Amerikalı uzmanlar, Washington yönetiminin zaman zaman birbiriyle örtüşmeyen açıklamalarına rağmen ABD'nin Suriye politikasında değişiklik olmadığını ve yönetimin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile doğrudan müzakereye yanaşmayacağını düşünüyor.
Suriye'de yaklaşık 220 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği iç savaş dört yılı geride bırakırken, ABD yönetiminin Suriye politikasındaki belirsizlikler gündeme gelmeye devam ediyor. Suriye'de meşruiyetini kaybeden Beşşar Esed'in gitmesi gerektiğini her defasında ifade eden Washington yönetiminde, Dışişleri Bakanı John Kerry'nin, Amerikan televizyonuna verdiği mülakatta, Esed ile müzakere etmek zorunda olacaklarına ilişkin sözleri yeni tartışmaları beraberinde getirdi.
Kerry'nin sözleri uluslararası arenada geniş yankı bulurken, yönetimden, Kerry'nin farklı yorumlara neden olan açıklamalarına hemen yanıt geldi. ABD'nin mevcut Suriye politikasında değişlik bulunmadığını belirten Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf, Esed ile doğrudan müzakerenin söz konusu olmadığının altını çizmişti.
Amerikalı uzmanlar da Kerry'nin açıklamalarının, Beyaz Saray yönetiminin Suriye politikasında herhangi bir değişik olarak algılanmaması gerektiğini düşünüyor.
"Kerry'nin demek istediği bu değildi"
Ohio'daki Shawnee Üniversitesi Öğretim Üyesi Amr Alazm, Obama yönetiminin Esed'in gitmesi gerektiği yönündeki söyleminde değişiklik olmadığını kaydetti.
Washington'ın isteğinin Suriye'de müzakere edilmiş bir siyasi geçiş olduğunu belirten Alazm, "Yönetim bu açıklamalarında en başından itibaren net oldu. Beyaz Saray'dan veya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan tüm açıklamalar bu kapsamdaydı. Bazen küçük farklar olabiliyor ama asıl mesaj değişmedi" dedi.
Kerry'nin sözlerinin dikkatli şekilde okunduğunda "siyasi çözüm için Esed'e daha fazla baskı uygulamaya ihtiyaç olduğunun" anlaşılacağını ifade eden Alazm, Kerry'nin yanlış kelime seçiminde bulunduğunu söyledi.
Alazm, şöyle devam etti:
"Kerry, Esed ile konuşmamız lazım dediğinde, bunu, Esed'in temelde müzakere edilmiş siyasi bir çözüme yanaşması için onun ikna edilmesine ihtiyaç olduğu bağlamında söyledi. Dolayısıyla bunun Cenevre planından bir sapma olduğunu düşünmüyorum. Ancak Kerry'nin yanlış kelime seçtiği fikrindeyim. Kelimenin yanlış seçilmesi de Esed rejimince bunun kullanılmasına imkan sundu. Esed, bunu (Kerry'nin açıklaması) memnuniyetle karşıladıklarını ancak gerçek bir ilerleme görmek istediklerini ifade etti ki bu, Kerry'nin demek istediği değildi."
ABD yönetiminin, Esed'i herhangi bir siyasi dönüşüme dahil etmeyi düşünmediğine vurgu yapan Alazm, yönetimin asıl önceliğinin silahlı örgüt DAİŞ olduğunu vurguladı. "Esed, yönetim için artık öncelikli konu değil" diyen Alazm, "DAİŞ tehdidinin yükselişinden itibaren bu böyle. ABD için DAİŞ veya DAİŞ terörüyle mücadele etmek birinci öncelikli konu. Esed ve tüm Suriye ikinci planda kalıyor" diye konuştu.
Amr Alazm, iç savaşa siyasi çözüm bulunması için İran ile Rusya'nın ikna edilmesinin önemli olduğuna işaret etti.
"Amerikalılar için DAİŞ, Esed'den daha büyük tehlike"
John Hopkins Üniversitesi İleri Uluslararası Araştırmalar Okulu'nun Ortadoğu uzmanlarından Daniel Serwer de ABD'nin, savaşın barışçıl yollarla çözülmesi için Esed ile "doğrudan veya dolaylı olarak" anlaşmaya varmak zorunda olduğunu söyledi.
Kerry'nin sözlerinden, yönetimin Suriye politikasının değiştiği sonucunun çıkarılamayacağını ifade eden Serwer, şöyle devam etti:
"ABD her zaman Esed ile ya öyle ya da böyle müzakere etmeye hazırdı. Cenevre-2 görüşmelerine Esed'in geldiğini görmekten mutlu olmayacaklar mıydı? Esed rejiminin yerinde durduğu açık, dolayısıyla siyasi çözüm istiyorsanız Esed ile doğrudan veya dolaylı olarak bir anlaşmaya ulaşmak zorunda olacaksınız."
Serwer, "Kerry'nin açıklamaları, siyasi bir anlaşmanın ardından Esed'in Suriye'nin devlet başkanı olarak kalmasını ima etseydi yönetim kanadında politika değişikliği olarak algılanabilirdi" dedi. Ancak Kerry'nin verdiği röportajda bunu kastetmediğinin altını çizen Serwer, basının durumu abarttığını söyledi.
Alazm ile aynı fikri paylaşan Serwer, Obama yönetimi açısından DAİŞ ile mücadelenin, Esed'den kurtulmaya göre daha önemli olduğunu belirtti. Serwer, "Amerikalılar için DAİŞ, Esed'den daha büyük tehlike. Ancak yönetim, Esed'in ülkede baskısını sürdürdüğü sürece DAİŞ'in Suriye'de kalacağının farkında" değerlendirmesinde bulundu.
(AA)
13.8ºC
Ankara
