İsrail'in koronavirüs mücadelesi: İddialar, gerçekler ve ihmaller

21 Şubat 2020 tarihinde, Diomand Princess adlı yolcu gemisinde seyahat eden bir İsrailliye virüs teşhisi konmasıyla, İsrail’de ilk koronavirüs vakası gerçekleşmiş oldu.

Teşhisle birlikte şahıs İsrail’de 14 günlüğüne karantinaya alındı ve o günden itibaren İsrail basını virüs yayılırsa ülkenin sağlık sistemi bununla baş edebilir mi sorusunu gündeme getirdi.

Ancak, İsrail Sağlık Bakanlığı verilerine göre 21 Şubat tarihinden önce yaklaşık 5 bin İsrailli, çoktan virüsün yaygın olduğu ülkelerdeki seyahatlerini bitirip İsrail’e dönmüşlerdi.

Netanyahu: Korona tamamen kontrol altında

2 Mart’ta İsrail üst üste 3. kez sandığa gidecekti. İsrail virüs taşıyanlar için izole oy kullanma noktaları oluşturdu.

İsrail basını, korona tehdidinden dolayı, ülkede oy verme oranının düşük olabileceğini yazıyordu.  Bu seçime giren partiler için adeta kıyamet senaryosuydu. 

Ancak, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, virüsün kontrol altında olduğundan çok emindi. Netanyahu, "Korona tamamen kontrol altında, bugün gereken bütün önlemleri aldık. İnsanlar güven içinde gidip oylarını verebilirler. Teşekkürler, gidin ve oyunuzu kullanın" dedi.

Seçimden sonra zafer ilan eden Netanyahu’nun partisi Likud merkezinde Netanyahu destekçisi yüzlerce insan herhangi bir virüs önlemi ve uyarısı olmadan sevinç gösterilerinde bulunuyordu.

Bütün bu sevinç gösterileri olurken İsrail’de virüs taşıyanların sayısı çoktan 12’ye yükselmişti bile.

30 Ocak’ta Çin’e uçak seferlerini ve 17 Şubat’ta Tayland, Hong Kong ve Singapur’dan İsrail’e seyahatleri yasaklayan İsrail, ilk kapsamlı önlemleri virüsün ilk tespit edildiği günden 17 gün sonra, 9 Mart’ta ülkeye giriş yapan herkesin karantinaya alınması kararı ile aldı. 

Karar 13 Mart itibariyle yürürlüğe girdi. 11 Mart’ta 100 kişiyi aşan toplantılar yasaklandı. 12 Mart’ta okullar kapatıldı. 19 Mart’ta acil durum ilan edilip evden çıkmama emri yayınlandı. 7 Nisan’da maske takma zorunluğu getirildi. 

8 Nisan Çarşamba gününe gelindiğinde ise ertesi gün akşam yani 9 Nisan günü akşam 7’ye kadar sürecek sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Bütün bunlar olurken, 2 Nisan tarihinde İsrail Sağlık Bakanı Yaakov Litzman ve eşine koronavirüs teşhisi konuldu.

Filistin'de ihlaller ve ihmaller koronavirüs mücadelesinde de devam etti

İsrail işgali altında bulunan Filistin toprakları, virüsle mücadelede İsrail’in işgal politikalarından doğrudan etkilendi.

2007 yılından beri İsrail ablukası altında bulunan Gazze’de sağlık bakanlığı, ablukadan dolayı medikal ekipman sıkıntısı olması sebebiyle virüs testi uygulamasını durdurmak zorunda kaldı.

İsrail ülkenin dört bir yanında virüs testi merkezleri kurarken, işgal altında bulunan Kudüs’ün Doğusunda yaşayan Filistinlilerin bölgelerine test merkezini ancak 2 Nisan’da açtı.

İsrail medyasında özellikle Doğu Kudüs bölgesindeki ihmallerden dolayı eleştiriler yer aldı. 

İsrail’in bu tutumu bir çok Filistinli’yi endişelendirdi.

Doğu Kudüs'te vaka sayısı ile iligli ne veri paylaşılmıyor

Beit Safafa Sağlık Hizmetleri Müdürü Fuad Ebu Hamid, İsrail'in ihmallerini şu sözlerle anlattı:

"Birincisi, İsrail otoritesi Doğu Kudüs’te virüsten enfekte olmuş kişilerle ilgili net bir veri paylaşmıyor. İkincisi, duvarın arkasında yaşayan 150 binden fazla insan var ve bu insanlar hala test yapma hakkına sahip değiller. Üçüncüsü İsrail kimliği olmayan ve İsrail otoritesi tarafından tanınmayan insanlar bu durumda sıkışıp kalmış haldeler."

Kudüs’ün İsrailli Belediye Başkanı Moshe Leon, geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanlığına bir mektup yazdı ve Bakanlığı özellikle Filistinlilerin yoğun yaşadığı Doğu Kudüs ve şehrin tamamında bulunan hastanelerdeki yetersizliklerden dolayı eleştirdi.

Doğu Kudüs’te bulunan altı Filistin hastanesinden sadece ikisinde özel koronavirüs üniteleri oluşturulabildi.

İsrail hükümeti bir çok kez vatandaşlarını virüs ile ilgili anlık bilgilendirdiklerini iddia ediyor.

Ancak, İsrail Sağlık Bakanlığı işgal ettiği bölgelerde yaşayan Filistinliler için Arapça bilgilendirmeleri 9 Mart’ta, Arap Ortak Listesi partisinden Samy Abu Shadeh ve Adalah insan hakları örgütünün uyarısı sonrası yapmaya başladı.

Aynı zamanda Sağlık Bakanlığı sitesinde verilen Arapça bilgiler, İbranice bilgilere göre daha geç gönderilmeye devam ediyor.

Koronavirüs İsrail saldırılarını durdurmadı

İsrail güvenlik güçleri COVID-19 krizi sırasında yıkımlarına ve tutuklamalarına da devam etti.

26 Mart günü İsrail güvenlik güçleri, Ürdün vadisinde Filistinlilerin koronavirüsle mücade için kuracakları çadırların direklerini ve çadır bezlerine zorla el koydu.

Filistin Otoritesi kısıtlı imkanlarına rağmen Kudüs’te yaşayan ve imkanları olmayan Filistinlilere içinde hijyen seti ve gıdaların bulunduğu yardım paketi ayrıca kronik rahatsızlıkları olanlara da ilaç yardımı götürmeye çalışıyor.

İsrail bu yardımları koordine eden Filistin’in Kudüs Valisi Adnan Gays’ı geçtiğimiz günlerde tutukladı ve bir gün sonra serbest bıraktı. 

İsrail güvenlik güçleri aynı hafta içinde Kudüs Bakanı Fadi El Hedmi’yi de evine yaptığı operasyonla tutukladıktan sonra serbest bırakmıştı.

Hedmi serbest kaldıktan sonra, gözaltı sırasında kendisine zorla kullanılmış tıbbi maske takıldığını ifade etmişti. 

Dünya virüsle mücadele etmeye devam ediyor. İnsanların bu görünmez düşmana karşı alabildiği en iyi önlem kendilerini karantinaya almak.

Belki de bu karatina haliden dolayı dünya, 2007 yılından beri İsrail’in 365 kilometre kare alanda adeta karantina altında tuttuğu yaklaşık 2 milyon Gazzeliyi daha iyi anlayabilir.