buna rağmen yatırımların gerçek potansiyelini yakalamış değiliz. Bence ikili alanda gelişme olanakları var. Ayrıca Orta Asya, Kafkasya, Ortadoğu gibi üçüncü pazarlara ortak çıkış için projeler geliştirilebilir. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Bükreş'e yapacağı ziyaret kapsamında bir iş forumunun düzenlenmesi de öngörülüyor. Bu forum da enerji, ulaşım, tarım, kültür ve eğitim gibi, çeşitli alanlarda yeni işbirliği perspektiflerinin önünün açılmasına olanak sağlayacaktır."

Halkları birleştiren unsurlar

Romanya ve Türkiye arasındaki bağları görebilmek için coğrafi haritaya bakmanın dahi yeterli olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Iohannis, Romen ve Türk halklarının paylaştığı coğrafya ve tarihi kültürel bağların 14'üncü yüzyılın sonlarına dayandığını anımsattı.

Iohannis, "Bu dönemde Romen prenslikleri Bab-ı Ali'ye ilk elçilerini yollamaya başlamıştır. Daha sonraki dönemlerde ise 16. yüzyılın başında artık, Romen hükümdarların 'kapukehaya' olarak adlandırdığımız diplomatik görevlilerince Osmanlı'nın başkentinde temsil edilmeleri bir gelenek haline gelmiştir" ifadesini kullandı.

2013 yılında Romanya-Türkiye diplomatik ilişkilerinin 135'inci yıl dönümünün kutlandığını hatırlatan Iohannis, "Bunun ötesinde ikili diyalogda sahip olduğumuz en önemli avantajlarımızdan biri, halklarımız arasındaki karşılıklı pozitif imajdır. Romenler, Türkler hakkında çok olumlu düşüncelere sahiptir. Umarım Türkler de Romenler hakkında aynı duyguları paylaşıyordur. Ancak böyle bir temelin üzerine ilişkiler sağlam inşa edilebilir" diye konuştu.

Türk ve Tatar kökenli vatandaşların rolü

Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis, Romanya'da yaşayan yaklaşık 50 bin Türk ve Tatar kökenli Romen vatandaşının insan hakları açısından Avrupa'da görülebilecek en cömert yasalardan birine sahip olduğunu söyledi.

Rumen Cumhurbaşkanı, ayrıca ülkesinde Türk ve Tatarlar dahil olmak üzere 20 milli azınlığın tümünün birlik ve topluluk olarak örgütlenebildiklerini, hükümetin maddi ve lojistik desteğinden yararlanabildiklerini ve Romanya parlamentosunda birer milletvekili bulundurabildiklerini kaydetti.

Iohannis, Romanya'daki Türk-Tatar topluluğunun Türkiye'deki Romen topluluğu ile iki ülke arasında toplumsal, kültürel ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinde değerli katkılar sağladığının altını çizdi.

İşbirliği projeleri

Romanya ve Türkiye'nin NATO üyeliğinin, Avrupa-Atlantik alanına yakın kriz bölgelerindeki güvenliğin ve istikrarın sağlanması açısından önemli olduğunu belirten Iohannis, iki ülke arasında Balkanlar'da ve Karadeniz bölgesinde de yeni işbirliği olanakları gördüğünü söyledi.

"Romanya, Türkiye'nin AB'ye katılım sürecine aktif destek vermeye devam ediyor" diyen Iohannis, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kendi deneyimimize dayanarak, Avrupa entegrasyonunun kolay bir süreç olmadığını, vatandaşlara geri dönüşü olmayan değişim ile yararlar sağlayacak cesur ve geniş kapsamlı reformlara gerek duyduğunu söyleyebilirim. Kesin olan bir şey var ki Türkiye, ekonomik işbirliğinde AB'nin kilit ortağı olma özelliğini sürdürüyor ve AB'nin yanı başında barış ve istikrarın sağlanması için stratejik bir faktördür."

Karadeniz Bölgesi'nde karşılıklı bağlar oluşturacak ortak projelerin geliştirilmesinde yarar gördüğünü vurgulayan Klaus Iohannis, bunlar arasında Karadeniz'in altından başka işbirliği olanakları da sağlayacak bir elektrik aktarım kablosunun çekilmesinin de yer aldığını söyledi.

(AA)