Fransa, Mali'de ne yapıyor?

Mali'nin kuzeyinde geçen yıl Ocak ayında başlayan isyan, Mart ayındaki askeri darbenin sebep olduğu otorite boşluğuyla büyüdü.

Ülkenin yarıdan fazlası isyancıların kontrolüne geçti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Fransa'nın yoğun çabaları sonucu Afrika ülkelerinin ortak askeri gücünün kuzeydeki gruplara müdahale etmesi için yetki verdi.

Ancak Eylül ayında yapılması beklenen müdahaleden önce Fransa, Mali hükumetinin çağrısı üzerine 12 Ocak'ta hava saldırılarına başladı.

Uzmanlar bu gelişmeyi TRT Haber'e değerlendirdi.

Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Deniz Tansi:

"Afrika’dan elde edilecek yani sömürülecek yeni kaynaklara gereksinim var. Altın ve uranyum ki uranyum dediğimiz zaman dikkat ederseniz nükleer enerji gündeme geliyor."

Bilgesam Afrika Uzmanı Hasan Öztürk:

"Çin, İran, Brezilya. Dolayısıyla Malililer Azavat devletini kurabilirlerse bu kurulacak devlet Fransa'nın etkisi dışında olacaktı ve Fransa kuzeydeki zengin yataklardan istifade edemeyecekti. Ülkede uranyum madenleri çok fazla. Dünya'da ya da Afrika'da en çok altın üreten 3. ülke Mali. Onun dışında fosfat kaynakları var." 

Eski Milletvekili Kürşat Atılgan:

"Bu yüzyıldaki sömürgecilik politikalarının başka bir çehresi. Yani eskisinde olduğu gibi ülkeleri giderek işgal ederek yapmıyorlar bu işi, ülkelerin başındaki idarelerle çok iyi ilişkiler kullanarak onların vasıtasıyla, o ülkede birçok avantajlar elde ediyorlar, ekonomiler yönlendiriliyor, kaynaklar sömürülüyor."

Yeni bir enerji kavgasının merkezindeki Mali'de bağımsızlık amacıyla hareket eden Tuaregler ile şeriatı getirmek istediğini söyleyen gruplar var.

Fransa, El-Kaide bağlantılı örgütlenmelere dikkat çekerek, dünya kamuoyundan destek alıyor.

Peki bu örgütler nasıl ortaya çıktı?

Her zaman böyle bir gerekçeye ihtiyaç olduğunu söyleyen Deniz Tansi;

‘’Bu gerekçe olarak baktığımızda özellikle Mali’de Mali’nin belli bir bölümünde El Kaide’nin bir devlet kurması ve El Kaide'nin kurduğu devletin dünya barışına ve bölge barışına zarar vereceği gibi kuvvetli gerekçeler gerekiyor" dedi.

Hasan Öztürk ise; "Tamamen bir illüzyon. Bunlar Batılı istihbarat örgütleriyle çok içli dışlı olmuş örgütler. Örneğin bugün Ensaruddin Örgütü'nün başındaki insana bakıyorsunuz, Tuaregliler isyan ettiğinde o isyanın başına geçmek istiyor. Geçmediği zaman bu defa kendi örgütünü kuruyor ve bir anda gelişmiş silahlar temin ediyor. Bir anda çok fazla para buluyor elinde" diye konuştu.

Kürşat Atılgan; ‘’Kuzeydeki grupları alttan alta bir takım ülkelerin istihbaratları destekledi. Hatta Fransız güçlerinin bile desteklediğini söylemek mümkün. Yani tuaregleri ve İslami grupları kendi operasyonlarında kullanmak için desteklediklerine yönelik Fransa'da ve dünya basınında bir çok yorum var " şeklinde konuştu.

Fransa hava saldırısını sürdürürken, Mali'ye göndereceği asker sayısını da arttıracağını açıkladı.

Öte yandan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamayla vatandaşların Mali'ye gitmemeleri, orada bulunanların da Türkiye'ye dönmeleri istendi.

Bu arada bazı sivil toplum örgütleri de Fransa’nın Mali’de düzenlediği operasyonları, Beyoğlu’ndaki Fransa Başkonsolosluğu önünde protesto etti.