Kreiken Rasathanesinden gökyüzüne yolculuk

Ankara’da serin bir yaz akşamı. Gökyüzü açık, ay ve yıldızlar parlıyor.

Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesinin gökyüzü tutkunlarına görsel bir şölen sunmak için düzenlediği etkinlikteyiz.

Genç-yaşlı, her yaştan insan kuyrukta sırasını bekliyor.

Minik bir teleskop merceğinden gözlem yapabilmek için başkentin dört bir köşesinden yaklaşık 700 kişi var.

Kimi yıldızları rahat izleyebilmek için sandalyesini alıp gelmiş, kimi ise üşümemek için termosla çayını kahvesini...

1963'te açıldı

Bu etkinliğe ev sahipliği yapan gözlemevi, 1963 yılında Uluslararası Astronomi Toplantısı ile resmen açıldı. 

Uzun yıllardır bilimsel araştırmalar yürütülüp astronomi alanında tanıtımlar yapılıyor. 

Aynı zamanda çok sayıda keşfe de imza atıldı bu Rasathanede; değişen yıldızlar, çift yıldızlar ve geçtiğimiz yılda keşfedilen bir gezegen ve daha fazlası...

Türkiye’nin en büyük 3. teleskobunu da burada görmek mümkün. 

Yıldızların ve gezegenlerin keyfini süren ziyaretçiler, astronomi alanında geçmişe bir yolculuk yapmak istediğinde ise rotayı müzeye çeviriyor. Eski teleskoplar, hesap makineleri, telefonlar, daktilolar, yıldız parlaklığı ölçme aletleri ve dünyada sadece 5 tane olan tüplü pusula... Tüm bunlar müzede görülebiliyor.

Her yıl etkinlik ve halk günleri düzenleniyor

Kalabalığın arasından sıyrılıp bilimsel araştırmaları, Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Müdürü Doç. Dr. Mesut Yılmaz’dan dinliyoruz.

"Buranın diğer adı Astronomi Uzay Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi. 2011 yılından beri Ankara Üniversitesindeyim. Astronomiye olan ilgim çocukluktan geliyor. Ay'ı, yıldızları hep merak ederdim. Hayalimi gerçekleştirdim. Çok sevdiğim bir mesleği yapıyorum. Merkez olarak bizim bir misyonumuz var. Astronomiyi bilimsel anlamda yapmak değil, bizim hedeflerimizden bir tanesi de astronomiyi yaygınlaştırmak, özellikle gençlere sevdirmek. Bu amaçla biz her yıl nisan ayından ekim ayına kadar her ayın belli bir günü etkinlik ve halk günleri düzenliyoruz. Teleskopla gök cisimlerini seyrettirip bilimsel sunumlar yapıyoruz. Amacımız halkı bilgilendirmek."

Kendine hayran bırakacak sonsuz güzellikteki Samanyolu'nu daha yakından görebilmek için etkinlik alanına gelen ziyaretçiler, önce 2 teleskopla Jüpiter’i izledi. Diğer teleskoplarla da Satürn ve Ay’ı gözlemlediler. Aslında gökyüzünde her daim var olan gök cisimlerine farklı bir pencereden baktılar.

Geniş, boş ve karanlık olan ortamda, hem profesyonel hem de amatör fotoğraf tutkunları, en güzel açıyı yakalamak için uğraştı.

Onlardan biri de, amatör astronom ve astrofotoğrafçı Mustafa Aydın. 

"Astronomiye ilgim çok eski zamanlara dayanıyor. Son 10 yıldır optik gözlem yani teleskopla gözlem, son 5 yıldır da fiilen astrofotoğrafçılık yapıyorum. Ankara’da kurduğumuz bir kulüple amatör astronomi sevenleri bir araya getirip onlara eğitimler veriyoruz. Kendi ekipmanlarımızla astrofotoğrafçılık yapıyoruz. Bu tür etkinlikler çok önemli. Normalde halk burada kullanılan ekipmanların çok ulaşılmaz olduğunu düşünüyor. Bu kanının silinmesi adına çok güzel bir şey. Teleskopların insanlar tarafından kullanabiliyor olması, çok merak ettikleri veya bilgileri olmayan uzay objelerini görmeleri gerçekten harika."

Her gece nöbetteler

Gözlemevi çalışanlarının mesaisi gece başlıyor. Akşam saatlerinde gelip sabaha kadar teleskop başında bekliyorlar. Tüm gece yıldızlar izleniyor. 6-7 kişilik bir grup her gün burada nöbet tutuyor. Keşif yapabilmek için en önemli şart, gökyüzünde bulut olmaması.

Günümüzde güneş sisteminde 8 gezegen olduğu kabul ediliyor. Dünya, Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün. 1930 yılında keşfedilen Plüton gezegeni ise daha sonra listeden çıkarılıp "cüce gezegenler" grubuna dahil edildi. Nedeni, bu büyüklükte birçok cisme daha rastlanması oldu. Son 25 yılda dünyadaki ve uzaydaki teleskopların çalışmaları sayesinde Güneş Sistemi dışında keşfedilen gezegenlerin sayısında büyük artış var. Bu sayının 4 bini aştığı söyleniyor.

İster çimlere yatıp gökyüzünü seyredebilir, isterseniz de profesyonel bir ekip yardımıyla uçsuz bucaksız gökyüzünün içinde gezintiye çıkabilirsiniz.

Kurgu: Resul Daban