Türkiye'nin yerli otomobil macerasında ilk göz ağrısı: Devrim

Şimdiki adı Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) olan Eskişehir Demiryolu Fabrikalarında dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel`in talimatıyla 1961`de Türk mühendis ve işçiler tarafından zor koşullarda 4 otomobil üretildi.

Gürsel tarafından "Devrim" adı verilen bu araçlar, Ankara`ya götürüldü. Araçlardan biri, 29 Ekim 1961`de Cumhuriyet Bayramı törenlerinde Gürsel`in test amacıyla kullandığı sırada benzini bitince durdu. Bunun ardından trenle Ankara`dan Eskişehir`e getirilen Devrim, bir süre fabrika içinde kullanıldı.

Yeni müze çalışmaları

Yıllarca TÜRASAŞ tesislerinde hazırlanan camekanlı bölümde sergilenen Devrim`e ziyaretçi ilgisinin artması, müze oluşturulmasına vesile oldu. TÜRASAŞ`ta otomobilin üretildiği imalathane ve depolarda araştırma yapılınca Devrim`in yapımı sırasında kullanılan çeşitli parçalar ve materyaller de bulundu.

Bu materyallerle zenginleştirilen müze, ziyaretçilerin yoğun ilgisi göz önüne alınarak TÜRASAŞ tesislerinin farklı bir bölgesinde kuruldu.

Kapsamlı olarak 5 Eylül 2017`de başlatılan bakımının tamamlanmasının ardından 3 Mart 2018`de ziyarete açılan "Devrim Otomobili Müzesi"nde sergilenen 0002 şasi ve 0002 motor numaralı Devrim, lastikleri ile ön ve arka camı dışında tamamen yerli olarak kısa bir sürede üretildi.

Uzun ve kısa farları ayakla açılıp kapanan, kontak anahtarı ve manuel olarak da çalıştırılabilen Devrim, bu özellikleriyle de dikkati çekiyor. 1250 kilogram ağırlığında ve saatte maksimum 140 kilometre hız göstergesine sahip Devrim`e güvenlik gerekçesiyle benzin konulmuyor, aküsü sökülü halde bulunuyor.

Aracın yapımında kullanılan kaynak motoru, matkap ve torna tezgahları, yapım aşamalarının çekildiği fotoğraf makinesi, kumpas, pergel, cetvel, çizim masası, kireç taşından maketi, yedek parçalar, Sivas`ta demir yollarında dökülmüş orijinal motor bloku ve çalışmaların görsellerine de yer veriliyor.

Yaklaşık 200 Türk mühendis ve işçisinin emeğiyle "Siyah", "Beyaz", "Mavi Boncuk" ve "Gecekondu" isimleri verilerek 4 adet üretilen ve daha sonra adı "Devrim" konulan aracın tarihe "Türkiye`nin ilk yerli otomobili" olarak geçmesi de ziyaretçilerin ilgisini artırıyor.

Özellikle TOGG`un yerli otomobil üretimi çalışmaları dolayısıyla daha fazla ilgi gören "Devrim", yeni müzesinin açılmasının üzerinden geçen 2,5 yılı aşkın sürede yaklaşık 320 bin kişi tarafından ziyaret edildi.