AK Parti’nin dün yapılan grup toplantısında konuşan Erdoğan, IMF borçlarının sona ermesi konusunda ilk kez tarih verdi.
DSP-MHP-ANAP iktidarından devraldıkları IMF borcunun 23.5 milyar dolar olduğunu hatırlatan Erdoğan, şunları söyledi: “Biz artık IMF ile stand-by görüşmeleri filan yapmıyoruz. İstersek borcumuzu şu anda öderiz, bir sıkıntımız yok. Ancak önümüzdeki yıl nisan ayına kadar çok, çok düşük faizli olması hasebiyle, yani para yönetimi, finans yönetimi noktasında çok daha hayırlı, isabetli olduğu için biz bu yolu şu anda takip ediyoruz. 2013 Nisan’ında bu da bitmiş olacak.”
51 yıllık ilişki bitiyor
Türkiye ile IMF ilişkilerinin geçmişi, Türkiye’nin kuruluşa üye olduğu 1947 yılına kadar uzanıyor. Stand-by anlaşması süreci ise 1 Ocak 1961 tarihinde kuruluş ile ilk anlaşmanın imzalanmasıyla başladı. 51 yıllık süreçte, IMF ile 19 stand-by anlaşması imzalandı.
Küresel krize rağmen, Türkiye, 2008 yılında 20. anlaşmayı imzalamadı ve IMF’ye olan borçlarını ödemeye ise devam etti.
47 milyar dolar kredi kullanıldı
Türkiye, IMF ile son yarım yüzyıla damgasına vuran stand-by anlaşmaları sürecinde 46 milyar 617 milyon dolarlık kredi kullandı. Anlaşmalar tamamlanamadığı için yaklaşık 8 milyar dolarlık kredi de tahsis edilmesine rağmen çekilemedi.
Türkiye, kullandığı kredilerin karşılığında IMF’ye 2012 yılının mart ayı sonu itibariyle 52 milyar 67 milyon dolar ödeme yaptı. Bu ödemenin 45.3 milyar dolarını ana para, 6 milyar 767 milyon dolarını ise faizler oluşturdu. Aynı tarih itibariyle Türkiye’nin IMF’ye olan borcu ise 2 milyar 322 milyon dolara geriledi.
2001’de 10 milyar $ bayram havası estirmişti
Yunanistan’ın bugün yaşadığı borç krizlerinin bir benzerini 2001 Şubat krizinde yaşayan Türkiye, IMF’den 10 milyar dolar alabilmek için günlerce uğraşmıştı. Gecelik faizlerin yüzde 7 bini gördüğü, bankaların birer birer devlete geçtiği şubat krizinden çıkışın adresi yine IMF olmuştu.
Özellikle Kemal Derviş döneminde, şubat krizinde IMF ile yapılan pazarlıklar, günlerce konuşulmuş ve IMF’nin 10 milyar dolarlık kredi vermeyi kabul etmesi, Türkiye’de adeta bayram havası estirmişti.
2001 yılında Kemal Derviş’in göreve gelmesinin hemen ardından düzenlenen bono ihalesinde faiz yüzde 193.7’ye gerilediğinde gazetelerde, “Derviş ilk sınavını geçti” diye yorumlar yer almıştı.
Bugün ise, borçlanma faizleri yüzde 10’un altına çekilirken, vadeler ise 10 yıla kadar çıktı. Türkiye’nin son 50 yılına damgasını vuran stand-by anlaşmalarından da sadece son ikisi AK Parti hükümeti döneminde tamamlandı.
9 Cumhurbaşkanı 37 hükümet eşlik etti
Atatürk dışındaki tüm liderler, IMF ile stand-by anlaşması sürecinde görev aldı. Türkiye’nin IMF ile olan stand-by yolculuğuna 9 Cumhurbaşkanı ve 37 hükümet eşlik etti.
Türkiye, 1960 yılından 1970 yılına kadar her yıl bir stand-by anlaşması imzaladı. Her anlaşma da neredeyse bir yılını bile doldurmadan sona erdi.
1970-1978 yılları arasında stand-by sürecine ara verildi. Bu tarihten sonra da, kesintili olarak birçok kez IMF ile stand-by anlaşmaları için masaya oturuldu. Ancak hiçbir anlaşmanın süresi doldurulamadı.
Türkiye’nin son dönemdeki stand-by yolculuğu ise 1999 yılında imzalanan 17. stand-by anlaşması ile başladı. Ancak söz konusu anlaşma da Cumhuriyet tarihinin en ağır krizi olarak nitelendirilen 2001 yılı şubat krizi ile sona erdi.
Devlet eski Bakanı Kemal Derviş döneminde ise Türkiye, 18. stand-by anlaşmasını imzaladı. Kemal Derviş’in imzaladığı stand-by anlaşmasını devam ettirmek 3 Kasım 2002 seçimlerinin ardından iktidara gelen AK Parti Hükümeti’ne kaldı.
Cumhuriyet tarihinde ilk kez, bir stand-by anlaşması süresi sonuna kadar uygulandı. 18. anlaşmanın sona ermesinin ardından 2005 yılında da yeni bir üç yıllık stand-by anlaşması imzalandı. AK Parti, 2008 yılında ise IMF ile stand-by anlaşması yapmama kararı aldı.
(Kaynak: Star)
23.6ºC
Ankara
