Tekstilde kadın evlenene kadar var

Türkiye'nin ihracatında büyük payı olan ve kadın istihdamın en fazla olduğu sektörlerin başında gelen tekstilde, kadınlar evlendiklerinde ya kendi istekleriyle işten ayrılıyor ya da hamile kaldıklarında işten çıkarılıyor.

İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB), Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman'da tekstil sektöründe çalışan kadınların durumunu, ''Türkiye'de Tekstil Sektörü ve Kadın İşçiler'' raporuyla ortaya koydu.

Raporda, kırsal bölgelerde kadınların iş gücüne katılımının hızlı düşmesi ve kentlerde kadının iş gücüne katılımının çok az artmasının Türkiye'de kadının iş gücüne katılımının azalmasına neden olduğu belirtildi.

Türkiye'de kadın istihdamının yüzde 25'in üstünde olduğu belirtilerek, tekstil sektöründe bu oranın yüzde 37 olduğuna işaret edildi. Kadın çalışan oranının hazır giyim sektörünün yaygın olduğu illerde daha yüksek olduğuna dikkat çekilerek, tekstil sektöründeki kadın işçi oranının Gaziantep'te yüzde 24,4, Kahramanmaraş'ta yüzde 17,7, Malatya'da 22,6 ve Adıyaman'da yüzde 71,8 olduğu kaydedildi. Raporda, şu ifadelere yer verildi:

''Kadınların tekstil sektöründeki katılım payı Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman'da oldukça yüksektir. Gaziantep'te kadın istihdam oranı yüzde 14,2 iken tekstilde çalışan kadın oranı yüzde 24,4. Bu oran sadece Kahramanmaraş'ta birbirine çok yakın çünkü bu şehirde çok sayıda tekstil ham maddesi üreten firma var. Kadın istihdam oranları, konfeksiyon üretimi ile artış göstermektedir. Malatya ve Adıyaman'da kadınlar, hazır konfeksiyon sektöründe oldukça faaldir. Devlet teşvikinden yararlanmak için firma sahipleri, Adıyaman'da çalışmaya başlamış ve bu durum imalatın bu bölgeye kaydırılması açısından önemli bir avantajdır. Bu atölyeler, dünya çapındaki markalarla taşeronluk ağı kurmaktalar ve bu yüzden kadın istihdam oranı çok yüksektir.''

İstihdamın yüzde 20'si kayıt dışı

Tekstil sektöründeki kadın işçilerin çoğunluğunun 17-25 yaş arasında ve lise mezunu olduğu belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:

''Kadınlar ancak evlenene kadar iş hayatına kısa süreli dahil oluyor. Bölgede aileler, ortalama 5 çocuk sahibi ve bu durum kadınların iş hayatına girmesini imkansızlaştırıyor. Firmalar ve kadın işçiler arasında, kadınların evleninceye ya da en azından hamile kalıncaya kadar çalışacaklarına dair örtük bir anlaşma bulunuyor. Herkes bunu kabullenmiş durumda. Kadınlar ya evlendiklerinde kendi istekleriyle işlerinden ayrılıyor ya da hamile kaldıklarında işten çıkarılıyor. Bölgede evlenince işten ayrılma durumu istisnasız uygulanan bir kural gibi. Bölgedeki kayıtlı ve resmi birçok tekstil firması, sigortasız işçi çalıştırıyor. Resmi iş yerlerindeki istihdamın neredeyse yüzde 20'si kayıt dışı çalışan işçilerden oluşuyor.

Yeşil kartı olan birçok insan, bazı haklarını kaybetmemek adına sigortalı çalışmak için istekli değil. Yeşil kartla gelen diğer haklar ise okula giden çocuklar için devletten alınan nakit yardımı, kışın yapılan kömür yardımı ve belediyelerce yapılan diğer yardımları kapsıyor. Yeşil kartı olan bir vatandaş, sigortalı çalışan bir işçi ile kıyaslandığında sağlık hizmetlerine daha az para ödüyor. Bu yüzden insanlar, sigortalı işte çalışmak istemiyor.''

Raporda, kadınların tekstil sektöründe en fazla birkaç yıl istihdam edildiği ve anne olan kadınların iş hayatından ayrılmalarının ise firmaların iş hacminde büyük kayıplara sebep olduğu da vurgulandı.

AA