Dünyanın en havalı diktatörü, El Salvador'un CEO'su...
El Salvador'un genç devlet başkanı Nayib Bukele, sosyal medyalarında kendisini bu şekilde tanımlıyor.
Aşırı Twitter kullanımıyla ülkeyi yönetmekle suçlanan ve Bitcoin yatırımlarıyla dikkat çeken lideri anlattık...
[Fotoğraf: Reuters]
Osmanlı pasaportuyla Kudüs'ten El Salvador'a uzanan geçmiş
Nayib Armando Bukele Ortez, 24 Temmuz 1981’de San Salvador’da doğdu.
Farklı ülke ve dini inanışların yer aldığı bir soydan geldi.
Genç devlet başkanının baba tarafından dedesi ve babaannesi, Osmanlı pasaportuyla Kudüs ve Beytüllahim'den El Salvador'a göçen Hıristiyan Filistinliler.
Anne tarafından dedesi ise Ortodoks Hıristiyanlık mezhebinden bir Yunan iken, anneannesi de Katolik inancına mensuptu.
40 yaşındaki Bukele'nin babası Armando Bukele Kattán ise tekstil, eczacılık ve medya alanında önemli yatırımlar yapan, üniversitede doktora derecesine sahip bir iş insanıydı.
Sonradan İslam dinine geçip imam olan Armando, 1992'de El Salvador'daki ilk camiyi kurmuştu.
2015'te vefat eden Bukele'nin babası, ülkedeki Müslüman toplumda tanınan figürlerden biri olmuştu.
Üniversiteyi yarıda bırakıp iş hayatına atıldı
Orta Amerika Üniversitesi'nde hukuk eğitimi gören Bukele, üniversiteyi bitirmeden 18 yaşında iş hayatına atıldı, otomotiv sektöründe çalıştı ve Yamaha gibi ünlü markaların ülkedeki bayiliğini üstlendi.
Bukele siyasi kariyerine 2012 yılında küçük Nuevo Cuscatlán kasabasında El Salvador'daki iç savaşta ABD destekli askeri yönetime karşı mücadele eden 5 solcu gerilla organizasyonunun oluşturduğu Farabundo Marti Farabundo Ulusal Özgürlük Cephesi (FMLN) destekli belediye başkanı olarak başladı.
2015'te San Salvador belediye başkanlığı seçimlerini, Milliyetçi Cumhuriyet İttifakı'nın (ARENA) iki dönem hüküm sürdüğü muhafazakar bir adayı yenerek kazandı.
Bukele belediye başkanı olduktan sonra partisi ile siyasi ilişkisi bozulmaya başladı.
Bazı analistler, FMLN'nin Bukele'yi o zamanki Salvador Sánchez Cerén hükümetini çok sert bir şekilde eleştirdiğini düşünüyor.
Eylül 2017'de, belediye denetçisi Xóchitl Marchelli, Bukele'yi San Salvador Kent Konseyi'nin bir toplantısında onu "cadı" olarak adlandırmakla suçladı, ancak Bukele yalanladı.
Ertesi ay, FMLN, Marchelli'nin iddialarını öne sürerek ve Bukele'yi parti içinde bölünmeleri teşvik etmekle suçlayarak ihraç etti.
Salvadorlu siyasetçi ve iş adamı Bukele, 2015 yılından 2018 yılına kadar San Salvador’un belediye başkanlığını yaptı.
3 Şubat 2019’da gerçekleşen seçim sonucunda ise El Salvador’un yeni başkanı olarak seçildi.
[Fotoğraf: Reuters]
Genç nüfuslu ülkede gençlerin sempatisini kazandı
"Kimse çalmazsa hepimize yetecek kadar para var" gibi sloganlarla özellikle gençler arasında büyük sempati kazanan siyasetçinin seçim kampanyası stratejisi olumlu yanıt verdi.
Bukele, seçimin ilk turunda oyların yüzde 54'ünü kazanarak, ülkede 1984'ten bu yana ARENA ve FMLN dışında bir partiden devlet başkanı seçilen ilk isim oldu.
Bukele'nin galibiyeti, ülkeyi son 25 yıldır yöneten iki merkez partinin hakimiyetini kaybettiğinin bir göstergesi olarak yorumlandı.
Zafer konuşmasında genç siyasetçi "Onlar (ARENA ve FMLN), her zamanki gibi halkımızın asla uyanmayacağını düşündüler, yorulmak bilmeden bizim iyi şeyler yapmamızın imkansız olduğunu söylediler" ifadelerini kullandı.
[Fotoğraf: Reuters]
Diktatör eleştirisine götüren adımları
TIME dergisinin "2021'in en etkili 100 kişisi" arasında gösterdiği Bukele, kimilerine göre Orta Amerika'da yeni bir tarih yazıyor, kimileriyse El Salvador'un giderek otoriterleştiğini ve genç liderin yozlaşarak tüm siyasi gücü elinde toplamaya çalıştığını düşünüyor.
Ülkedeki 262 belediyenin 137'si de Bukele'nin partisinin kontrolünde.
Parlamento seçimlerinin ardından düzenlenen ilk oturumda Yüksek Mahkeme üyesi 5 hakimin ve Başsavcı Raul Melara'nın mayısta düzenlenen seçimle görevden alınmasıysa büyük tepki topladı.
Yüksek Mahkeme, Bukele'nin Haziran 2020'de COVID-19 tedbirleri kapsamında uyguladığı sokağa çıkma yasaklarının anayasaya aykırı olduğuna karar vermişti.
Bukele'nin bu hamlesinin de bir misilleme olarak görüldüğü bildirilmişti.
ABD merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (Human Rights Watch –HRW) verilerine göre Bukele yönetiminin açıkladığı tecrit kurallarını ihlal eden 4 bin 236 kişi polis tarafından gözaltına alındı ve kötü muamele gördü.
[Fotoğraf: Reuters]
Dünya gündemine Bitcoin kararıyla geldi
İlginç giyim tarzı ve söylemleriyle öne çıkan Bukele'nin dünya gündemine oturan bir icraatı da Bitcoin'i resmi olarak tedavüle sokmasıydı.
El Salvador liderinin Haziran 2021'de Bitcoin'in yasal bir para birimi olarak tanınmasına ilişkin yasa teklifi kongreden geçti ve eylülde de kripto para resmi olarak dünyada ilk defa bir ülke tarafından kullanılmaya başlandı.
Ancak bu karar, ülkedeki bazı kesimler tarafından hoş karşılanmadı ve şiddetli protestolara neden oldu.
Bukele, düzenlediği basın toplantısında şehrin Conchagua Yanardağı'nın etrafında kurulacağını, kripto para madenciliğinin buradan elde edilen jeotermal enerjiyle yapılacağını ve yaklaşık 300 bin Bitcoin'e mal olacağını söyledi.
Türkiye ziyaretinde de Bitcoin'e atıfta bulunarak, "Öncelikle, #Bitcoin diyarı El Salvador’dan tüm Türkiye’ye selamlar" ifadesini kullandı.
Bukele'nin gelecekte El Salvador'u hangi yöne götüreceği ve hangi kararları alacağı tartışmalı.
Henüz adaylığını resmen açıklamamış olsa bile genç liderin ve ülkesinin kaderini önemli ölçüde belirleyecek köşe taşlarından biri 2024'teki seçimler olacak.
14.8ºC
Ankara
