Kahramanmaraş’ta 6 Şubat'ta meydana gelen ve 11 ili etkileyen iki büyük depremin ardından bölgede sarsıntılar sürüyor. Depremin üzerinden geçen 6 ayda 50 bini aşkın artçı sarsıntı yaşandı; yaşanmaya da devam ediyor.
Dün akşam saatlerinde Malatya'nın Yeşilyurt ilçesinde saat 20.48'de 5,3 büyüklüğünde bir deprem daha kayıtlara geçti. Sabah saat 04.55’te ise Bingöl'ün Karlıova ilçesinde 4,3 büyüklüğünde bir başka sarsıntı meydana geldi.
Endişe yaratan iki deprem sonrası akıllara gelen soru ise aynıydı: Bu depremler artçı mı yoksa bağımsız mı? Bölgede daha büyük bir depremin habercisi olabilir mi? Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış ile merak edilen sorulara yanıt aradık.
Gerek 5,3 gerekse 4,3 büyüklüğünde her iki sarsıntı da Elbistan ve Maraş depremlerinin artçı deprem bölgesinde oldu. Süre olarak bakılırsa yine artçı depremlerin meydana gelmesi beklenen süreçte yaşanan sarsıntılar
Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış
"Büyük depremler sonrası beklenen artçılar"
“Gerek 5,3 gerekse 4,3 büyüklüğünde her iki sarsıntı da Elbistan ve Maraş depremlerinin artçı deprem bölgesinde oldu. Süre olarak bakılırsa yine artçı depremlerin meydana gelmesi beklenen süreçte yaşanan sarsıntılar” diyen Prof. Dr. Barış sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bana göre olması gereken bir deprem. Zaman zaman kırılmamış, bizim 'bariyer' dediğimiz daha dayanıklı küçük parçaların kırılmasıyla oluşuyor. Deprem oluş düzenlerinde bizler artçı depremleri bu şekilde tanımlarız. O nedenle vatandaşların şimdi bu depreme bakarak ‘Acaba daha büyük bir deprem olacak mı?’ endişesi normal. Ama buna bakarak gelecek hakkında bir şey söylemek mümkün değil. Çünkü bu artçı deprem etkinliği içerisinde olan iki deprem olduğu için bundan sonra da zaman zaman aynı sebeple depremler olabilir. Yani 4 ve 5 bandındaki artçılar zaman zaman seyrek de olsa görülebilir.”
Bu tür depremler fay üzerinde görülmez. Yeryüzünde küçük ve orta depremlerde fayın izi görülmez. Jeologlar ve jeoloji mühendisleri araziye gidip fay kırığını görüp haritaya işlerler. 6,5'ten daha küçük depremlerin çoğunda fay kırığı yeryüzüne erişmez. O nedenle orada bir fay olup olmadığını anlamak mümkün değildir.
Fay haritasında neden yok?
Peki bu depremlerin görüldüğü yerlerde bilinen bir fay hattı bulunuyor mu? Yoksa bu faylar yeni mi? Cevabını Prof. Dr. Barış’tan öğreniyoruz:
“Bu tür depremler fay üzerinde görülmez. Yeryüzünde küçük ve orta depremlerde fayın izi görülmez. Jeologlar ve jeoloji mühendisleri araziye gidip fay kırığını görüp haritaya işlerler. 6,5'ten daha küçük depremlerin çoğunda fay kırığı yeryüzüne erişmez. O nedenle orada bir fay olup olmadığını anlamak mümkün değildir. Bir yerde deprem varsa bir kırılma vardır. Bu kırılma da zaten fay olarak adlandırılır. Bu tür depremler sismolojik olarak olmuştur, içeride küçük bir fay oluşmuştur. Bunun yeryüzünde izi olmadığı için bize göre bu gayet normaldir.”
Büyük depremler sonrası bölgede artçıların en az iki yıl süreceğini ve zaman zaman da 6 civarına kadar erişebileceğini hatırlatan Prof. Dr. Barış, “Zaman içinde bunların hem gücü azalacak hem de aralarındaki süre uzayacak” diye konuşuyor.
[Malatya'da depremin ardından bazı vatandaşlar geceyi parklarda geçirdi. Fotoğraf: AA]
“Daha büyük bir deprem beklenmiyor”
Malatya’daki deprem halkta endişe yarattı. Daha büyük bir deprem meydana gelip gelmeyeceği ise en fazla merak edilen konulardan biri. Prof. Dr. Barış, bu konuda “Daha büyük bir deprem beklenmiyor” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Şu anki bilgilerimizle, yani bu artçı deprem etkinliğine ve 2000-2500 yıllık deprem tarihine baktığımızda bunun çok da olası olmadığını söyleyebiliyorum. Ama fay zonları, birden fazla fay ve fay kırıkları içerir. Bunların analizini yapmadan bölge için kesin konuşmak mümkün değil. Ama bana göre büyük bir deprem olma olasılığı çok düşüktür.”
11.8ºC
Ankara
