Tükenmişlik sendromu nedir?
Tükenmiş bir kişi bunu ya duygusal çöküş ya duyarsızlaşma ya da azalmış başarma motivasyonu şeklinde yaşar. ... Hem duygusal hem de fiziksel kayıplar kişide çaresizlik, ümitsizlik, özgüven eksikliği oluşturarak duygusal ve zihinsel tükenmeye neden olur.
Ege Üniversitesi (EÜ) Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayriye Elbi, tükenmişlik sendromuna karşı iyi uyuyarak, düzenli beslenerek, egzersiz yaparak ve dinlenmeye zaman ayırarak önlem alınabileceğini bildirdi.
Prof. Dr. Elbi, "intihar düşüncesine dahi neden olduğu" bilinen tükenmişlik sendromunun, her yaş ve meslek grubundan insanın başına gelebileceğini söyledi.
Aslında herkesin "tükenebileceğini" dile getiren Elbi, "Tükenmek, hayatın gereklerini yerine getirirken yapabileceğimizin ötesinde yük almakla bağlantılı bir şey. Çok fazla yük altındaysak, travmatize edici şeylerle karşılaşabiliyorsak, hayatın normal akışı bizim enerjimizi zorluyorsa, engelleniyorsak, kendimizi nasıl yenileyebileceğimizi bilemiyorsak tükenebiliriz. Herkes bir gün birtakım nedenlerle tükenebilir." diye konuştu.
Sendromun belirtileri
Tükenmişlik sendromunu atlatabilmek için önce belirtilerin anlaşılması gerektiğine dikkati çeken Elbi, "Hayatta bir şey gelişmiyor, hayat ileri gitmiyor gibi gelebilir. Yorgun uyanma olabilir. Kötü davranışlar, hırçınlık olabilir. İşten kaçma, önemli kararlar verememe, dinlenemeden uyanma bu sendromun belirtileri arasında yer alır. Ayrıca önemli konular konuşulurken tükenmişlik sendromu yaşayanları ortada göremeyebilirsiniz." dedi.
Kolay ağlama, eskisi kadar verimli olamama gibi belirtilerin de tükenmiş sendromuna işaret ettiğine değinen Elbi, bir çalışanın daha önce 30 dakikada tamamlayabildiği işi, sendroma girdiyse 2-3 saatte bitiremeyebileceğini anlattı.
Günlük koşturmacada insanların kendilerini unuttuğunu ve ihtiyaçlarına önem vermediğini dile getiren Elbi, kişinin önce "İyi miyim" diye kendisine sorması gerektiğini ifade etti.
Profesyonel yardımdan önce kişinin sorununu kendi sosyal çevresinde, ortamında çözmeyi deneyebileceğini belirten Elbi, "Tıkandıysak, bir sınırı geçtiysek, o zaman psikiyatrik yardım almamız gerekiyor. Terapi gerekebilir, ilaç tedavisi de mümkün." diye konuştu.
"En önemlisi sendrom başlamadan önlemini almak"
Tedaviyle sendromun atlatılabileceğine işaret eden Elbi, asıl önemli konunun, sendroma girmeden gerekli önlemleri almak olduğunu vurguladı.
Basit önlemlerle kişinin tükenmeyi önleyebileceğini dile getiren Elbi, "Tükenmişlik sendromunun önlemleri var, iyi uyumak, düzgün beslenmek, dinlenmeye zaman ayırmak, egzersiz yapmak gibi. Yani annenizin 'yap' dediği şeyler. 'Hırkanı giy, hasta olma' derler ya... Bunları yaparsak bir miktar daha dayanıklılığımız artar." ifadelerini kullandı.
Elbi, sendromun sosyal statü, ekonomik durum ayrımı olmadan herkesi tehdit edebileceğini kaydederek, "İşi gereği çok yoğun çalışan, dinlenme arası olmayan insanlarda tükenmişlik sendromu belirtileri artabilir. Herkes her şekilde bu sendromu yaşayabilir. Hepimizin bir dayanıklılık sınırı var, bu sınırı aştığımızda tükenebiliriz." dedi. AA
23ºC
Ankara
