Mutlu şehrin "mutsuzluk" müzesi: Tarihi Sinop Cezaevi

Bir dönem "Anadolu'nun Alkatrazı" olarak anılan tarihi Sinop Cezaevi, turizmde son yıllarda ön plana çıkan bir kavram olan "dark turizmi"nin (hüzün turizmi) Karadeniz durağındaki nokta olarak gösteriliyor.

Dört bin yıl önce inşa edilen kale surlarının ardında, tarihi kaynaklara göre 14. yüzyılda zindan olarak kullanılmaya başlanan yapı; 1887'de resmi olarak zindana dönüştürülmesinin, daha sonra da hapishane olarak kullanılmasının ardından 1999'a kadar sayısız hükümlünün çile doldurduğu yer oldu.

1999'da kapatılarak müze olarak kullanılmaya başlayan tarihi yapı, Türkiye'de dark turizminin (daha önce felaketlerin ya da ürkütücü olayların yaşandığı yerlere yapılan seyahatler) önemli noktalarından biri olarak dikkat çekiyor.

Tarihi yapı, aşınan duvarlarında, paslanan parmaklıklarında, sessiz koğuşlarında, rutubet kokan zindanlarında adeta hüzünlü hikayeleri ziyaretçilerin kulaklarına fısıldıyor.

Sinop Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Cemalettin Kaya, tarihi Sinop Cezaevi'nin en azılı mahkumların yanı sıra ünlü yazar ve edebiyatçıların da sürgün ve hapis yeri olduğuna işaret etti.

Sinop Cezaevi'nde yatan edebiyatçılardan Sabahattin Ali'nin "Hapishane" şiirini burada yazdığına işaret eden Kaya, cezaevinin daha sonra bestelenen şiir ve Ayhan Işık'ın ''Katil'' filmi ile ünlendiğini söyledi.

"Sinop Cezaevi, yüzyıllık tarihimizin simgesi gibi" diyen Kaya, şunları dile getirdi:

"Tarihi eskilere dayanan yapı, şiirlere, şarkılara konu olmuştur. Ünlü mahkumların yattığı yerdir. 1913’te Mahmut Şevket Paşa’nın öldürülmesi üzerine, 200 kadar İttihat Terakki karşıtının sürgün edilmesiyle nasıl bir yer olduğu anlaşılan Sinop Cezaevi, Cumhuriyet döneminde en azılı mahkumların yanı sıra, ünlü yazar ve edebiyatçıların da sürgün ve hapis yeri olmuştur.''

Tarihi cezaevinin müzeye dönüştürülmesinin ardından Sinop turizminin itici gücü olduğunu ifade eden Kaya, tarihi yapının "hüzün turizmi" kapsamında da ön plana çıktığını vurguladı.

Mutlu şehrin "mutsuzluk" müzesi

Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre "Türkiye'nin en mutlu şehri" olarak gösterilen Sinop’un "mutsuzluk" müzesinin her yıl binlerce turisti ağırladığını belirten Kaya, şunları söyledi:

"Sinop Cezaevi, Sinop’un turizmini omuzlamıştır. Her yıl 300 bine yakın insan cezaevini ziyaret ediyor. Dolayısıyla Sinop’un diğer tarihi, doğal ve kültürel güzelliklerini de görüyor. Bu nedenle geçmişte hüzün ve acıların yaşadığı bu alan bugün şehrimiz için önemli bir tanıtım alanı haline gelmiştir.''

Kaya, müzenin geçmişle gelecek arasında bir köprü oluşturduğuna da işaret ederek, cezaevinin Sinop Adalet Müzesi'ne çevrilmesi için çalıştıklarını söyledi.

Heykelleri yapılacak

Günümüz teknolojileri kullanılarak Sinop Cezaevi’nde yatanların hareketli heykellerinin yapılacağını, o günkü yaşananların birebir yansıtılacağını anlatan Kaya, şunları aktardı:

''Burada çok ilginçlikler var. Çocuk ıslahevi, kadınlar koğuşu, metrelerce yükseklikte taş surlar, gözetleme kuleleri, tarihe meydan okuyan demir kapılar, ürpertici zindan ve dahası birçok alan var. Geçmişte yaşananlar dijital olarak anlatılacak. Buraya daha fazla ziyaretçinin gelmesi ve kentin turizm aktivitesinin gelişmesi önem taşıyor.'' 

Kaynak: AA