Ankara’nın son yıllardaki en önemli konu başlıklarından biri de hiç şüphesiz Mavi Vatan… Gerek tansiyonun kimi zaman çok yükseldiği Ege ve Akdeniz’de kimi zaman dünyanın gözünün üzerinde olduğu Karadeniz’de Türkiye’nin güçlü bir pozisyonda olabilmesi bu nedenle değerli.
Mavi Vatan’da gerek su üstü gerek su altı unsurları izleyebilmek, hareketlerini gözlemleyebilmek ve niyetlerini anlayabilmek hayati öneme sahip. Bu noktada en önemli araçlardan biri sonobuoy. Koç Savunma, ürettiği sonobuoy tespit yazılımıyla bu alanda Türkiye’nin çok kritik bir açığını kapatmakla kalmadı aynı zamanda böylesine hassas bir alanda dışa bağımlılığı da ortadan kaldırmış oldu.
[Sonouboy'lar insanlı-insansız çok sayıda platformdan suya atılabiliyor. ]
Sonobuoy ne işe yarıyor?
Sualtı harbinde, su altında saklanan denizaltıların, insansız araçların tespit edilmesi çok önemli. Bu araçların tespit edilmesi için suda yaydıkları gürültüleri dinleyen ve bunları karadaki, havadaki ya da su üstündeki diğer platformlara ileten sensörler kullanılıyor. Bu sensörlere sonuoboy deniliyor.
Bu araçlar harcanabilir olarak deniz ortamına gemiden, uçaktan ya da insansız bir cihazdan atılabiliyor. Ve ortamı dinlemeye başlıyorlar. Temas almaya başladıktan itibaren bu temaslarını özel sinyal işleme algoritmalarıyla ilgili ortamlara ileterek hedefleri rapor ediyor.
[Sonouboy'lardan gelen sinyalleri işleyerek düşman denizaltıyı bulan sistemin ekran görüntüsü.]
Hedefin yeri milli sistemlerle tespit ediliyor
Koç Savunma Şirketinde Sistem Entegrasyon ve Test Birimi Yöneticisi Burçin Kayalı, sonuoboy’dan gelen sinyalleri dinleyen, bunları ayrıştıran, analiz eden ve hedefin yerini söyleyen bir sinyal işleme sistemi geliştirdiklerini söylüyor.
Bu sistemi geliştirirken Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın büyük desteğini aldıklarını anlatan Kayalı, “Önce MELTEM uçaklarımızda bu sistemi denedik ve başarılı olduk. Ardından Deniz Kuvvetleri’ne ait insansız hava aracında denemeler yaptık. Onda da başarılı olduk.” dedikten sonra konuyu geçtiğimiz ay Portekiz’de düzenlenen NATO Tatbikatı’na getiriyor.
Türkiye ilk kez bu kabiliyete kavuştu
Tatbikat kapsamında Türkiye’nin geliştirdiği MARLİN isimli su üstü insansız deniz aracından sonuoboy bıraktıklarını anlatan Kayalı, şöyle devam ediyor:
“Orada bizim geliştirdiğimiz sinyal işleme sistemi kullanılarak, tatbikatta düşman denizaltı hedefine bürünen cismi çok hızlı bir şekilde tespit ettik. Tespit etmekle kalmadık NATO standartlarına uygun bir şekilde hemen karargaha rapor ettik.
Böylece Türkiye ilk kez kendine ait bir yazılımla sonuoboy vasıtasıyla düşman denizaltıyı tespit etmiş oldu. Bu son derece önemli bir iş. Bu sistem daha önce yurtdışından ithal ediliyordu. Koç Savunma sayesinde ilk kez yerli ve milli olarak hayata geçirildi.”
Personelin can güvenliği riske edilmiyor
Sonouboy’un çok önemli bir sensör olduğuna da işaret eden Burçin Kayalı, ucuz maliyetleri nedeniyle ‘harcanabilir ürünler’ olarak kabul edilen bu sistemlerin sahaya çok sayıda atılabildiğine dikkat çekiyor.
Sayı artınca düşman hedefleri bulma olasılığının da yükseldiğine vurgu yapan Kayalı, “Buradaki üzerinde durmamız gereken hususlardan biri de insan faktörü… Riskli bölgeye kendi personelinizi sokmadan sonuoboy ve sahip olduğunuz yazılımlarla düşmanı tespit edebiliyorsunuz. Personelin can güvenliğini riske etmiyorsunuz” diyerek süreci özetliyor.
[MARLİN'den atılan sonouboy, Koç Savunma'nın geliştirdiği yazılım sayesinde düşman denizaltıyı buldu. ]
En önemli mesele sinyallerin doğru işlenmesi
Kayalı, sistemle ilgili de önemli bir noktaya işaret ediyor ve en önemli meselenin sonuoboy’lardan gelen sinyallerin ayrıştırılıp işlenmesi olayı olduğunun altını çiziyor.
Türkiye’nin, sualtı harbi olan her yerde, özellikle Ege ve Doğu Akdeniz gibi çevre sularımızda çok önemli bir sisteme kavuştuğunu söyleyen Kayalı, “Durumsal farkındalık kapsamında su altında nelerin olduğunu, nelerin hareket ettiğini, neyin düşmanca niyet gösterdiğini tespit edip bunları analiz etmek zorundayız. Mavi Vatan’ın her noktasında sonouboy işletim sistemini kullanmanın çok önemli olduğunu düşünüyoruz. İmza attığımız sistem Mavi Vatan’ın geleceği için hayati önemde” diyerek sözlerini tamamlıyor.
Kamera: Özge Güngörmüş
Kurgu: Naz İrem Üstündağ
25.7ºC
Ankara
