AUKUS nedir? AUKUS güvenlik ortaklığı anlaşması...

Asya Pasifik'teki yeni güvenlik ortaklığı, dünya gündeminin ilk sırasına yerleşti.

İngiltere ve ABD'nin Avustralya'ya nükleer enerjiyle çalışan denizaltıları yerleştirmek için teknoloji ve yetenek sağlayacak.

İngiltere ve ABD’li yetkililer hareketin Pekin'e karşı koymayı amaçlamadığını vurguluyor ancak uzmanlar bölge stratejisinde köklü bir değişikliğe işaret ediyor.

İngiltere de, özellikle Avrupa Birliği'nden çıktıktan sonra Asya-Pasifik'e daha fazla dahil olmaya istekli ve Avustralya, Çin'in etkisi konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

AUKUS nedir?

Avustralya Başbakanı Scott Morrison, ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson, sanal ortamda yaptıkları toplantının ardından yayımladıkları ortak bildiride, "AUKUS" adlı yeni bir güvenlik ortaklığının başlatıldığını duyurmuştu.

Bildiride, Avustralya Kraliyet Donanmasının nükleer enerjili denizaltılar edinmesini sağlamak için bu ülkenin destekleneceği belirtilmişti.

Avustralya'nın sahip olacağı nükleer enerjili denizaltıların, Hint-Pasifik'te istikrarı destekleyeceği ve anlaşmaya taraf olan ülkelerin ortak değerleri ile çıkarlarına katkı sunmak için kullanılacağı ifade edilmişti.

Anlaşmanın, Hint-Pasifik bölgesinde Çin'in büyüyen askeri varlığına karşı yapıldığı açıklanmıştı.

Yeni ortaklık anlaşması, aynı zamanda, Avustralya hükümetinin Fransız firmasıyla 2016 yılında imzaladığı ve 12 denizaltı yapılmasını öngören toplam 90 milyar dolarlık Fransız tasarımlı denizaltı projesinin sonunu getirdi.

Uzmanlara göre yeni bir çizgi çekildi

Savunma kıdemli direktörü Guy Boekenstein, "Bu gerçekten önemli bir şey çünkü bu üç ülkenin de Çin Komünist Partisi'nin Hint-Pasifik'teki hamlelerine karşı kuma bir çizgi çizdiğini gösteriyor" dedi.

Nükleer denizaltılar anahtar rol oynuyor.

Savunma, strateji ve ulusal güvenlik direktörü Michael Shoebridge, "Nükleer bir denizaltının muazzam savunma yetenekleri ve dolayısıyla bölge için sonuçları var. Dünyada sadece altı ülkenin nükleer denizaltıları var. Bunlar, gerçekten güçlü bir caydırıcı yetenek" dedi.

Shoebridge "İş birliği hakkında sözler duyuyoruz ve ardından Tayvan'a yönelik tehditleri ve Hong Kong'daki olayları ve Güney Çin Denizi'nin hızlı militarizasyonunu görüyoruz. Dolayısıyla gerçekten stratejik meseleler söz konusu olduğunda,Çin’e karşı caydırıcılık mantıklı görünüyor" diye konuştu.

Bölge ülkelerine de faydası olacak

ABD, bölgedeki diğer ortaklıklara Japonya, Güney Kore, Tayland ve Filipinler'in yanı sıra Hindistan ve Vietnam ile de büyük yatırımlar yapıyor.

Shoebridge'e göre bu anlaşma, Çin'in artan gücüyle ilgili endişeler karşısında hepsine fayda sağlayabilir.

Strateji uzmanı Shoebridge "Bölge bunu takdir edecek. Bu, büyük bir şey tarafından yönlendirilen jeopolitik bir değişimin parçası” dedi.

Güç dengesi değişiyor

Stimson Center'daki Doğu Asya Programının eş direktörü Yun Sun "Avustralya'nın nükleer denizaltılara sahip olması, Çin'den daha güçlü olduğu anlamına gelmez. Bölgedeki güç dengesini değiştirir. Çin, Güney Çin Denizi veya Tayvan Boğazı'nda bir güvenlik durumuyla karşı karşıya kalırsa, bu orduyu etkiler. Bölgedeki güç dengesi değişiyor” dedi.