Eskişehir'de marangoz çırağıyken bağlama çalmayı öğrenen ve kendine özel "baston bağlama" tekniğini geliştiren 93 yaşındaki Ali Rıza Kalaycı, ilerleyen yaşına rağmen sanatını icra etmenin mutluluğunu yaşıyor.
Kalaycı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukluğunda köy odasında gençlerin çaldıkları sazların sesini dinledikten sonra müziğe merak duyduğunu söyledi.
İlk önce mızıka çaldığını anlatan Kalaycı, bir marangozun yanında çırak olarak işe başladığı 1935 yılında sazla tanıştığını belirtti. Eskişehir'deki Ahenk Saz Evi'nden 1936 yılında 4,5 liraya saz aldığını ve mahalledeki arkadaşlarıyla pazar günleri toplanıp bağlama çaldıklarını anlatan Kalaycı, şöyle konuştu:
"Askerdeyken Ankara'nın önde gelen saz sanatçılarından Mucip Arcıman ile tanıştım ve bağlama çalmanın inceliklerini öğrendim. 1952 yılında Eskişehir'in kurtuluş günü olan 2 Eylül'de, Ankara Radyosu'ndan yaptığımız canlı yayınlardan birinde TRT Türk Halk Müziği Yurttan Sesler Koro Şefi Muzaffer Sarısözen, Türkiye'deki ilk notalı türkü kitabını bana göndereceğini söyledi. 15 gün sonra gelen kitapta türküler notalarıyla mevcuttu. Hemen bu kitabı alarak eksiklerimi tamamladım. Daha sonraki yıllarda Muzaffer Sarısözen ile beraber çalıştık. Bir yandan koro çalıştırdım, bir yandan dasaz yapımına da devam ettim. Ünlü sanatçılarımızdan Ali Ekber Çiçek'in bir programında gördüğüm elektro bağlamasından esinlenerek elektro bağlama yapmayı öğrendim."
"Haftanın 2 günü bağlama çalmaya devam ediyorum"
Kalaycı, bir gün bağlamasının yere düştüğünü ve tekne ile sap kısmından ikiye ayrıldığını anımsatarak, "Sap kısmına manyetik tel ve çivi taktım, baktım ses geliyor. Daha sonra 'baston' tabir edilen sadece sazın sap kısmından oluşan bağlamayı ürettim. Ayrıca elektro teknesiz kabak kemane bile yaptım" ifadesini kullandı.
Tayyare Fabrikası'ndan 1975 yılında emekli olduğunu hatırlatan Kalaycı, şöyle devam etti.
"Yaklaşık 2 yıl hiçbir iş yapmadan görmediğim yerleri gezdikten sonra, 1977 yılında bağlama imalat ve tamiratı için dükkan açtım. Dükkanı haftanın iki günü saz meraklılarına meşk günü olarak ayırdım. Bu durum 2008 yılına kadar sürdü. 2008 yılında dükkanı kapattıktan sonra Eskişehir Halk Müziği Meşk Derneğini kurduk. Halen haftanın 2 günü orada bağlama çalmaya devam ediyor ve planlanan zamanlarda konserler veriyoruz. Hayatım boyunca hem saz imal ettim hem de birçok insana bağlama çalmayı öğrettim."
Bağlama çalmaya meraklı gençlere öğütler de veren Kalaycı, "Bağlama çalmayı öğrenirken biraz teknik tarafına çalışmaları, doğru ya da yanlış yaptıklarını anlamaları için notayı bilmeleri gereklidir" diye konuştu.
Ali Rıza Kalaycı'nın eserlerinin toplandığı ''Eskişehir Türküleri Ali Rıza Kalaycı" isimli kitabın hazırlanmasında emeği geçen sanatçı Ali Erdoğdu ise "Türk Halk Müziği'ne bir ömür hizmet eden bu büyük ustaya, 'asırlık çınar'a yaptığı hizmetlerden dolayı şükranlarımızı sunar, saygılarımızla ellerinden öperiz" ifadesini kullandı.
(AA)
21.4ºC
Ankara
