Soçi’de soğuk savaş

Soçi Kış Olimpiyatları, Amerika ile Rusya arasında esen soğuk rüzgarlara sahne oluyor. Siyasetin sporun önüne geçtiği olimpiyatlarda en küçük olumsuzluk bile iki dünya devi arasındaki gerilim olarak dünya basınına yansıyor.

Olimpiyatların açılış töreninde Amerika’yı temsil eden olimpiyat halkasının teknik bir arıza sebebiyle açılmaması bile siyasi sabotaj olarak değerlendirilebiliyor. Veya iki ülke takımları arasındaki karşılaşmalarda yaşanan sportif olumsuzluklara hemen siyasi renk verilebiliyor.

DEĞİŞMEYEN GELENEK: RUSLAR İÇİN AMERİKALILAR HEP "MASON"

Bunun en bariz örneği geçtiğimiz Cumartesi günü Amerikan ve Rus buz hokey takımları arasındaki karşılaşmada yaşandı. Öyle ki Soğuk Savaş dönemini andıran manzaralar sanki tarihin derinliğinden geri döndü, sahaya yansıdı. Hissedilen bu “soğukluk” yalnızca maçın oynandığı hokey sahası ile sınırlı değildi...

Maç sırasında Amerikalı hakem Meir, Rusya hokey takımının bir golünü geçersiz saydı. Hakem Meir’in geçersiz saydığı gol Rusya’ya 3-2’lik bir üstünlük sağlayacaktı, ancak yetkililer kaledeki ağın gol atılmadan önce gevşeyip, yerinden oynadığını söylediler. Karar açıklanır açıklanmaz Rus takımının destekçileri büyük bir öfkeyle bağırmaya başladılar.

Soçi'de bulunan Uluslararası Buz Hokeyi Federasyonu temsilcisi Konstantin Komissarov, maç sırasında sahada olan yetkililerin verdiği kararın doğru olduğunu ve video görüntüleriyle de bunun desteklediğini belirterek Amerikalı hakemin bu kararını onayladı.

Ancak bu durum Rus taraftarları sakinleştirmeye yetmedi, aksine, ülkedeki siyasi yelpazenin farklı renklerinde yer alan tüm Rus buz hokeyi izleyicilerini bir araya getirdi. Soçi sınırlarını aşıp başkent Moskova'ya da taşınan bu birliktense mebzul miktarda komplo teorisi doğdu.

Amerikalı hakem kararını açıkladığı sırada devlet televizyonundan maçı canlı sunan spor yorumcusu, “Bu nasıl olabilir” diye bağırarak şaşkınlığını gizleyemedi ve maçın sonuna kadar da hakemin uyruğu ile ilgili hakaret içeren yorumlar yaptı.

Rus Komsomolskaya Pravda gazetesi haberi, “Amerikalı hakem ve kukla Uluslararası Federasyon hak ettiğimiz zaferi bizden esirgedi” diye gördü.

Rus devlet televizyonu, hakemin kararının tartışıldığı bir programa tam bir saat ayırdı.

Hatta, Rusya’nın liberalleri bile iyice kesif hale gelen bu tartışmaya katıldılar; ülkedeki yolsuzluk iddialarına blogunda yer veren muhalif eylemci Alexei Navalny "Hakem hakkında söylenen her şeye inanıyorum”, dedi.

Maçın oynandığı sırada Rus buz hokey takımının hayal kırıklığı içindeki taraftarları arasında herkesin tanıdığı bir sima da yer alıyordu: Devlet Başkanı Vladimir Putin. Rusya Devlet Başkanı, maçtan sonra ülkesinin haber ajansına verdiği demeçte, “Eğer gol kaledeki doğru yerinde değildiyse, maçın aslında hemen o anda durdurulması gerekirdi”, dedi, ancak aynı zamanda da takımın destekçilerini sportmenlik göstermeye davet etti.

Putin, "Hakemin kararı yanlış bile olsa, hiç kimse hakkında önyargılardan oluşan etiketlemeler yapmamalıyız” diye konuştu. 

AMERİKALILAR DA RUSYA VE PUTİN KONUSUNDA İYİ FİKİRDE DEĞİL

Peki Ruslar Amerikalılarla ilgili Soğuk Savaş dönemi etiketlerinden henüz vazgeçememişken Amerikalılar Ruslarla ilgili ne düşünüyor? 

Amerikalıların Soçi Olimpiyatlarının ev sahibi olan Rusya hakkındaki görüşleri pek iyi değil! 

Uluslararası kamuoyu araştırma şirketi Gallup Politcs Soçi Olimpiyatlarının devam ettiği günlerde - 13 Şubat 2014'te yayınladığı araştırmada Amerikalıların büyük çoğunluğunun Rusya Devlet Başkanı ve halkı hakkındaki görüşlerinin son on yıllın en kötü seviyesinde olduğunu ortaya çıkardı.

Son yirmi yıldır aynı konuda ölçümler yapan Gallup’un web sitesinde yayınladığı araştırmaya göre Amerikan kamuoyunda “en tercih edilmeyenler” listesinde Putin ve Rusya, yüzde 63 ve yüzde 60’la en üst sıralarda yer alıyor.

Söz konusu kamuoyu araştırması, 2012 yılında Rusya devlet başkanlığına geri dönen Putin’in o tarihten bu yana Amerikan halkı arasında kendisi ve ülkesi hakkında oluşan genel kanıyı ölçmeyi hedefliyor. Gallup, 2013 yılı sonbaharında yaptığı başka bir araştırmada Amerikalıların Rusya’yı, bu geçen on dört yıl içinde ilk defa, “müttefik” değil de “düşman” olarak gördüğü sonucuna ulaşmıştı.

Uluslararası kamuoyu araştırma şirketi son yılarda Amerikan kamuoyunda oluşan Rusya karşıtlığını, Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) için çalışan Edward Snowden’a Rusya tarafından verilen sığınma hakkına, Suriye iç savaşında Putin’in aldığı siyasi tavra ve Rusya'da eşcinsellere karşı yapılan hak ihlallerine dayandırıyor.

Ayrıca, Amerikan kamuoyunun bu görüşünde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen eylül ayında ABD’nin önde gelen gazetesi New York Times’da yayınlanan bir makalesinin de etkili olabileceğinin altı çiziliyor.

FARKLI DÜŞÜNEN AMERİKALILAR DA VAR

Rusya konusunda Amerikalıların düşünceleri genelde olumsuz. Ama özellikle Amerikan medyasının Rusya yaklaşımına karşı çıkan, Rusya ile ilgili haber yapma biçimini eleştiren Amerikalılar da bulunabiliyor. Bu isimlerden birisi Amerikalı yazar Stephen F.Cohen. Cohen, 11 Şubat'ta Amerika’daki en eski haftalık dergilerden “The Nation”da yayınlanan makalesinde Amerikan medyasının Putin’i, Soçi’yi ve hatta Ukrayna’yı nasıl yanlış yorumladığından yakındı, kendi meslektaşlarını yerden yere vurdu.

Yazar, Amerikan medyasının, Rusya ve Putin’e karşı sistemli, hiç de profesyonel olmayan ve utanç verici tavır içinde olduğunu söyleyerek bu durumun, istisnalar olsa dahi genel hal aldığını belirtti.

New York Times ve Washington Post gibi saygı duyulan medya organlarında bile muhabirlerin, editörlerin ve yorumcuların geleneksel gazetecilik standartlarına riayet etmediğini, Rusya ve Putin söz konusu olduğunda haberle analiz, yorum arasındaki farkın yok olduğunu vurguladı.
“En azından iki farklı siyasi görüşe yer vermek zorundasınız” diyen Cohen, Amerikan medyasının bugün, Soğuk Savaş dönemindekinden bile daha az nesnel, daha az dengeli, fakat daha fazla konformist olduğunu yazdı.

Son olarak, ABD Başkanı Barack Obama 8 Temmuz 2013 tarihinde, NBC televizyonunda yayınlanan Jay Leno ile “The Tonight Show” adlı sohbet programında, Moskova’nın zaman zaman “Soğuk Savaş” zihniyetine kaydığını, ancak yine de ABD ile terörizmle mücadele gibi belli başlı bazı konularda iş birliği içinde olduğunu söylemiş ve eklemişti:

“Ve onlara ve tabii ki Başkan Putin’e sürekli şunu söylüyorum, geçmiş geçmişte kalsın, biz gelecek hakkında düşünelim ve daha fazla iş birliği yapmamamız için hiçbir neden olmadığını da bilelim”.