Her şey nişanlısı Hatice Cengiz ile evlilik kararıyla başladı. Evlenmek için ihtiyacı olan basit iki evrak için gittiği Suudi Arabistan’ın İstanbul Konsolosluğu’ndan bir daha çıkamadı. Washington Post Yazarı Cemal Kaşıkçı’nın akıbetine ilişkin gün gün neler yaşandı? Kim ne açıklamayı yaptı? Dünya nasıl tepki gösterdi?
28 Eylül Cuma: Washington Post Gazetesi Yazarı Cemal Kaşıkçı evli olmadığına ilişkin belge almak için Suudi Arabistan’ın İstanbul Konsolosluğuna gitti. İstediği evraklar 1 saat boyunca hazırlanamadı. Aynı gün Londra’ya seyahati olduğu için “Salı günü gelirim” diyerek konsolosluktan ayrıldı.
2 Ekim Salı: Cemal Kaşıkçı saat 13.00 sularında konsolosluk kapısından içeri girdi. Ancak geri çıkmadı. Kapıda bekleyen nişanlısı Hatice Cengiz, durumu Yasin Aktay’a aktardı. Aynı günün akşamı sosyal medyada Kaşıkçı’nın konsoloslukta alıkonulduğuna ilişkin paylaşımlar yapıldı.
Kaşıkçı’nın konsolosluğa girdiği saatlerde, ABD Başkanı Donald Trump: “Biz olmasak Suudi Arabistan Kralı 2 hafta tahtta oturamaz” açıklamasını yaptı.
3 Ekim Çarşamba: Başkonsolosluk önünde Türk Arap Medya Derneği üyeleri ve bir grup gazeteci toplandı. Kaşıkçı'nın alıkonulduğunu ve serbest bırakılmasını istediklerini söylediler.
4 Ekim Perşembe: Suudi Başkonsolosluğundan kayıp gazeteciyle ilgili açıklama yapıldı. Konsolosluk, Kaşıkçı'nın, binadan çıktıktan sonra kaybolduğunu ve gerçeklerin ortaya çıkarılması için Türk yetkililerle temasta olduklarını bildirdi.
Suudi Arabistan Büyükelçisi Velid bin Abdülkerim El-Hireyci, Dışişleri Bakanlığı’na çağrılarak izahat istendi. El Hireyci, bakanlık yetkililerine; “Bilgi sahibi değiliz, araştırıyoruz. Aldığımız bilgileri aktaracağım” dedi.
Washington Post gazetesi, Cemal Kaşıkçı'nın köşe yazılarının yayımlandığı sütunu boş bırakarak, "Kayıp Bir Ses" başlığının altına "Cemal Kaşıkçı, Suudi gazeteci yazar ve Washington Post Global Görüşler ekinin köşe yazarlarındandır. Kaşıkçı'nın sözleri yukarıdaki boşlukta yer alacaktı ancak rutin konsolosluk işleri için gittiği Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğunda, Salı gününden beri kendisinden haber alınamıyor." notunu düştü.
ABD'li senatörlerden tepki
ABD Senatosu Dışilişkiler Komitesi Başkanı ve Tennessee Senatörü Bob Corker'ın (Cumhuriyetçi) ofisinden yapılan açıklamada, Kaşıkçı'yla ilgili tepkinin Suudi Arabistan'ın Washington Büyükelçisi'ne iletildiği bildirildi.
Açıklamada, Corker’ın, Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğundaki güvenlik kamerası görüntülerinin ilgili yetkililere verilmesi çağrısında bulunduğu ve konunun takipçisi olacağını ifade ettiği belirtildi.
5 Ekim Cuma: Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman Riyad'da Bloomberg'e röportaj verdi. Salman Kaşıkçı’nın kaybolmasıyla ilgili Türk yetkililerin İstanbul'daki başkonsoloslukta arama yapabileceğini söyledi. Selman’a röportaj da Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'da herhangi bir suçlamayla karşı karşıya olup olmadığı da soruldu. Selman bu soruya; “Suudi Arabistan'da olsaydı bilirdim” cevabını verdi.
Konsolosluk önünde Türk Arap Medya Derneği öncülüğünde, bir dayanışma eylemi gerçekleştirildi. Eyleme, Nobel ödüllü Yemenli aktivist Tevekkül Karman da katıldı.
6 Ekim Cumartesi: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca, Kaşıkçı'nın 2 Ekim'de gittiği ülkesinin İstanbul Başkonsolosluğu'nda alıkonulduğuna dair iddiayla ilgili olay günü soruşturma başlatıldığı açıklandı.
Saat 20.00’de Anadolu Ajansı abonelerine, “Bir kısmı Suudi yetkili 15 Suudi’nin 2 uçakla İstanbul’a gelip aynı saatlerde konsoloslukta bulundukları, geldikleri ülkelere döndükleri belirlendi” haberini geçti.
Reuters Haber Ajansı, Türk yetkililere dayandırdığı haberinde, “Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu'nda öldürüldüğü” iddia etti.
7 Ekim Pazar: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cemal Kaşıkçı’nın kaybolmasıyla ilgili ilk kez konuştu; “Bunun ülkemizde olması, çok çok üzücü. Beklentim hala iyi niyetli, inşallah arzu etmediğimiz bir durumla karşı karşıya kalmayız. Büyükelçiliğe, havalimanına girişler, çıkışlar hepsi inceleniyor.” dedi.
Türk Arap Medya Derneği Başkanı Turan Kışlakçı, TRT Haber’e konuştu.
Olayı başından bu yana yakından takip eden Kışlakçı Suudi gazetecinin vahşice öldürüldüğünü söyledi.
8 Ekim Pazartesi: Suudi Büyükelçi ikinci kez Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı ve Türkiye, kayıp gazeteci için Suudi Arabistan Konsolosluğu'nda arama talebinde bulundu. Türkiye ayrıca ‘soruşturmada tam işbirliği içinde olunmalı’ çağrısı yaptı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan ziyaretinde düzenlediği basın toplantısında da olayla ilgili ikinci defa konuştu: “Başkonsolosluk yetkilileri ‘Buradan çıktı’ demekle kendini kurtaramaz.” dedi.
9 Ekim Salı: Dışişleri Bakanı sözcüsü Hami Aksoy, Cemal Kaşıkçı’nın kaybolmasıyla ilgili "Suudi makamları işbirliğine açık olduklarını ve Başkonsolosluk binasında inceleme yapılabileceğini bildirmişlerdir." açıklamasını yaptı.
Washington Post Gazetesi Cemal Kaşıkçı’nın 13.14’te konsolosluğa giriş yaparken, güvenlik kamerasından elde edilen fotoğrafını yayınladı.
Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz, Washington Post gazetesine makale kaleme aldı. Cengiz makalesinde; “Türk yetkililerin durumu yakından takip ederken yaptıkları çalışmalara tanıklık ettim. Türk hükümet yetkililerinin olayı çözme konusunda yeteneklerinden eminim.” ifadelerini kullandı.
Suudi gazetecinin kaybolmasına ilişkin, konsolosluktaki adli işlemler için bir başsavcıvekili ve bir cumhuriyet savcısı görevlendirildi.
10 Ekim Çarşamba: Sabah Gazetesi 2 Ekim günü Suudi Arabistan’dan İstanbul’a gelen 15 kişilik ekibin isimlerini ve fotoğraflarını yayınladı. Gelenler arasında bir de Suudi adli tıpçının olduğu iddia edildi.
Suudi Arabistan ise 2 Ekim günü İstanbul’a herhangi bir heyet gönderilmediğini açıkladı. İlk ekibin 6 Ekim Cumartesi günü yürütülen soruşturmaya yardımcı olmak adına Türkiye'ye gittiğini belirtti.
Türkiye’deki ulusal haber kanallarında Cemal Kaşıkçı’nın kaybolduğu güne ilişkin, görüntüler yayınlandı. 2 dakikaya aşan görüntülerde, olay günü İstanbul’a gelen ekip görülüyor. Ayrıca Konsolosluk konutundaki hareketlilik de göze çarpıyor. Kaşıkçı’nın konsolosluğa girdikten 1 saat 54 dakika sonra konutun önünde bir minibüs ve bir aracın konsolosluktan çıktığı ve 500 metre mesafedeki konuta geldiği anlaşılıyor. Araçların konuta gelmesiyle birlikte güvenlik kulübesindeki Türk görevlinin yetkililer tarafından gönderildiği de dikkat çekiyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Cemal Kaşıkçı’nın kaybolmasıyla ilgili açıklama yaptı. Suudi Arabistan’ın üst düzey yetkilileriyle görüştüğünü söyleyip, “Bu kötü bir durum... Derinlemesine araştırılmalı. İnsanlar girdiğini gördü ama konsolosluktan çıktığını görmedi.” dedi.
ABD Başkanı Yardımcısı Pence ise, “Suudiler Kaşıkçı konusunda yardım talep ederse, Türkiye’ye FBI ekibi göndermeye hazırız.” açıklamasını yaptı.
11 Ekim Perşembe: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Macaristan ziyareti sonrası ülkeye dönerken uçakta gazetecilere açıklama yaptı. “Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda kamera sistemlerinin olmaması mümkün müdür? Bizim ülkemizde cereyan etmiş bir hadiseyle ilgili olarak sessiz kalmamız mümkün değil. Kaşıkçı'nın akıbeti konusunda endişeliyiz.” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump ise Fox News’a konuştu. “Amerikalı soruşturma ekiplerinin Türkiye’ye yardımcı olduklarını” belirtti. “Kaşıkçı olayını yakından takip ediyoruz. ABD müfettişleri olaya dahil oldu. Neler olduğunu ortaya çıkarmak zorundayım.” Trump’ın bu iddiasını Türk Dışişleri kaynakları yalanladı; “ABD’nin müfettiş görevlendirdiği bilgisi doğru değil” açıklaması yapıldı.
Akşam saatlerinde Trump’tan bir açıklama daha geldi; “Çok yakında Kaşıkçı hakkında bir rapor açıklayacağız.” dedi.
Avrupa Birliği Suudi yetkililere şeffaf ve kapsamlı bir soruşturma beklentisini iletti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Suudi Arabistan'ın teklifiyle Kaşıkçı olayının aydınlatılması için ortak çalışma grubu kurulmasının kararlaştırıldığını açıkladı.
Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz, TRT Haber'e yaptığı açıklamada, "Olayın en kısa zamanda çözüleceğine dair hükümet ve yetkililere güveniyorum." dedi.
12 Ekim Cuma: CNN International Cemal Kaşıkçı’nın öldürüldüğüne ilişkin, ses ve görüntü kaydı olduğunu ve bunların Türkiye’nin elinde olduğunu iddia etti.
Bazı ABD kongre üyeleri Kaşıkçı’nın kaybolması nedeniyle Suudi Arabistan’a silah satışının askıya alınmasıyla ilgili açıklamalar yaptı. Bunun üzerine ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’a silah satışını kısıtlamaya hazır olmadıklarını söyledi. Trump; “Askeri teçhizata ve diğer şeylere 110 milyar dolar harcıyorlar ki bu da iş sahası yaratıyor.”
Uluslar arası sayılı medya ve iş dünyasının temsilcileri Riyad’da 23-25 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek olan “Geleceğe Yatırım Girişimi” konferansına katılmayacaklarını açıkladı.
13 Ekim Cumartesi: Cemal Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz bu defa New York Times’a makale yazdı… Cengiz makalesinde “Cemal'i kaybettiysek sadece kınamak yetmez. Onu bizden alan insanlar, siyasi konumlarına bakılmaksızın sorumlu tutulmalı ve hukuki çerçevede cezalandırılmalıdır.” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Londra’ya yaptığı ziyaret sırasında; “Suud’ların teklifiyle bir ortak çalışma grubunun oluşturulması konusunda görüş birliği var… Başsavcılığın ve uzmanların Suudi Arabistan Başkonsolosluğuna girmesi konusunda, Suudi Arabistan'ın iş birliği yapması gerekiyor. Soruşturmanın selameti ve her şeyin ortaya çıkması için bu konuda henüz bir iş birliği görmedik, bunu da görmek istiyoruz.” açıklamasını yaptı.
Çavuşoğlu’nun bu açıklamasının ardından akşam saatlerinde Suudi Arabistan'dan bir heyet, “Ortak çalışma grubu” kapsamında Türkiye'ye geldi.
ABD Başkanı Donald Trump, önce Suudi Arabistan Kralı ile görüşeceğini açıkladı. Birkaç saat sonra “Eğer gazeteci Kaşıkçı konsoloslukta öldürüldüyse, Suudi Arabistan için ağır bir ceza olacak.” dedi.
14 Ekim Pazar: Suudi Arabistan yaptırım açıklamalarına tepki gösterdi. Her yaptırıma misliyle karşılık verileceğini açıkladı.
Özellikle ABD Başkanı Trump’ın yaptırım açıklamasıyla birlikte Riyad borsası yüzde 7 değer kaybetti.
İngiltere, Fransa ve Almanya ortak açıklama yayımladı. Suudi Arabistan’ın Cemal Kaşıkçı’nın kaybolmasıyla ilgili ‘tam ve ayrıntılı bir cevap’ vermeye çağırdı.
Akşam saatlerinde Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı aradı. Gazeteci Kaşıkçı’nın akıbetine ilişkin Ortak Çalışma Grubu kurulması nedeniyle teşekkür etti.
15 Ekim Pazartesi: Türkiye’den Suudi Arabistan Konsolosluğu’nda inceleme yapılacağına ilişkin açıklama geldi. Bu açıklamadan birkaç saat sonra ABD Donald Trump; “Olayı serseri katiller yapmış olabilir.” dedi.
Bloomberg'e konuşan bir Suudi yetkili, Kral Selman'ın gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın kaybolmasıyla ilgili başsavcıya soruşturma başlatması emri verdiğini söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'yu, Kaşıkçı olayını görüşmek üzere, Suudi Arabistan Kralı Selman Bin Abdulaziz ile görüşmeye göndereceğini açıkladı.
Akşam saatlerinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Olay yeri inceleme ekipleri İstanbul Konsolosluğu’nda inceleme çalışmalarına başladı. Türkiye’ye gelen Suudi yetkililerin de katıldığı çalışmalar 12 saat sürdü.
Olay yeri inceleme ekipleri çalışmalarını sürdürdüğü saatlerde CNN, “Suudiler, Kaşıkçı’nın öldüğünü kabul etmeye hazırlanıyor” bilgisini paylaştı.
16 Ekim Salı: Cemal Kaşıkçı'nın ailesi, öldürüldüğüne ilişkin iddiaların araştırılması için bağımsız ve tarafsız bir uluslararası komisyonun kurulması çağrısı yaptı.
Uluslar arası basında da Cemal Kaşıkçı’nın sorgu sırasında öldürüldüğüne ilişkin haberler yer aldı. ABD Başkanı Trump, haberlere dikkat çekerek, “takip ediyoruz” açıklaması yaptı. Ayrıca Trump, sosyal medya mesajında Prens Selman'la konuştuğunu, Prens'in Kaşıkçı'nın akıbetine ilişkin bilgi sahibi olmadığını söylediğini yazdı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Kaşıkçı’nın akıbetiyle ilgili Suudi Arabistan’a gitti. Prens Muhammed bin Selman ile görüştü. Ardından ABD, yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’a kapsamlı ve şeffaf çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konsolosluğa giren olay yeri inceleme ekiplerinin yeni boyanmış duvarla karşılaştıklarını söyledi.
.jpg)
Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı Olay Yeri İnceleme ekiplerinin Suudi Arabistan Başkonsolosluğunda 9 saat süren çalışmasında, çok sayıda DNA örneğinin toplandığı öğrenildi. İncelemeler sırasında, "Luminol" diye adlandırılan yöntemle özel bir ışık tutulduktan sonra kullanılan kimyasal madde yardımıyla bina içerisinde çok sayıda DNA hücre örneğinin toplandığı belirtildi.
.jpg)
Olay yeri inceleme ekiplerinin Konsolosluk konutunda inceleme yapacağı açıklandı. Saat 17.00’de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el Uteybi ülkesine döndü.
Suudi yetkililerin konsolosluk konutuna gelmemesi nedeniyle olay yeri inceleme ekipleri konutu inceleme kararı iptal edildi.
17 Ekim Çarşamba: ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Suudi Arabistan ziyaretinin ardından Ankara'ya geçti. Pompeo, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, MİT müsteşarı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın ile görüştü.
Ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu açıklama yaptı. Çavuşoğlu; “Pompeo, Trump'ın görüşmelerini iletti. Kaşıkçı olayına ilişkin endişelerini dile getirdi. Savcılık yoğun bir çalışma yürütüyor. Başkonsololukta biraz gecikse de soruşturma gerçekleşti. Dün rezidansta soruşturma gerçekleşmedi, Suudlar, ailesinin olduğunu söyledi. Hepsi bir neticeye vardıktan sonra somut bir neticeye varabiliriz. Başkonsolos kendi ülkesine gitti, ne zaman döneceğine ilişkin bilgimiz yok.” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığının yaptığı açıklamada da “Kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı soruşturmasında Türkiye'ye yardıma hazırız” ifadeleri yer aldı.
ABD Temsilciler Meclisinde, Kaşıkçı’nın kaybolması nedeniyle Suudi Arabistan’a tüm silah satışlarının ve yardımların durdurulması için yasa tasarısı sunuldu.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Suudi Arabistan Başkonsolosu'nun sınır dışı edilmediğini, Başkonsolosun rezidansı ve araçlarında arama yapılacağını söyledi.
Akşam saatlerinde olay yeri inceleme ekipleri savcı gözetiminde, konsolosluk konutunda inceleme yaptı. Ayrıca konsolosluk araçları da incelemeye dahil edildi. Çalışmalar 7 saatten fazla sürdü.
18 Ekim Perşembe: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmayla ilgili yazılı açıklama yaptı. Açıklamada soruşturmanın uluslar arası hukuk/teamül, anlaşma ve sözleşme hükümlerine riayet edilerek titizlikle ve tüm boyutlarıyla yürütüldüğü vurgulandı.
Suudi Arabistan’a giden İstanbul Başkonsolosu Muhammed el Uteybi dönüş bileti olmasına rağmen ülkesinden dönmedi.
19 Ekim Cuma: Amerikan New York Times gazetesi, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'a yakın isimlerden Maher Abdulaziz Mutreb'in 2 Ekim'de Cemal Kaşıkçı'dan birkaç saat önce Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğuna girdiğine dair fotoğrafları yayımladı.
ABD Temsilciler Meclisi’nden Trump’a gönderilen mektupta, Suudi gazeteci Kaşıkçı olayının “Magnitsky Yasası” kapsamında soruşturulması talep edildi.
Temsilciler Meclisi, Kaşıkçı olayında Suudi Arabistan’ın rolünün olduğunun ortaya çıkması halinde bu ülkeye güçlü ve kapsamlı yaptırım çağrısı yaptı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, kayıp gazeteci Cemal Kaşıkçı ile ilgili açıklama yaptı. “Suudi Arabistan ile stratejik bir ortaklığımız var. Ancak eğer iddialar doğruysa bunlar değerlerimize aykırı. Bu konuda oldukça net olup ona göre kararlar alırız.” dedi.
Kaynak: TRT Haber
13ºC
Ankara
