Türkiye genelinde vatandaşlar son günlerde hava sıcaklığının artmasından şikayet ederken, Balıkesir'de demir döküm ustaları 850 ila bin 250 derece sıcaklıktaki fırınlarda demiri erittikleri, 85-90 dereceyi bulan ortamda çalışıyor.
Ustalar, dinlenmek veya "serinlemek" amacıyla güneş altında sıcaklığı 35-40 dereceyi bulan açık alanlara çıkıyor.
Atatepe Sanayi Sitesi'nde faaliyet gösteren demir döküm ustası Necmettin Telkıran (56), AA muhabirine yaptığı açıklamada, 60 yıldır bu mesleğin içinde bulunan ailenin son temsilcisi olarak, 40 seneyi aşkın bir süredir aynı mesleği yürüttüğünü söyledi.
Yüksek ısıda demiri eriterek şekil verdiklerini ifade eden Telkıran, dışarıdaki 35-40 derecelik havanın kendilerini serinlettiğini belirterek, "Burada ortalama sıcaklık 850 ila bin 250 derece. Serinlemek için güneşe çıkıyoruz, öyle rahatlıyoruz. Demiri işlemek için en az 850 derece sıcaklık gerekiyor yoksa demire şekil veremiyoruz. İş yerinde ortam sıcaklığı 85-90 dereceyi buluyor" ifadesini kullandı.
Meslekte, gelişen teknolojiye bağlı olarak üretilen aletlerin ve ürünlerin farklılık gösterdiğini dile getiren Telkıran, eski dönemlerde orak, balyoz, çekiç ağırlıklı olmak üzere, çeşitli tarım aletlerinin yapıldığını anlattı. Şimdilerde ağır sanayi parçaları ve bilye ürettiklerini aktaran Telkıran, şunları kaydetti:
"Kendimi bildim bileli bu meslekteyim, sanatımızı bırakamıyoruz. Dededen toruna kalmış bir meslek. Günde 1,5-2 ton demir işliyoruz. İşlerimiz eskiden daha yoğundu ancak Çin malları sektöre darbe vurdu. Pazarlarda Çin malı ürünler çok yaygınlaştı. Vatandaşlar, ucuz olduğu için kaliteli olmamasına rağmen bu ürünleri tercih ediyor. Mesleğimiz bu döneme kadar farklı ürünlerle ayakta kaldı. Çin dışında en büyük sıkıntımız, yetiştirecek eleman bulamıyoruz. İş ağır ancak kar marjı oldukça düşük. Dolayısıyla yeni nesil tercih etmiyor. Zamanla mesleğimizin yok olacağını düşünüyorum."
Çalışmaları hakkında bilgi veren Telkıran, öncelikle demirleri istedikleri boyutlarda kestiklerini, daha sonra fırına kürekle demiri koyup yeterince ısıtıp tavlanmasını sağladıklarını dile getirerek, "Bunun ardından dövme makinesiyle yani şekil vermeye yarayan makinenin içine koyuyoruz. Burada hem el hem makine yardımıyla şekil veriliyor. Ardından direkt soğuma havuzuna gönderiliyor" diye konuştu.
(AA)
25.4ºC
Ankara
