Kritik Güvenlik Zirvesi'nin ardından Türk savaş uçağının Suriye tarafından düşürüldüğünün açıklanması gündemi hareketlendirdi. TRT-Haber Özel Konuklarıyla gündemi değerlendirdi.
İşte öne çıkan değerlendirmeler:
Bilgesan Başkanı Prof Dr. Atilla Sandıklı
Türkiye ile Suriye ilişkileri son zamanlarda oldukça gergin bu gerginlikte yeni bir aşamaya gelinmiş oldu. Bu sadece iki ülkeyi ilgilendirmiyor. Türkiye aynı zamanda NATO müttefiki. Bu olayda Suriye bir NATO müttefiki ülkenin uçağını da düşürmüş oldu.
Suriye'ye baskılar daha da artacaktır. Hatta Suriye'yi belki de tutumu belirli bir seviyenin altında kalmazsa sert açıklamalar sözkonusu olursa bazı unsurlarda hava harekatı yapılması konuları daha gündeme gelecektir.
Doç. Dr. Mehmet Akif Okur-Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi
Suriye'yle yaşadığınız krizi yalnızca Suriye bağlamında değerlendirirseniz yanılmış olursunuz. Sizi riskli bir pozisyona itecektir. Bir dizi kontrolünüz dışında çıkabilecek olaylar zincirinin parçası haline getirecektir.
Fakat cevap vermemeniz durumu sizi başka risklerle karşı karşıya getirecektir, daha cüretkar bir şekilde Türkiye değişik saldırılarla karşı karşıya kalabilecektir, böyle bir ikilemde Türkiye şu anda.
Kara suları ya da hava sahası ihlali önemli bir egemenlik ihlali olarak kabul edilir uluslararası hukukta ama bu uçak düşürmeyle ilgili bir şey değil, bu bir tercihtir. Ülkeler için ondan önce yapılacak bir çok prosedür vardır. Hava sahasını ihlal eden uçağın uyarılması ona eskortluk edilmesi hava sahasından çıkarılması.
Nitekim Türk hava sahasını ihlal eden hava taşıtlarına karşın Türk Hava Kuvvetleri de bunları uyguluyor. Burada doğrudan bir seçimin olduğunu görüyoruz ve Suriye tarafından gelen açıklama önümüzdeki dönemde benzer tacizlerle Türkiye'ye yönelik olan bir tacizdir.
Türkiye büyük bir devlet dolayısıyla kendisinden her beklenen tepkiyi yapılan her etki karşısında verecek olan bir devlet değil.
Mesut Ülker-Hazar Strateji Enstitüsü Başkanı
Her ne olursa olsun kamuoyunun bu noktada bütün bu olup bitenleri sağduyuyla ve itidalle değerlendirmesi çok daha önem ve anlamlıdır. Çünkü Türkiye kendi hak ve menfaatleri korunması konusunda gerçekten özellikle son zamanlarda bölgedeki rolü itibariyle çok aktif bir rol almıştır bu açıdan sağduyuyu elden bırakmamak lazım.
Çünkü Bölgedeki bir çatışmaya sürüklenecek olan bir süreç bir uçaktan ziyade çok uçakların düşmesiyle birlikte bu anlamda farklı gelişmelere sahne olabilir.
Altan Çetin
"İç kamuoyu olarak yapılması gereken Türkiye'den tek sesin çıkmasıdır. Ama Türkiye'den tek sesin çıkması kadar devletimizin bu anlamda adımları iyi atması gerek ve Esed rejiminin gerek İran'ın gerekse Rusya'nın oynamaya alıştığı ayak oyunlarının Yavuz Sultan Selim döneminden beri alışık ve bilgili olduğumuz için karşı duruşu ve tedbiri iyi almak gerektiğine inanıyorum.
12.3ºC
Ankara
