UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’ndaki Türkiye

“Somut Olmayan Kültürel Miras Varlığı”, “Dünya Belleği Kütüğü”, “Dünya Mirası Geçici Listesi”… Köklü tarihi, kültürel zenginliği ve doğal güzellikleriyle Türkiye birçok alanda UNESCO’nun (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) listelerinde yer alıyor. Türkiye’nin UNESCO’da yer aldığı listelerden biri ise “Yaratıcı Şehirler Ağı”.

UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, 2004 yılında dünyanın farklı ülkelerinden 116 şehrin katılımıyla oluşturuldu. Amacı ise çeşitli bölgelerden farklı gelir seviyeleri, kapasite ve nüfusa sahip şehirleri yaratıcı endüstriler alanında çalışmak üzere bir araya getirmek.

Yaratıcı Şehirler Ağı şehirlerinin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmalarına katkı sağlamayı hedefliyor. Bu ağa üye olan şehirler yerel yaratıcılık, tanıtım ve görünürlüklerini artırarak UNESCO’nun kültürel çeşitliliğinin desteklenmesi doğrultusunda hareket ediyor.

Yaratıcı Şehirler Ağı’na el sanatları ve halk sanatı, dizayn, sinema, gastronomi, edebiyat, müzik ve görsel sanatlar alanlarında katılım yapılıyor.

Türkiye’de halihazırda 7 şehir UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na girdi. İşte bu şehirler ve katılmaya hak kazandıkları alanlar.

Yaratıcı Şehirler Ağı’nın öncüsü: Gaziantep

UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na Türkiye’den katılan ilk şehir olan Gaziantep, bu listeye gastronomi alanında 2015’te girdi. Geçmişten bu yana pek çok kültüre ev sahipliği yapan Gaziantep, zengin mutfağıyla da dünya çapında üne kavuştu.

Zengin mutfağıyla Hatay

Hatay mutfağının eşsiz lezzetleri, 2017’de dünya çapında tescillenerek UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil edildi. Gastronomi alanında Gaziantep’in ardından bu listeye girmeye hak kazanan ikinci şehir olan Hatay, farklı medeniyetlerin izini taşıyan yemeklerini tüm dünyaya tanıtıyor.

Kütahya’nın zanaat ve halk sanatları UNESCO’da

Kütahya UNESCO’nun Yaratıcı Şehirler Ağı’na zanaat ve halk sanatları alanında girdi. 2017’den bu yana listede yer alan Kütahya, bu alanda Türkiye’den girmeye hak kazanan ilk şehir. Çini sanatıyla 2016’da UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine girmeye hak kazanan Kütahya, Yaratıcı Şehirler Ağı’na eklenerek bir sanat ve zanaat şehri olduğunu tescilledi.

Medeniyetler beşiği: İstanbul

İstanbul, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na tasarım alanında Türkiye’den giren ilk şehir. Binlerce yıllık tarihiyle gerek sanat gerek zanaat gerekse ustalık kültürüne ait bilgisiyle beraber köklü bir tasarım altyapısına sahip İstanbul 2017’de listeye alındı. Medeniyetler beşiği İstanbul her köşesinde usta ve zanaatkarların elinden çıkmış eserleriyle göz dolduruyor.

Bozlak ustalarının şehri: Kırşehir

Kırşehir ülkemizden müzik alanında UNESCO’nun Yaratıcı Şehirler Ağı’na giren ilk şehir. 2019’da listeye giren Kırşehir, Anadolu kültüründeki abdallık ve bozlak geleneğinin sürdüğü; Neşet Ertaş, Muharrem Ertaş ve Çekiç Ali gibi ustalarıyla meşhur.

Geleneklerden süzülen tatların şehri: Afyonkarahisar

Anadolu’nun pek çok şehri gibi pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Afyonkarahisar, Türkiye’nin UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na gastronomi alanında giren üç şehrinden biri. Afyonkarahisar, geleneklerini yaşatan birbirinden özel ve lezzetli yöresel tatlarıyla bezeli zengin mutfağı sayesinde 2019’da listeye girdi.

Çini ve ipeğin şehri: Bursa

UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na son giren şehir Bursa oldu. Hanlar Bölgesi, Sultan Külliyeleri ve Cumalıkızık’la 2014’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren kent bu kez zanaat ve halk sanatları birikimiyle Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil oldu. Bursa şimdi meşhur çinisi ve ipeğini dünyaya tanıtmaya hazırlanıyor.
 

Grafik: Nursel Cobuloğlu