Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NTV canlı yayınında gündemi değerlendirdi, soruları yanıtladı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'den çekilme kararına dair son gelişmeleri değerlendiren Çavuşoğlu, PYD/YPG/PKK'nın varlığının bölgenin istikrarsızlığı bakımından çok büyük bir tehlike olduğuna dikkati çekti.
Çavuşoğlu, ABD'nin desteklediği YPG/PKK'nın Süryanilere, Ezidilere ve bölge halkına yönelik baskılarını anlatarak şöyle devam etti:
"Bir terör örgütüyle angajmana girdiğiniz zaman maalesef onun etkisinden de kurtulamıyorsunuz. Yavaş yavaş kontrolüne de giriyorsunuz. Koskoca bir devletin bugün tüm NATO müttefikliğimize rağmen, tüm bugüne kadarki iş birliklerimize rağmen bir terör örgütünün destekçisi gibi konuşması, hele hele, çekilmemek için böyle bahanelere sığınması doğru bir şey değildir. Bir devlet bir söz verdiği zaman bu sözünün arkasında durmalıdır. Recep Tayyip Erdoğan da Türkiye Cumhuriyeti de bir söz verdiği zaman arkasında durur."
“O gün ABD'nin çekileceğini biz de bilmiyorduk”
ABD'nin, Münbiç yol haritasının uygulanmasına biraz daha olumlu bakmaya başladığını söyleyen Çavuşoğlu, bir an önce bunun uygulanması ve YPG'nin Fırat'ın doğusundan tamamen çekilmesi gerektiğini vurguladı.
Çavuşoğlu, "Şunu anlamaları gerekiyor. Bizim YPG'ye yönelik harekatımız, operasyonumuz ABD'nin çekilmesine ya da çekilmemesine bağlı değil ki. Böyle bir karar yokken Sayın Cumhurbaşkanımız Fırat'ın doğusuna da gireceğimizi ve harekatı başlatacağımızı söyledi. O gün ABD'nin çekileceğini biz de bilmiyorduk." diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu Türkiye'nin, ABD çekilse de çekilmese de ulusal güvenliği tehdit eden terör örgütüne karşı ne gerekiyorsa yapacağını vurguladı.
Erdoğan-Putin görüşmesi
Çavuşoğlu ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında ikili zirve ve Astana formatında üçlü zirve planlandığını açıkladı.
Bakan Çavuşoğlu, "İki görüşme planlanıyor. Biri ikili görüşme. Bir de biliyorsunuz, Soçi'de başlayan üçlü zirve. Yani Soçi formatı ya da Astana formatı da diyebiliriz." ifadelerini kullandı.
Rusya'nın, gelecek haftalarda liderlerin katılacağı üçlü zirveye ev sahipliği yapmak istediğini Türkiye ve İran'a bildirdiğini aktaran Çavuşoğlu, Rusya'dan gelecek tarih önerilerinin beklendiğini kaydetti.
“Eğer bugün bu yol haritası başarılı bir şekilde Münbiç'te uygulansaydı…”
Suriye'de Fırat Nehri'nin doğusuna yapılması planlanan harekatı ve ABD'nin Suriye'den çekilme kararına ilişkin süreci değerlendiren Çavuşoğlu, "Bizim uzun süredir ABD'den YPG/PKK terör örgütüyle angajmanına son vermesini istediğimiz malum." ifadelerini kullandı.
Türkiye ve ABD'nin mutabık kaldığı Münbiç yol haritasını hatırlatan Çavuşoğlu, "Eğer bugün bu yol haritası başarılı bir şekilde Münbiç'te uygulansaydı, 90 günde uygulanması gerekiyordu ve Fırat'ın doğusuna da uygulamaya başlasaydık bu gelişmeler zaten olmazdı." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Fırat'ın doğusuna harekat başlatılacağına ilişkin açıklamasının ardından ABD'nin çekilme kararı aldığına dikkati çeken Çavuşoğlu, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'ın, ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford ve Brett McGurk'ün yerine Küresel Koalisyon Özel Temsilcisi olarak atanan James Jeffrey'nin Ankara temaslarında da bu sürece ilişkin koordinasyon konularının ele alındığını dile getirdi.
Özellikle ABD'nin güvenlik birimlerinin, ABD Başkanı Trump'ı bu kararından caydırmaya uğraştığını söyleyen Çavuşoğlu, buna da "Türkler Kürtleri katletmesin" şeklinde bir kılıf uydurulmaya çalışıldığını, Türkiye'nin bu yaklaşımı reddettiğini vurguladı.
“Dün Pompeo'nun da 'Trump'ın kararı kesindir' demesi de önemlidir”
Türkiye'nin Afrin harekatında da PYD/YPG/PKK'yı hedef aldığını hatırlatan Çavuşoğlu, ABD'nin o zaman böyle bir söylem içine girmediğine ancak şimdi böyle bir tutum aldığına dikkati çekti.
Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"Hem çekilme kararı vereceksiniz, hem de çekilmemek için Türkiye'yi de suçlayıcı bahaneler bulmaya çalışacaksınız. Müttefikliğe sığmadığı gibi, rahmetli Demirel derdi 'Süper güçlerin geri vitesi olmaz' diye. Burada ABD geri vites yapmayı da öğrenmeye başladı sanırım. Bu kadar açık konuşmamız lazım çünkü burada özellikle sahadakiler Türkiye düşmanlığını pompalamaya çalışıyor. Bu bizi rahatsız ediyor. Ama Cumhurbaşkanımızın muhatabı Trump'tır. Trump iki defa Cumhurbaşkanımıza çekileceğini söyledi. Daha sonra açıklamalarını da yaptı. Dün Pompeo'nun da 'Trump'ın kararı kesindir' demesi de önemlidir."
Bakan Çavuşoğlu, ABD'nin Suriye'den çekilme sürecine ilişkin, kendileri için Trump ve Dışişleri Bakanı'nın söylem ve verdiği sözün geçerli olduğunu söyledi.
“Kullandıkları, konuşlandıkları yerler var”
Çekilme sürecinde ABD'nin bölgedeki üslerine ilişkin bir soru üzerine Çavuşoğlu, "Üsler konusunda farklı sayılar var da hepsi bizim bildiğimiz gibi üs değil. Kullandıkları, konuşlandıkları yerler var. Helikopterlerin indikleri, kalktıkları yerler. Ama tamamen buradan çekiliyorsa zaten ABD, artık buraları da boşaltacak anlamındadır." diye konuştu.
Çavuşoğlu, ABD'nin çekildikten sonra üslerini kime bırakacağına yönelik bir soruya ise "Münbiç yol haritasını uygulasaydık yerel halka bırakacaktık. Kriter ne, demografi. Hangi tarihe göre demografi? DEAŞ, YPG/PKK gelmeden önceki." yanıtını verdi.
"Pompeo ile bugünlerde telefonda görüşmeyi düşünüyoruz"
Türkiye-ABD arasındaki ziyaret takvimini de değerlendiren Çavuşoğlu, Washington'da yapılacak iki ülke arasındaki çalışma grubu toplantısının Bolton'ın Türkiye ziyareti nedeniyle ertelendiğini söyledi.
Çavuşoğlu, karşılıklı temasların devam ettiğini belirterek "Pompeo ile bugünlerde bir telefon görüşmesi yapmayı düşünüyoruz. Son gelişmeleri gözden geçireceğiz." dedi.
Çalışma gruplarının içinde ilgili tüm birimlerin yer aldığını vurgulayan Çavuşoğlu, "Bu çalışma gruplarıyla ve üst düzey temaslarla bu işi birlikte sürdürmek istiyoruz ama samimi bir şekilde ve sözümüzde durarak." ifadesini kullandı.
"Fırat'ın doğusu için kararlıyız"
Çavuşoğlu, Fırat Nehri'nin doğusuna yapılması planlanan harekata ilişkin Türkiye'nin sahada ve masada kararlı olduğunu vurguladı.
Bakan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"Bu kararlılık var. Ama zamanlamasını, nasıl ne yapacağımızın kararını yine biz veririz. Bu konuda da kimseden izin almayız. ABD çekilirken herhangi bir kargaşa olmasın dediği zaman, tabii ki Cumhurbaşkanımız aynı zamanda başkomutan, 'bir bekleme sürecine geçelim' dedi. Ama bu iş uzatılırsa veya zamana yayılmaya çalışılırsa 'Türkler Kürtleri katledecek' gibi yanlış ve saçma gerekçelerle gerçek olmayan söylemlerle bu işi savsaklamaya çalışırlarsa o zaman biz de bu kararımızı uygulamaya koyarız. Bunun da kararını, askerlerimizle beraber Sayın Cumhurbaşkanımız verecek."
"Suriye'nin toprak bütünlüğü önemlidir"
ABD'nin çekilme kararı ve sürecinde Türkiye'nin Rusya ve İran ile ilişkilerine dair bir soru üzerine Çavuşoğlu, "Rusya'nın ve İran'ın bu konulardaki tutumu zaten başından beri açık: 'Tüm Suriye toprakları rejimindir.' Biz de diyoruz ki 'Tüm Suriye toprakları Suriye'nindir. Sınır bütünlüğü, toprak bütünlüğü bizim için de önemlidir.' Ortak açıklamaların hepsinde de bu zaten vurgulanmıştır." ifadesini kullandı.
Süreçte terörle mücadelenin devam etmesi ancak bir taraftan da Türkiye'nin güvenlik endişesinin olmaması gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, "Yani buralara rejim geldiği zaman YPG ile nasıl bir iş birliğine girecek ya da girmeyecek bunları bilmiyoruz. Diğer taraftan da Suriye'nin de sınır ve toprak bütünlüğü kaygısının olmaması lazım." diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu ayrıca "Türkiye tek başına DEAŞ ile mücadele etme kapasitesine sahiptir. Kararlılığı da vardır." dedi.
"(ABD'den Patriot alımı) S-400 şartı koyarlarsa anlaşmamız mümkün değil"
ABD'den Patriot alımına ilişkin bir soru üzerine Çavuşoğlu, konunun siyasi bir mesele haline geldiğini belirterek "ABD Patriotlar konusunda ilk teklifini sundu. Zamanlaması bakımından baktığımız zaman, bizim şu anda zaten bu hava savunma sistemlerine acilen ihtiyacımız var." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 alma kararının gündeme getirilmesine ilişkin ise "Bizim şu anda ihtiyacımız var. İlerde Patriot da alabiliriz, eğer şartları uyarsa. Zamanlaması, ortak üretim, teknoloji transferi, kredi imkanları, bunların hepsi uygun olursa. Bir ticaret yapıyorsunuz. Ama ticarette, 'diğerini iptal et benden al' şartını Türkiye kabul etmez." diye konuştu.
Türkiye'nin Rusya'dan S-400 almasına ilişkin tamamlanmış bir anlaşmanın söz konusu olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, "Rusya ile zaten S-400 anlaşması olmuş bitmiş bir anlaşmadır. Buna kimsenin bir şey söylemeye de hakkı yoktur." ifadesini kullandı.
ABD ile Patriot savunma sistemine ilişkin teknoloji transferi, ortak üretim gibi şartların enine boyuna değerlendirileceğini söyleyen Çavuşoğlu, "O konularda anlaşırız. Ama S-400 şartı koyarlarsa o konuda anlaşmamız mümkün değil." dedi.
AB ile ilişkiler
Türkiye-AB ilişkilerini değerlendiren Çavuşoğlu, AB Dönem Başkanlığını Romanya'nın Avusturya'dan devralmasıyla pozitif bir gündemin olacağını söyledi.
Çavuşoğlu, Türkiye ve AB arasındaki vize serbestisiyle ilgili 6 kriterde uzlaşıya varabilmek için kurulan ortak çalışma gruplarının ikişer kez bir araya geldiğini belirterek son dönemde bu konuları müzakere etmeye başladıklarının altını çizdi.
Doğu Akdeniz'deki petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Çavuşoğlu, adanın etrafında doğalgaz ve petrol rezervlerinin olduğunu ve bu kaynakların, hem Kıbrıs Türk halkının hem de Rum halkının hakkı olduğunu belirtti.
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye'nin temennisinin, Kıbrıs Türk halkının haklarının garanti altına alınması olduğunu vurgulayarak Türkiye'nin talebinin meşru olduğunu ve kimseyi zora düşürmeyeceğini dile getirdi.
Kıbrıs'ta Türk deniz üssü kurulması tartışmalarına ilişkin Çavuşoğlu, şunları söyledi:
"Türkiye'nin bir tutumu var. KKTC'nin ve Kıbrıs Türklerinin haklarını her zaman koruyacaktır. Bu bakımdan da güvenlik ve garantilerle ilgili, yani sıfır garanti, sıfır güvenlik, sıfır asker gibi düşüncelerden bir an önce uzaklaşmalarını hatta rüyaysa bir an önce uyanmalarını, hayalse bu hayalden vazgeçmelerini hatırlatıyoruz. Bu, esasen onlarla dalga geçmek ya da onları aşağılamak anlamında değil, gerçekten bunun değişmeyen bir gerçek olduğunu görmelerini ve buna göre metni müzakere edeceksek edelim bunun için söylüyoruz. Tabii KKTC'de üslerle ilgili, askerlerle ilgili görüşmeler, çalışmalar bunları da yine Milli Savunma Bakanlığımız, ilgili Genelkurmayımız, Hava Kuvvetlerimiz hep birlikte çalışmalar yapıyor."
Kaynak: AA
15.7ºC
Ankara
