Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dönem saraylarda çalınan ve 5. Murad, Abdülaziz gibi padişahların da bizzat beste yaparak büyük ilgi gösterdiği klasik Avrupa müziği ilk kez Portekizlilerle buluştu.
Uzun yıllardır İngiltere'de yaşayan ve "Osmanlı Sarayı Avrupa Müziği" üzerine önemli çalışmaları bulunan müzik direktörü Emre Aracı, Türk ve İspanyol hükümetlerinin girişimleriyle Lizbon'un 222 yıllık geçmişine sahip ünlü Sao Carlos tiyatrosunda konser verdi.
Portekiz Senfoni Orkestrası'nın eşliğinde gerçekleşen konserde Osmanlı padişahlardan 5. Murad ve Abdülaziz ile Rıfat Bey, Burhaneddin Efendi, Fehime Sultan, Donizetti Paşa gibi Osmanlı'nın önemli isimlerinin besteleri çalındı.
Sahne arkasında kurulan dev perdeden Osmanlı dönemindeki klasik Avrupa müziği etkinliklerine ilişkin görseller gösterilirken, direktör Emre Aracı eserlerin arasında Osmanlı İmparatorluğu döneminde bu müziğin gelişimine ilişkin bilgiler verdi.
Konser sonunda salonda bulunan Portekizliler uzun süre alkışladı. Dinleyiciler arasında bulunan Türkiye'nin Lizbon Büyükelçisi Ebru Barutçu Gökdenizler, Portekiz Genelkurmay Başkanı Pina Monteiro ve Portekiz hükümetinde kültür işlerinden sorumlu Devlet Sekreteri Jorge Barrreto Xavier, konserden sonra sahne arkasına giderek direktör Emre Aracı ve Portekiz Senfoni Orkestrası müzisyenlerini tebrik etti.
"Osmanlı Sarayı Avrupa Müziği" etkinliğinin direktörü Emre Aracı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Çok önemli bir geçmişi ve inanılmaz güzelliği olan bu tiyatroda çok anlamlı ve tarihi bir konser gerçekleşti. Bu tiyatronun duvarlarında bu müzik de yankılandı" dedi.
19. yüzyıl Osmanlısında Avrupa müziğine ait çalışmalarda "kültürlerin farklılaştığı değil birleştiği noktaları bulmaya çalıştığını" vurgulayan Aracı, yurt dışında bu zamana kadar verdiği konserlerde ortak noktaları öne çıkartarak "insanlara farklılığın dışında ne kadar çok ortak yönlerin olabileceğini göstermeyi hedeflediğini" dile getirdi.
Osmanlı Sarayı'ndaki Avrupa müziğinin "sanatsal değeri çok yüksek, büyük, dahiyane besteler olmadığını ancak o dönemin popüler besteleri olarak bilindiklerini" belirten Aracı, "Bu zamana kadar Avrupa'da verdiğimiz konserlerde hep çok pozitif dönüşler aldım. O devirde Osmanlı sarayında piyano başında bizim padişahımızın yazdığı bir valsin veya tarihimizde böyle kültürel etkinliklerin olmuş olmasının bilinmesi çok çok önemli" diye konuştu.
"Dünyada tüm insanlar için geçerli olan ve hepimizin kabul etmesi gereken bir gerçek var; o da insanların belirli kültürlere klişelerden bakması" diyen Aracı, sözlerine şöyle devam etti:
"Bir İngiliz Kralı geleneksel Türk musikisiyle ilgili bir beste yapsaydı herhalde çok enteresan olurdu. Bu onun Türk kültürünün bir parçası olduğunu göstermezdi ama etkileşim açısından ilginç olurdu. Dolayısıyla bizim sarayımızda da o devirde (19. yüzyıl) Viyana usulü valsler besteleniyor olması, Avrupa'dan piyonalar getirtilip çalınıyor olması da enteresan. Bu doğru veya yanlışlıkla alakalı bir şey değil. Böyle bir kültürel etkileşim olmuştur ve bunun bilincinde olmamız gerekir. Çünkü hiçbir kültür birinden iyi veya kötü bir şekilde yorumlanamaz. Her kültürün kendine göre değerli yanları vardır. Ama olmuş bazı hakikatleri görmezden de gelemeyiz. Dolayısıyla 19. yüzyılda İstanbul'da bir opera kültürü filizlenmişse bunda Aldülmecit'in büyük desteği ve şimdi yerinde olmasa da o dönemde kendisinin bir tiyatrosu varsa bizim bunu bilmemiz lazım. Çünkü bu, bizim kültürümüzün de bir parçasının bu yoldan geçtiği demektir."
Portekiz Senfoni Orkestrası'nın keman virtüözü Alexander Stewart da "Bizim için çok yeni bir tecrübe oldu. Bu sadece basit bir konser değil, aynı zamanda bir şovdu. Osmanlı uzun zaman çok farklı coğrafyalarda, kültürlerde var olmuş ve Avrupa kültürüne büyük etkisi olan bir imparatorluk" dedi.
(AA)
26.8ºC
Ankara
