Ankara Üniversitesi (AÜ) Veteriner Fakültesi'nde TÜBİTAK desteğiyle, dünyada sadece Aksaray bölgesinde yaşayan ve sahip oldukları yüksek koruma içgüdüleri sayesinde değerleri 50 bin liraya varan aslan iriliğindeki çoban köpeklerinin, tüp bebek yöntemiyle çoğaltılıp dünyanın istenen her bölgesinde yetiştirilmesi sağlanacak.
Proje çerçevesinde, "Türk mastifi" adı verilen çoban köpekleri, bu sayede yetiştikleri bölgenin önemli bir ekonomik kaynağı haline getirilecek ve yurt dışına satışı da mümkün hale gelecek.
AÜ Veteriner Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ongun Uysal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yürütücülüğünü yaptığı "Aksaray Malaklısı Çoban Köpeği ırkında (Türk mastifi) androlojik ve spermatolojik (erkek üreme muayenesi) özelliklerin SNP (tek gen mutasyonuna yönelik ürünler geliştirme) ile genom boyu ilişkilendirilmesi" adlı projesinin TÜBİTAK tarafından destek aldığını bildirdi.
"Aslan gibi" iri bir köpek olan Aksaray Malaklısı'nın yıllarca kangal köpekleri olarak bilindiğini, ancak gerçek ırklarının yeni keşfedildiğini bildiren Uysal, çalışmalarıyla bu tür çoban köpeğinin yalnızca Aksaray bölgesinde yaşadıklarına dair tescilin sağlanmasına katkı vereceklerini söyledi.
Bu çoban köpeklerinin kangaldan farklı olarak lokal bir ırk olarak dünyada sadece Aksaray bölgesinde yetiştirildiğine dikkati çeken Uysal, "Bu köpeklerin, genetik olarak sürü koruma köpeği özellikleri nedeniyle özel bir ırk oldukları biliniyor. Bu nedenle çok tercih ediliyor. Aksaray Malaklısı'nın yavruları 10 bin TL, erişkinleri 50 bin TL’ye satılıyor" bilgisini verdi.
AKSARAY MALAKLISI'NA TÜP BEBEK YÖNTEMİ
Prof. Dr. Uysal, Nisan’da Aksaray’da yaşayan 300 dolayındaki çoban köpeğinden 60'ı üzerinde araştırmalarını başlatacaklarını duyurdu. Projenin her aşamasıyla Türkiye’de ilk olarak gerçekleştirileceğini belirten Uysal, şöyle konuştu:
"Aksaray Malaklıları, mastif tipi köpeklerdir. Yapılan genetik analizler sonucu mastif tipi köpeklerin Kangal, Akbaş ve Kars çoban köpeklerinden farklı bir ırk olabileceği belirlendi. Bu çalışma ile ilk defa elde edilecek Aksaray Malaklısı çoban köpeklerinin mikroçiplerde var olan gen özellikleri belirlenecek. Genotip verileri ileride diğer ırklar üzerinde yapılacak genetik çalışmalardan elde edilecek sonuçlarla karşılaştırılacak.
Erkek Aksaray Malaklıları'nın androlojik muayeneleri (testis çapı, testis çevresi, testis uzunluğu gibi) yapılarak ırka özgü genel ortalama ölçüler belirlenmeye çalışılacak."
Uysal, Aksaray'a özgü çoban köpeklerinin gen özellikleri ve androlojik muayeneleri sonucu elde edilecek ölçülerin belirlenerek bu tür köpeklerin ilk androlojik standardizasyonunun oluşturulacağını kaydetti.
Köpeklerden alınan spermlerin de tüm özelliklerinin kayıt altına alınacağını ifade eden Uysal, çalışmalarında ilk kez Türk mastifinin spermlerinin dondurularak saklanacağını ve ardından tüp bebek yöntemiyle üremelerinin sağlanacağını belirtti.
Uysal, projelerinin Türkiye’ye ait Anadolu’nun lokal bir ırkı olan Aksaray Malaklısı'nın yurt dışına tanıtılmasında önemli katkısı olacağını belirterek, şunları kaydetti:
"Bu projeden elde edilen verilerin ulusal ve uluslararası bilimsel platformlarda büyük ilgi göreceği beklenmektedir. Proje ile Türkiye’nin yerli ırkı olan Aksaray Malaklısı çoban köpeğinin spermaları dondurularak sperm bankası oluşturulacak ve gen kaynakları korunmuş olacak. Yurt içi ve yurt dışından talep gelmesi durumunda bu köpek ırkının üretilmesi noktasında sperm bankasına başvurularak ve dondurulmuş-çözdürülmüş spermalarla suni tohumlamalarının yapılabilmesi sağlanacak.
Böylece bu çoban köpeklerinin bölgenin önemli bir ekonomik kaynağı haline getirilebilmesinin yanında, yurt dışına satışı da mümkün hale gelecek."
Prof. Dr. Uysal, Ankara Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’nin de projenin ilerleyen aşamalarına dahil olarak araştırmanın ulusal ve uluslararası platformda ticarileşmesine katkıda bulunacağını sözlerine ekledi.
27.3ºC
Ankara
