Parçalı Bulutlu 7ºC Ankara
  • Adana
  • Adıyaman
  • Afyonkarahisar
  • Ağrı
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Çorum
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Düzce
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Gümüşhane
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • İstanbul
  • İzmir
  • Kahramanmaraş
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kırşehir
  • Kilis
  • Kocaeli
  • Konya
  • Kütahya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Mersin
  • Muğla
  • Muş
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Şanlıurfa
  • Şırnak
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak
Sağlık
15.08.2014 23:05

Ebola borsada uçurdu

Dünyanın başı Batı Afrika'da başlayıp dünyaya korku salan salgınla büyük dertde.

Ebola borsada uçurdu

İshal, kanama, deri döküntüleri ve yüksek ateş... Dünyanın başı Batı Afrika'da başlayıp dünyaya korku salan bir salgınla büyük dertde...

Genelde salgınların yalnızca nadiren görüldüğü ve toplumun küçük bir kesimini etkilediği düşünülürdü. Oysaki ebola salgını durumun hiç de böyle olmadığını gösterdi...

Ebola borsada uçurdu

Afrika'da hastalık kapan ve hayatını kaybeden vatandaşları nedeniyle ebola ile yakından tanışan İngiltere ve İspanya gibi ülkeler salgının hafife alınmayacak kadar ciddi olduğunu ve çok da uzakta olmadığını gözler önüne serdi.

1976’da ortaya çıkmasından bu yana en tehlikeli günlerini yaşayan salgında şimdiye kadar 1.848 kişiye virüs bulaştı ve Gine, Sierra Leone, Liberya ile Nijerya’nın ufak bir bölümünde 1.069 kişi yaşamını yitirdi.

Ölü sayısı artıyor ama asıl tartışma bu boyuta gelene kadar neden gerekli önlemler alınmadığı...

ÖLENLERİN SAYISI HIZLA ARTIYOR

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yaptığı çarpıcı açıklama ile "çok büyük ölçüde hafife alındığını" ve olağanüstü önlemler alınması gerektiğini vurguladı.

Son 40 yılın en büyük salgını olduğu söylenen durum hakkında Dünya Sağlık Örgütü Ağustos ayı başında da ebola salgınının tahmin edilenden çok daha hızlı yayıldığını söylemiş, Örgütün Başkanı Margaret Chan, Batı Afrika'daki salgının kontrol altına alınamaması durumunda dünya geneline yayılma riskinin olduğunu belirtmişti ve "Eğer doğru tedbirlerle kriz yönetilebilirse salgının yayılması önlenebilir" demişti ancak henüz beklenildiği gibi olmadı hastalığın önüne henüz geçilemedi. Bunun üzerine Chan, Ağustos ayının başında salgının kontrol dışına çıktığını ve eğer gereken adımlar şimdi atılmazsa sonuçların hem can kaybı, hem de ekonomik sıkıntılar bakımından yıkıcı olabileceğini söyledi.

Ebola borsada uçurdu

"VİRÜS MÜCADELE EDİLEMEYECEK KADAR HIZLA YAYILIYOR"

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Ebola salgınıyla boğuşan Batı Afrika'da sağlık merkezlerinin açılır açılmaz dolduğunu belirtiyor.

Bu doluluğun ani artıştan dolayı olmadığını savunan DSÖ sözcüsü Gregory Hartl, yeni açılan merkezlerdeki hasta yoğunluğunun salgının sanılandan çok daha büyük olduğunu gösterdiğini vurguluyor.

Düşüncesini desteklemek için Hartl, birkaç gün önce Liberya'nın başkenti Monrovia'da 80 yataklı bir merkezin açıldığını, açılışın ertesi günü merkezin dolduğu, bir gün sonra ise onlarca kişinin daha tedavi için geldiği örneğini veriyor.

Hartl ile aynı fikirde olmayan Sınır Tanımayan Doktorlar örgütünün başkanı Joanne Liu da 10 gün önce bölgeyi ziyaret ettiklerini ve salgının virüsle mücadele edilemeyecek kadar hızlı yayıldığını belirttiyor.

Sınır Tanımayan Doktorlar örgütünün başkanı her ne kadar mücadele edilemeyecek hızda olduğunu belirtmiş olsa da salgına karşı tedavi arayışı tartışmaları da beraberinde getirerek sürüyor.

DENEYSEL İLAÇLARIN İNSANLARDA UYGULANMASINA İZİN VERİLDİ

Tedavisi olmayan salgın ile ilgili bazı küçük ilaç firmaları Ebola virüsü konusunda araştırmalar yapmış ancak bu araştırmaların şu ana kadar sadece laboratuvar ortamındaki hayvanlarda denemişti. Alınan bir kararla Dünya Sağlık Örgütü , Batı Afrika’da ortaya çıkan Ebola salgınıyla mücadele için deneysel ilaçların kullanımına izin verdi.

Ebola borsada uçurdu

Dünya Sağlık Örgütü Genel Sekreter Yardımcısı Marie-Paule Kieny, Cenevre’de sağlık uzmanlarıyla yaptığı toplantının ardından yaptığı açıklamada,“Ebola salgının koşulları gereği, tedavi ve koruma çalışmalarına potansiyel olarak katkıda bulunacak kayıt dışı müdahalelere başvurulması etik olacaktır” diye konuştu.

DSÖ deneysel ilaçların insanlarda denemesine karar verdi ancak neden ilki 1976 yılında görülen bu salgınla ilgili bu kadar sene bir aşı bulunamamıştı?

KAR AMACI GÜDEN FİRMALAR İLAÇ ÜRETMEK İSTEMEDİ

Sağlık otoritelerinin yapıtığı açıklamalar tedavinin bir an önce bulunması konusuna dikkatleri çekiyor ancak ilaç firmalarının ekonomik çıkarları ve deney aşamasındaki ilaçların insanlarda uygulanmaya başlayacak olması tartışmaları da beraberinde getiriyor.

İlaç firmaları salgının yayılmaya başladığı ilk zamanlarda sadece küçük ölçekli sağlık harcamaları yapabilen ülkelerde görülmesi ve ilaç satışlarından elde edilecek karların düşük olacağı düşüncesiyle Ebola virüsü için araştırma harcaması yapmaktan kaçındı. Ancak salgın ilerledikçe ilaç firmalarının duruma bakışı da değişmeye başladı.

İlaç firmaları bir anda araştırmalarını arttırdı peki bunun altında ne yatıyordu?

İLAÇ FİRMALARININ WALL STREET’TEKİ DEĞERİ ARTIYOR

Bugünlerde ebolaya çare arayan ilaç firmalarının borsadaki değeri giderek artıyor. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada menşeli ilaç firmaları borsada hızla değer kazanan firmaların başında geliyorlar.

Örneğin ebolaya çare arayan ABD firması Tekmira’nın kâğıtlarının değeri bir anda 4 eurodan 14 euroya fırladı.

Uzmanlar bunun yalnızca başlangıç olduğunu, salgın hastalıklar dünya nüfusunu etkilemeye devam ettikçe ilaç firmalarının dünya ekonomisinde de söz sahibi olacaklarını belirtiyorlar.

Salgının büyümesi, dünyaya korku salması, tedavi arayışları, ilaç firmalarının ekonomik çıkarları derken Ebola bir de ırkçılık tartışmalarını beraberinde getirdi.

İLAÇ DAĞITIMINDA IRKÇILIK TARTIŞMALARI

Deneysel ilaç tartışmaları arasında ilk olarak ABD hastalığa yakalanmış olan iki vatandaşına deneme aşamasındaki bir serumu verdi. Bu karar bir dizi tartışmayı da beraberinde getirdi; ya hastanın sağlığı kötüye giderse? İlacın olumlu etki etmesi durumunda, eldeki stoklar binlerce hastaya nasıl cevap verebilir? gibi sorulara rağmen uzmanlar durumun aciliyeti karşısında aldıkları kararı savundular. Ve böylece iki Amerikalı yardım çalışanı üzerinde ZMapp adlı deneysel ilaç denendi, her iki hasta da kurtarıldı.

Ebola borsada uçurdu

Ancak tartışmalar bununla sınırlı kalmadı çünkü aynı dönemde ABD'nin Sierra Leone’de ebola salgını ile mücadele sürecini yöneten ve bu sırada salgına yakalanan Afrikalı bir doktora ZMapp adlı ilacı değil de farklı bir deneysel ilacı denemesi ve doktorun hayatını kaybetmesi bir dizi tartışmaya neden oldu.

Oldukça sınırlı sayıda üretilen ZMapp’in sadece yabancı yardım çalışanları üzerinde kullanılması hastalığa maruz kalan Afrikalılar ile Afrika’ya dışardan gelen beyazların tedavi sürecinde eşit muamale görmediğine dair etik bir tartışmayı da beraberinde getirdi.

Bu arada ZMapp adlı deneysel serumu üreten ABD merkezli şirket elindeki tüm stokları salgın bölgesine gönderdiğini açıklarken, Kanada Halk Sağlığı Ajansı, salgından etkilenen ülkelere elindeki Kanada-yapımı deneysel aşıdan 1000 adet göndereceğini ifade ediyor.

Eda Durmuş Aslan
TRT Türk Artı
 

Sıradaki Haber
Afrika'dan yayılan ölüm
Yükleniyor lütfen bekleyiniz