Demokrasi ilkelerinin yerine getirilmesine her fırsatta sıklıkla vurgu yapan Avrupa ülkeleri, Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin 20 yıl hapis cezasına çarptırılmasına sessiz kalırken, Avrupa Birliği (AB) de cezayı sadece "not ettiklerini" ve Mısır hükümetiyle güçlü ve sabit ilişkilerin süreceğini" bildirdi.
Mısır'da 14 sanığın yargılandığı, kamuoyunda "İttihadiyye olayları" olarak bilinen davada, "şiddete teşvik" suçlamasıyla yargılanan Mursi'nin dün 20 yıl hapse mahkum edilmesine şu ana kadar herhangi bir Batı ülkesinden tepki gelmemesi dikkati çekiyor.
Fransa Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, söz konusu kararın Fransa'nın demokratik değerleriyle örtüşüp örtüşmediği yönündeki soru üzerine, "Bizim pozisyonumuz bellidir. Uluslararası normlara ve Mısır Anayasasına uygun, kişilerin kendi haklarını savunma özgürlüğüne saygı duyan, bağımsız bir yargı sürecinin önemini hatırlatıyoruz" yorumunda bulundu.
Yetkililer, kararın Fransa-Mısır ilişkilerini ne yönde etkileyeceği sorusuna ise şu cevabı verdi:
"Mısır, Fransa'nın önemli bir ortağıdır. Mısır, Ortadoğu'da barışın ve huzurun sağlanmasında önemli bir role sahiptir. Biz Fransa olarak, Mısır Anayasası ve Mısır'ın uluslararası taahhütleriyle bağdaşan, özgürlükleri garanti altına alan Mısır'daki geçiş sürecini destekliyoruz."
Fransa, Mısır'da yönetimi askeri darbe yoluyla ele geçiren Abdulfettah es-Sisi'ye güçlü desteğini geçen şubat ayında imzalanan askeri anlaşmayla göstermişti. Sosyalist lider Hollande'ın onayıyla Sisi yönetimine 5,2 milyar avro karşılığında 24 Rafale uçağının satışı kayıt altına alınmıştı.
Üretiminden 27 yıl sonra ilk kez yurt dışına satılan uçakların yanı sıra Fransa'nın Sisi rejimiyle masaya oturması birçok insan hakları örgütü tarafından eleştirilmiş ve bu anlaşma, Fransa'nın demokratik değerleriyle bağdaşmadığı şeklinde yorumlanmıştı.
Cumhurbaşkanı Sisi'nin aralık ayında Fransa'ya düzenlediği resmi ziyarette de benzer tepkiler ortaya konmuştu.
ABD, cezalardan kaygı duyulduğu yorumuyla yetindi
Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin 20 yıl hapis cezasına çarptırılması konusunda ABD, bu cezalardan kaygı duyulduğu yorumuyla yetindi.
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, ülkesinin bu cezalardan kaygı duyduğunu ifade ederek, "Siyasi bağlantılarına bakılmaksızın tüm Mısırlıların, yargı sürecindeki tüm haklarına saygı gösterilmesi dahil, kanunlar önünde eşit ve adil muamele hakkı var. Diğer sanıklar gibi Mursi'ye de yargı sürecindeki temel hakları verilmeli. ABD, siyasi tutuklama ve gözaltılara güçlü biçimde karşı durmaya devam ediyor" diye konuştu. Earnest, kısa sürede yayınlanacak mahkemenin gerekçeli kararını görmeden daha ayrıntılı yorumda bulunmayacağını da kaydetti.
Avrupa değerleri yerine reel politik hassasiyeti
Dünya genelinde bilhassa yakın ilişkiler kurduğu hükümetleri demokratik standartları karşılamadığı gerekçesiyle yoğun biçimde eleştiren Avrupa kurumları da konuya sessiz kaldı.
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin sözcüsü Catherine Ray, askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan Mısır'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Mursi'nin 20 yıl hapis cezasına çarptırılmasını sadece "not ettikleri" şeklinde değerlendirirken, "Mısır hükümetiyle güçlü ve sabit ilişkilerin süreceğini" kaydetti.
Mısır'da 3 Temmuz 2013'te ordunun yönetime el koymasını darbe olarak adlandırmayan AB, o dönem güvenlik güçlerinin "tırmanan tansiyon ve artan kutuplaşma karşısında kan dökülmesini önlemek için halkın yeterli desteğiyle tepki gösterdiğini" savunmuştu.
En net tepki Türkiye'den
Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin 20 yıl hapis cezasına çarptırılmasına en sert tepki Türkiye'den geldi.
Dışişleri Bakanlığı, konuya ilişkin açıklamasında, "askeri müdahalenin ardından Mısır halkının belli bir kesimine yönelik yürütülen uluslararası standartlardan uzak keyfi yargılamaların, Mursi hakkında verilen yargı kararının objektifliğine dair şüpheleri derinleştirdiği ve Mısır'da demokrasinin geleceğine ilişkin endişeleri pekiştirdiğini" bildirdi.
Mursi'nin diğer sanıklarla birlikte yargılandığı davada 20 yıl hapis cezasına çarptırılmasının esefle karşılandığı vurgulanan açıklamada, "Mısır halkının gerçek bir demokrasiye ve hukuk devletine yönelik meşru taleplerinin karşılanması hususundaki samimi çağrılarımız geçerliliğini korumaktadır" ifadesi kullanıldı.
İnsan hakları kuruluşlarından çağrı
Diğer yandan Mursi'ye verilen 20 yıl hapis cezasının ardından uluslararası insan hakları kuruluşları, adil yargılama ve serbest bırakma çağrısında bulundu.
Uluslararası Af Örgütü, Mursi'nin 20 yıl hapis cezasına çarptırılmasının "adalet komedisi" olduğunu, eski Cumhurbaşkanı'nın ya yeniden adil şekilde yargılanması ya da serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Örgütten dün yapılan açıklamada, "Muhammed Mursi'nin bugün 20 yıl hapis cezasına çarptırılması adalet komedisidir. Verilen karar bir kez daha Mısır adalet sisteminin Müslüman Kardeşler üyeleriyle eski cumhurbaşkanının destekçilerini adil yargılayamadığını ortaya koymuştur" ifadesi kullanıldı.
Merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) de Mursi'ye verilen 20 yıl hapis cezasını "adaletsizlik" olarak nitelendirdi.
HRW'nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Direktörü Sarah Leah Whitson, Mısır'daki davada savcıların, Mursi ile ilgili iddialar konusunda herhangi bir delil olmadan karar verdiğini belirterek, "Ciddi süreç ihlallerinin yanı sıra kanıt eksikliği ve Mursi destekçilerini katledenlerle ilgili soruşturmanın tek taraflı yürütülmesi nedeniyle sonuca gidilememesi, Mursi aleyhindeki davayı adaletsiz kılıyor" yorumunda bulundu.
(AA9
18ºC
Ankara
