Çok Bulutlu 13.6ºC Ankara
  • Adana
  • Adıyaman
  • Afyonkarahisar
  • Ağrı
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Çorum
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Düzce
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Gümüşhane
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • İstanbul
  • İzmir
  • Kahramanmaraş
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kırşehir
  • Kilis
  • Kocaeli
  • Konya
  • Kütahya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Mersin
  • Muğla
  • Muş
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Şanlıurfa
  • Şırnak
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak
Ekonomi

Emeklilikte yeni dönem

Çok çalışanın daha az emekli maaşı aldığı mevcut sistem rafa kaldırılacak.

Emeklilikte yeni dönem

Sosyal güvenlik sistemindeki açıkların en önemli sebeplerinden olan 'erken emekliliği' önlemek için teşvik edici sistem hazırlanıyor. Artık prim günü çok olanın emekli maaşı da fazla olacak.

Yeni sistem ile kişiler ne kadar uzun süre çalışma hayatında kalırlarsa o kadar fazla emekli maaşı alabilecek.Hükümetin 21.6 milyar lira açık beklediği 2014 programı hazırlanırken gündeme getirilen çalışmayla, sosyal güvenlik sistemindeki gelir-gider dengesinin iyileştirilmesi amaçlanıyor. Bunun için de emekli aylığı hesaplamalarında kullanılan parametrelerin çalışma süresini uzatmayı teşvik edecek şekilde düzenlenmesi hedefleniyor.

GEÇ EMEKLİ OL YÜKSEK MAAŞ AL

Düzenleme ile çalışma süresi uzadıkça aylık bağlama oranı da artacak. Programa göre, tıbbi ve ekonomik değerlendirme çalışmalarını dikkate alan bir geri ödeme sistemi oluşturulacak, geri ödeme kapsamında olmayan sağlık hizmetlerinin sağlanması için tamamlayıcı sağlık sigortacılığı teşvik edilecek.

Tanı İlişkili Gruplara (TİG) dayalı geri ödeme yönteminin yaygınlaştırılması kapsamında pilot çalışmalara başlanacak. Hükümeti, bu çalışmaya teşvik eden ise her yıl artan sosyal güvenlik açıkları oldu. Sosyal sigorta sistemi gelirlerinin giderleri karşılayamadığı belirtiliyor. Geçmişte seçim yatırımı olarak getirilen erken emeklik ve yüksek aylık bağlama oranlarının devam etmesi ve sağlık harcamalarının giderek artması sebebiyle sosyal güvenlik açığı arttı.

Süleyman Demirel'in başbakanlığı döneminde erken emeklilik sistemi getirildi ve 54 yaşında emekli olan insanlar 38 yaşında emekli olmaya başladı. Sistem şimdiye kadar yaklaşık 1 trilyon liraya mal oldu. Bu da 22 adet GAP yatırımına karşılık geliyor.

EMEKLİLERİN SAYISI ÇALIŞANDAN HIZLI ARTTI, AÇIK BÜYÜDÜ

Türkiye'de 2003 yılında 12 milyon 289 bin 808 çalışana karşılık, 6 milyon 848 bin 22 emekli bulunuyordu. Bu durumda çalışanların 1.99'u bir emekliyi finanse ediyordu. Yani 2 çalışan 1 emekliye bakıyordu. 2013'e gelindiğinde ise 18 milyon 890 bin 108 kayıtlı çalışana ulaşan sistemde emekli sayısı ise 10 milyon 471 bin 966'ya ulaşıyor. Bu da son yıllarda 4 milyon yeni istihdam sağlanmasına rağmen emekli sayısının çalışan sayısından daha hızlı arttığını gösteriyor. Oysa sağlıklı bir sosyal güvenlik sisteminin devam etmesi için 4 çalışana 1 emekli düşmesi gerekiyor.

MEVCUT UYGULAMADA ÇALIŞTIKÇA MAAŞ DÜŞÜYOR

Mevcut sistemde yeni emekli olacaklar, 1999 yılından sonra emekli olanlardan daha az emekli maaşı alıyor. Eski emekliler daha çok, yeni emekliler daha az maaş alıyor. Çünkü çalıştıkça emekli maaşları düşüyor. Bunun sebebi de aylık bağlama oranlarında yapılan değişiklik. Aylık bağlama oranı bakımından üç dönem dikkate alınıyor. Buna göre;
- 2000 öncesi: Söz konusu dönemde aylık bağlama oranı, 25 yıl sigortalılık süresi (9000 prim günü) üzerinden ele alınırsa düşükten prim ödeyenler için yüzde 76 olmuştu. Bu dönemde 3600 gün üzerinden emekli olanların da aylık bağlama oranı yüzde 70 seviyesindeydi.
- 2000 ve Ekim 2008 arası: Bu dönemde çıkarılan yasayla, aylık bağlama oranı 25 yıl sigortalılık üzerinden yüzde 65'e geriledi.
- Ekim 2008 sonrası dönem: Sosyal Güvenlik Reformu Yasası olarak adlandırılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasasıyla 25 yıl sigortası olanların aylık bağlama oranı yüzde 50'ye düşürüldü.

En düşük aylık bağlama oranı Ekim 2008 sonrası dönem olduğundan, aylık brüt kazancı, Sosyal Güvenlik Kurumu'na 3 bin liranın altında beyan edilenler veya Bağ-Kur'lu olarak aylık 1000 liranın altında prim ödeyenlerin, emekli olduğunda“bağlanacak emekli aylığı” sürekli düşüyor. Özellikle asgari ücret üzerinden prim ödenmesi durumunda, çalışan sigortalının gelecekteki emekli aylığı her yıl için 30 TL civarında azalıyor. Bu şekilde 10 yıl daha fazla çalışan 300 lira daha az emekli maaşıalıyor. Ancak sigorta primlerini tavandan (3000 ile 6.639,90 TL arasında) ödeyenlerin bağlanacak emekli aylıkları ayda 6 TL, 7 TL civarında artıyor. Ancak işveren, vergi yükü sebebiyle bu tutarda maaş alanı dahi asgari ücretten gösteriyor.

KAYNAK: Turkiye Gazetesi
 

Sıradaki Haber
SGK’dan açıklama
Yükleniyor lütfen bekleyiniz