Dün başlayan ve çarşamba gününe kadar yurtta etkili olacak çöl tozları hakkında değerlendirmelerde bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, "Dün itibariyle ve bugün hatta yarın daha da yoğun olmak üzere Çarşamba gününe kadar ülkemiz üzerinde bol miktarda Afrika’dan gelen çöl tozu hakim. Şimdi bu çöl tozu Afrika’daki kuvvetli rüzgârlarla beraber yeryüzünden atmosfere güney yönlü hava hareketleriyle ülkemize kadar geliyor. Yukarı seviyelerde olduğu için biz onu yer seviyesinde göremiyoruz. Gözle göremeyeceğiz. Toz miktarına baktığımızda yoğun bir toz değerinde artış görürsek bugünlerde o çöl tozudur. Daha çok yağışlarla iniyor. Biz yağışlarla indiği zaman yağmurdan sonra bilhassa parlak yüzeylerde çamur izleri kaldığı için halk dilinde `Çamur yağmuru yağdı` diyorlar. Banklarda, arabaların üzerinde bu çamur izlerini görmek mümkün" diye konuştu.
2
Çöl tozunun insanda solunum yollarına zarar verebileceğini ancak bitkiler için doğal gübre olduğunu belirten Prof. Dr. Hüseyin Toros, "Çöl tozunun içeriğinde oradaki eski kaya parçacıklarının parçalanmış hali, mineraller, zengin bir içerik var. Bu tozları vücuda yoğun bir şekilde alırsak solunum sistemlerinde zarar meydana getiriyor. Ama çöl tozu ekolojik sistem için bir besin kaynağı. Etrafımızdaki yeşillikler için bitkiler için doğal gübre olarak görüyoruz. Eski insanlar nisan yağmurlarını `Bereket Yağmurları` olarak isimlendirirler. Bunun sebebine baktığımız zaman bahar aylarında ülkemize Afrika’dan Arap Yarımadası’ndan çöl tozu geliyor. İçerisindeki zengin besin kaynakları bitkilerin temel ihtiyacı olan gübre ihtiyacını karşıladığı için atalarımız nisan yağmurlarını bu şekilde isimlendirmişlerdir" dedi.
3
"Bu çöl tozu zaman zaman belli yerlerde görüş mesafesinde düşüşlere yol açabilir"
Çarşamba gününe kadar etkisini sürdürecek çöl tozları için vatandaşları uyaran Prof. Dr. Toros, "Bu çöl tozu zaman zaman belli yerlerde görüş mesafesinde düşüşlere yol açabilir. Yine radyo frekanslarında ve iletişim kanallarında yayın kesintilerine yol açabilir. Bunlar doğal süreçlerdir. Çarşamba gününe kadar yoğun şekilde çöl tozu etkisinde kalacağız, olumsuz etkilenmemek için yine dikkatli ve tedbirli olmakta fayda var. Mecbur kalmadıkça dışarıya çıkmamakta fayda görüyorum" dedi.
4
"Şu anda İstanbul’da gördüğümüz pus"
İstanbul’da sabah saatlerinde birçok ilçede etkili olan puslu havayı da değerlendiren Prof. Dr. Toros, "Şu anda İstanbul’da gördüğümüz pus. Yani küçük su zerrecikleri. Çok yoğun olursa sis diyoruz. Yoğunluğu az ise pus diyoruz. Ülkemizde sistem geçişleri var şu an. Öğleden sonra havadaki hareketlenme ile beraber dağılacaktır" dedi.
5
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ege, Marmara ve Batı Karadeniz`de gece saatlerinden itibaren Kuzey Afrika kaynaklı "toz taşınımı" öngörüldüğünü açıkladı.
6
"Toz taşınımı" nedeniyle görüş mesafesinde azalma, hava kalitesinde bozulma, yağış alan yerlerde çamur şeklinde yağış ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunması istendi.
7
Hafta sonu gelecek toz taşınımına karşı alınması gereken önlemleri Hava Tahmin Uzmanı Emra Erentuğ ve Hacettepe Üniversitesi Çocuk Alerjisi Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bülent Şekerel, TRT Haber`de anlattı.
8
"Bu gece başlayacak, yarın akşam saatlerine kadar etkili olacak"
Hava Tahmin Uzmanı Emra Erentuğ, "Bu gece saatlerinden yarın akşam saatlerine kadar toz taşınma görülecek. Hafta başında toz taşınımı etkisini kaybedecek." dedi.
9
"Astımı, bronşiti ve KOAH`ı olanlar dikkat"
Prof. Dr. Bülent Şekerel, toz taşınımının vücut üzerindeki etkilerini ve toz taşınımından nasıl korunmamız gerektiğini anlattı:
"Bu tozlar beraberinde silikanın yanında bazı bakteri ve küf mantarlarının akciğere girmesini kolaylaştırıcı bir etki görüyorlar. Bu tozlar arasındaki sürtüşme parçacık boyutlarının azalmasına neden oluyor. 10 mikroçapın altındaki parçacıklar akciğerin derinlerine kadar ulaşıp özellikle astımı, bronşiti ve KOAH`ı olan hastalarımızda sağlık sorunlarına neden olabiliyorlar."
10
"Maskesiz dışarıya çıkılmamalı"
"Mutlaka maskemizin üzerimizde olması gerekiyor. Sosyal mesafeyi bu rüzgarlı havada daha mesafeli tutmamız gerekiyor. Polenlere, küf mantarlarına alerjisi olanların veya sürekli ilaç kullanan astımlı, KOAH`lı bronşitli hastalarımızın özellikle dikkatli olmaları maskesiz dışarıya çıkmamaları gerekiyor."
11
"Toz bulutu görüyorsanız pencereyi açmayın"
"Eğer evde bulunuyorsak ve pencereden dışarıya baktığımızda yoğun bir toz bulutu görüyorsak, pencereyi açmamayı şiddetle öneriyorum. Ama şu an için herkesin bu korkuyu yaşamasına gerek yok."
12
Bu belirtileri gösterirseniz dikkat edin
"Genellikle ortamda toz olduğunda en kolay girdiği burnumuz ve gözlerimizdir. Gözlerde kızarma, yaşarma, burun akıntısı, yanma hissedilmesi o ortamın tozlu olduğunun göstergesidir. Bu bize biraz alarm zili gibidir. Eğer bunlar varsa o ortamda kalmamak veya o ortamı uygun şekle getirmemiz gerekiyor."
İçeriğinde kil mineralleri bulunan toz taşınımına maruz kalmak, baş ve mide ağrısına da neden olabiliyor.