Birbirinden farklı kültürleri bir arada barındıran Anadolu'da, Ramazan ayına özgü gelenek ve görenekler, yüzlerce yıldır yaşatılarak gelecek kuşaklara aktarılıyor. Akrabaların, komşuların kaynaştığı, zenginin fakirle aynı sofrada buluştuğu mübarek Ramazan günlerinde, birbirinden lezzetli yemekler de sofradaki yerini alıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Kültür Portalı'ndan derlediği bilgilere göre, her yörenin kendine özgü Ramazan lezzetleri bulunuyor.
1
Afyon Kebabı
Kuşbaşı dana eti, maydanoz ve pideyle yapılan, özellikle iftarda yenildiği için "Ramazan Kebabı" olarak adlandırılan yemek Afyonkarahisar ile özdeşleşmiş. Kebabın yapılışı ise şöyle:
Kuşbaşı et, suyunu çekene kadar kavruluyor. Üzerini örtecek kadar su konup tuzu ilave edilerek tekrar pişiriliyor. Diğer tarafta pideler kare şeklinde doğranıyor. Pideler, istenirse arzuya göre fırında ısıtılabiliyor. Pişen kuşbaşı etin suyu süzülerek bu su, pideleri ıslatmak için kullanılıyor. Islatılan pideler servis tepsisine alınarak üzerine etler yerleştirilip istenirse bir kepçe et suyu daha gezdiriliyor. Yemek 5 dakika kadar fırında dinlendikten sonra üzerine ince doğranmış maydanoz serpilerek servis ediliyor.
2
Gavut
Buğdayın kavrularak öğütülmesi sonucu elde edilen bir un çeşidi olan "Gavut", günlük yeneceği zaman yağ ile karıştırılarak sıcak ikram ediliyor. Hem sabah kahvaltılarında hem de ramazan ayında sahurda tüketilen bu lezzet, Urartular zamanında uzun savaşlar sırasında askerlerin beslenmesinde kullanılmış ve bugüne kadar yaşatılmış.
3
Gaziantep tatlıları
Haklı bir şöhrete sahip baklava, hem Ramazan`ın hem bayramların hem de düğünlerin vazgeçilmez tatlarından birisi. Baklava denilince akla gelen ilk şehir ise Güneydoğu Anadolu`nun incisi Gaziantep oluyor. Babadan oğula bir miras titizliğiyle aktarılan tatlıların yapımında kullanılan malzemelerin seçimindeki titizlik, hazırlamada ve pişirmede gösterilen beceri, baklavanın ve diğer tatlıların şöhrete kavuşmasına ve aranılan damak tadı olmasına olanak sağlıyor. Gaziantep`te baklavanın yanı sıra şöbiyet, bülbül yuvası ve zümrüt yeşili dolama, kadayıf, künefe, susamlı, cevizli, leblebili helva, kuymak da tercih edilen tatlılardan.
Ağıza değdiği an dağılan kahke ve katmer ise başka bir yerde bulunamayacak tatlardan. Tatlı, tuzlu, sade, susamlı olarak üretilen, Gaziantepli`nin vazgeçemediği çörekler yörede kahke adını alıyor. Kahke aslında Arapça kökenli bir sözcük ve bilezik anlamına geliyor. Yuvarlak simit gibi üretilen çöreklerin yanı sıra kahke farklı şekil ve tatlarda da üretiliyor. Örneğin yalnızca ramazan ayında yapılan ramazan kahkesi ya da özellikle evlerde üretilen bol baharatlı köy kahkesi gibi. Mahlep, susam, çörekotu, rezene, pekmez de kahkeye tadını veren malzemeler arasında bulunuyor.
4
Kerebiç
Mersin`de yapılan "Kerebiç", Ramazan ayında hem iftarda hem sahurda tercih ediliyor. Kerebiç, içli köfte şeklinde hazırlanıyor. Dış kısmı irmik, yağ, karbonat ve şekerle yapılan tatlının içine Antepfıstığı veya ceviz koyuluyor. Burada en çok dikkat edilmesi gereken ise kurabiyelerin kesinlikle kızarmaması. Kreması ise çöven otu köklerinin bir gece suda bekletilmesinin ardından 5 saat süreyle kaynatılması sonucunda oluşan yeşil suyun köpürene dek çırpılmasıyla köpük oluşturuluyor ancak köpük oluştuktan sonra bol şeker ilave edilerek kıvamı arttırılıyor. Bu köpük içine koyulan kurabiyelerin üzerine tarçın dökülüyor.
5
Göllem
Kırıkkale`de özellikle Ramazan ayında sahurda tüketilen "Göllem", pekmezle yapılan bir tatlı. Göllem için 200 gram yağ eritilip üzerine yarım kilogram pekmez ekleniyor. Pekmez kaynamaya başlamadan ocaktan indiriliyor. Evde daha önceden hazırlanmış 4-5 parça çörek doğrandıktan sonra pekmezli karışım üzerine dökülüp servis ediliyor.
6
Meyan Şerbeti
"Meyan Şerbeti" yaz boyunca ve Ramazan ayında Diyarbakır`da sevilerek tüketilen bir içecek. Meyan şerbetinin mide ve böbrek hastalıklarında faydalı olduğu da söyleniyor.
7
Kadayıf Dolması
"Kadayıf dolması" Erzurum`un en ünlü tatlısı. Ramazanda 30 gün süreyle sofraların eksilmez bir parçası. Dolma yumuşak tel kadayıf, ceviz, yumurta ve balla yapılıyor.
Erzurum`da bu ayda çokça tercih edilen bir diğer yemek de "Ayran aşı". Aşlık (yarma), yoğurt ve undan yapılan ayran aşı ile yufka, mercimek, soğan ve tereyağdan yapılan kesme aşı da şehre özgü çorbalar arasında yer alıyor.
8
Pişi
Amasya`da Ramazan`da bilhassa sahurda pekmezle yenen "Pişi", Türkiye`nin hemen hemen birçok şehrinde hazırlanan bir lezzet. Arzu edilirse içine çökelek peynir de koyulabilen pişinin yapılışı ise şöyle:
Un çukurca bir kap üzerine alınarak ortası açılıyor. Ilık suyla kulak memesi kıvamından biraz yumuşak hamur yoğuruluyor. Üzeri örtülerek mayalanmaya bırakılan hamurdan yumruk büyüklüğünde bezeler yapılıyor. Elle şekil verilerek açılan hamur arzuya göre içine malzemesi koyulduktan sonra tavada kızdırılan yağda pişiriliyor.