Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) desteğiyle Kazakistan'ın başkenti Astana' yakınlarındaki Kumay Arkeoloji Kompleksinde yapılan kazılarda Türk tarihine ait 2 bin yıllık kalıntılar gün ışığına çıkarıldı.
TİKA'dan yapılan açıklamada, Türkiye'den bilim adamlarının da katılımıyla Kazakistan'da yapılan arkeolojik kazılarda erken demir çağından kalma tek ve çift taş heykellere sahip "Türk tören çiftleri", ortaçağ döneminin mezar yapıları, büyük ölçekli binalara ait yapı kalıntıları ve uzun bir zaman diliminin kültürünü yansıtacak zenginlikte buluntular elde edildiği bildirildi.
TİKA'nın desteğiyle başkent Astana yakınlarındaki Kumay Nehri civarında gerçekleştirilen kazılarda Türk dönemlerine ait tarihi buluntuların incelendiği ifade edilerek, "Türk Jeopolitik Fenomeni: Kökeni ve Süreklilik Uluslararası Projesi" çerçevesinde Kumay Türk Arkeoloji-Etnografya Kompleksi anıtlarındaki çalışmalara Türkiye'den Doç. Dr. Abdullah Karaçağ ile Yrd. Doç. Dr. Ömer Zaimoğlu'nun da katıldığı belirtildi.
Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılacak EXPO 2017'ye kadar tamamlanması planlanan çalışmalarda, 2012'den bu yana Türkiye'den 5, Kazakistan'dan 35 olmak üzere toplam 40 bilim adamının görev aldığı kaydedildi.
"Kültürel mirası yansıtıyor"
Çalışmaların Türkler açısından önemine dikkati çeken Yrd. Doç. Dr. Zaimoğlu, Buyratau Milli Parkı'nın sınırları içerisinde kalan Kumay Nehri'nin zengin arkeolojik verilere sahip olduğunu ve birkaç bin yıllık dönemin kültürel mirasını yansıttığını bildirdi.
Zaimoğlu, Göktürkler döneminden ulaşan Bilge Kağan, Kültegin ve Tonyukuk anısına dikilen anıtlara kazınan Türkçe metinlerde, "Türk milletinin refahının ve bekasının, birlik olma ve vatan toprağını kutsal bilip sahiplenmeye bağlı olduğu"nun yazıldığını belirtti.
Altay, Sayan ve Tanrıdağları'ndaki Türkçe yazıtlar
Yazıtlarla ilgili bilgi aktaran Zaimoğlu, "Altay, Sayan ve Tanrıdağları'nda yer alan Türkçe yazıtlarda toprağın, dağın, ırmağın ve diğer kaynakların kutsandığı görülür. Bu anlayışla vatanına ve milletine kendini adamış kahraman atalarını abideleştirmişlerdir. Bunların arasında en çok tanınanları Kazakistan'da Merke ve Jaysan ile Doğu Kazakistan Sarı Arka bozkırında bulunan çok sayıdaki Türk anıtlarıdır" ifadesini kullandı.
Eserlerin bilimsel açıdan incelenmesi ve analitik olarak kavranmasıyla ilgili çalışmaların kapsamının genişletilerek devam ettiğini hatırlatan Zaimoğlu, anıtların restorasyonu, korunması ve alanın açık hava arkeoloji ve etnografya müzesine dönüştürülmesi çabalarının önemli adımlar olduğunu, bunların neticesinde Kumay Nehri bölgesindeki anıtların, Türklerin kadim tarihlerinin tanıkları olarak geleceğe taşınmalarının sağlanacağını kaydetti.
TİKA'nın desteğiyle 2009 yılından bu yana Kazak arkeologlar tarafından yapılan kazılarda Hun ve Göktürk devirlerine ait tapınak, mezar ve yerleşim merkezleri bulunmuştu.
(AA)
26.4ºC
Ankara
