1960 darbesinin ardından Türkiye, yine darbe arası veriyordu. Ülke, ikinci kez zor bir demokrasi sınavı ile karşı karşıyaydı. Bu demokrasi sınavının adına, “12 Mart Muhtırası” denecekti.
Ekonomik kriz, parti bölünmeleri ve öğrenci olayları sebebiyle ülkede çıkarılan karışıklıklar bahane edilerek, 1971 yılının Mart ayında demokrasiye ara verildi.
Dönemin Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç ve 3 kuvvet komutanının imzasını taşıyan müdahale metni tarihe, 12 Mart muhtırası olarak geçti.
Darbe Metni Meclis Kürsüsünden Okundu
Üstelik bu metin bir asker tarafından Meclis kürsüsünden okundu.
Metinde, "Bazı hususlara dikkat edilmediği takdirde, Türk Silahlı Kuvvetleri, kanunların kendisine vermiş olduğu, Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamak görevini yerine getirerek idareyi doğrudan doğruya üzerine almaya kararlıdır" deniliyordu.
Türkiye'nin darbeler günlüğüne bir not daha düşülüyordu. İkinci kez millet iradesine darbe iniyordu.
Meclis sıralarında demokrasiye sahip çıkanlar ve baskıya rağmen "darbeye hayır" diyenler de vardı.
Demokrasiyi kurtaracak olan ilk adres Meclis'ti. Darbenin aktörlerinden dönemin Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, "Meclis reddetseydi her şey farklı olurdu" diyecekti.
9 Mart Girişimini Mahir Kaynak Açığa Çıkarmıştı
12 Mart'a zemin hazırlayan, en büyük sebep 9 Mart Cunta girişimiydi. Darbe hazırlığını yapanlar Cemal Madanoğlu ve Doğan Avcıoğlu'ydu.
Bu cunta girişimi başarısız oldu. Oyunu bozan isim ise İstihbaratçı Mahir Kaynak'tı.
Meclis’in Çatısı Çöktü
Muhtıranın okunduğu Meclis'te iktidarın sahibi ise Adalet Partisi'ydi. Ancak 12 Mart, tüm dengeleri altüst edecek, darbeyle Meclis’in çatısı çökecekti.
O dönemde yaşananlarla ilgili SHP Eski Milletvekili Salman Kaya, "Biz geçmişte bilinçli yaptık tabi ki. Darbe gelsin diye yaptık. Mesela Deniz'in Hüseyin'in Yusuf'un idam olaylarında o darbe olayını teşvik eden CHP'den milletvekili olan insanlar gelip parlamentoda oy kullanmadı. Meclis tutanaklarında vardır" dedi.
Koalisyonlar Dönemi Başladı
Artık tek başına iktidar dönemi bitiyor, koalisyonlar dönemi başlıyordu. Ekonominin yükselen grafiği seyrini şaşıracaktı. Ülkeyi borç batağı ve yoksulluk bekliyordu.
Gazeteci-Yazar Abdurrahman Dilipak da "Bir oyundu. Bizim üzerimizde oynanan karanlık ve kirli bir oyundu" diye konuştu.
80 darbesine kadar bir daha asla tek başına hiçbir parti iktidara gelemeyecekti. İstikrar sadece sözlüklere hapsedilmişti.
12 Mart, 12 Eylül İçin İşaret Fişeği Oldu
12 Mart süreci işliyor ve 71 darbesi ufuktaki 12 Eylül 1980'i işaret ediyordu.
O günler çok gerilerde kaldı, alınacak dersleri bugünlere taşıyarak. Bugünlerde Meclis, darbeleri araştırmak için bir komisyon kurma hazırlığı yapıyor. Amaç, darbelerin nedenlerini ortaya koyabilmek…
8.3ºC
Ankara
