İlkokul yıllarında bir halı tamircisinin yanında mesleğine başlayan ve 50 yıldır mesleğini sürdüren Mehmet Aydın, antika halıları toplayarak yeniden tarihe kazandırıyor.
Türkiye'den ve yurt dışından topladığı antika halılarla ilgili bilgi veren Aydın, nadide eserlerden biri olan "Yahyalı halısı"nın sahipleri tarafından kendisine ulaştırıldığını ve mecburi olarak bazı onarımlardan geçirildiğini söyledi.
Aydın, antika halı bulmanın ve onarmanın önemli bir sorumluluk olduğunu söyleyerek, "Yaklaşık 100 yıl önce dokunan bu halı, çok nadide çıkan eserler arasında. Yahyalı halısının kandilli olabilmesi de çok önemli. Bu, halının çok daha değerli olduğunu gösterir" dedi.
"Halıda sadece kök boya kullanılmış"
Asırlık Yahyalı halısının ticari amaç güdülmeyen çeyizlik ve el emeği bir eser olduğunu belirten Aydın, şunları anlattı:
"Bu halıda sadece kök boya kullanılmış ve el ipi ile dokunmuş. Topraktan, soğan kabuğundan, nar ağacı ve vişne gibi doğal malzemeden elde edilen kök boyalı bir halı."
Aydın, aradan geçen uzun zamana rağmen eserin fazla deforme olmadığını vurgulayarak, halı üzerinde küçük onarımlar yaptığını ve bunun için de orijinaline uygun olarak 100 yıl önceki yastıkların iplerinden faydalandığını söyledi.
Birçok antika halıyı inceleme fırsatı buldu
Yarım asırlık meslek hayatında birçok antika halıyı inceleme fırsatı bulan Aydın'ın koleksiyonunda, Konya'nın ünlü obruk kilimi de bulunuyor. Tarihi kilimin 1 ay önce müzayede için kendisine getirildiğini söyleyen Aydın, "Bunu yapan kişi, kendi çeyizine dokuduğu için o kadar değerli hissetmiş ki, üzerine nazar boncuğu takmışlar. Ayrıca değerini anlayabilmek için kilimin üzerine Osmanlı parası da dikilmiş" dedi.
Aydın, kilimin 90 yıl önce dokunduğunu ve sandıkta saklandığı için tamire ihtiyaç duymadığını söyleyerek, halı üzerindeki eli belinde deseninin anlamını şöyle anlattı:
"Bunları dokumak çok zor olduğundan dolayı kazanda ipleri boyadıktan sonra bele ağrı geliyor ve ellerini bellerine koyuyorlar. Ondan dolayı bu dokunan kilimlerin ismi eli belinde olarak kalıyor. Mesela bazı Yörük halıları var. Altlarına düğüm koyuyorlar ki akrepler kilimin üzerine çıkmasın diye. Hepsinin ayrı ayrı anlamları var."
"Afganistan, İran ve Türkistan'dan da antika halılar geliyor"
Antika eserleri korumanın önemli olduğunu vurgulayan Aydın, halıları kapalı bir mekanda tutmadıkları için herhangi bir problem yaşanmadığını belirtti.
Aydın, elindeki tüm halıları büyük bir titizlikle incelediğini ve her eserde bir yaşanmışlık gördüğünü söyleyerek, "Öyle halılar var ki, genç kızlar aşklarını halı üzerine dokumuşlar. Örneğin bir Yörük kızı aşkını şimdiki gibi anlatamadığından bunu halı üzerinde anlatmış. Mesela Orta Asya'dan Anadolu'ya göç var. Halı üzerindeki figürlerle o göç yolunu anlatmışlar" dedi.
Antika halıların belirli aralıklarla başkentlilerin beğenisine sunulduğunu ve açık artırma yöntemiyle satıldığını söyleyen Aydın, şöyle konuştu:
"3 ya da 4 ay aralıklarla 81 ilimizden tarihi halıları topluyoruz. Tamire ihtiyacı olanların tamirini yapıyoruz ve ardından beğeniye sunuyoruz. Ayrıca Afganistan, İran ve Türkistan gibi ülkelerden de antika halılar geliyor."
Kaynak: AA
22.9ºC
Ankara
