"Yaptığımızın saflıkla ilgisi yok"

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi’nde P5+1 ülkeleri ile İran arasında yapılan anlaşmayla ilgili Kongre üyelerinin sorularını cevapladı.

Oturumdaki açılış konuşmasında, anlaşmanın detaylarına dair bilgi veren Kerry, Obama yönetiminin anlaşmaya yönelik görüşlerini tekrarladı ve Kongre üyelerini anlaşmanın neticesinde İran'a yönelik yaptırımlara getirilebilecek rahatlamanın, sınırlı ve istenildiğinde geri döndürülebilir olduğuna ikna etmeye çalıştı.

"BU ÇOK HASSAS BİR DİPLOMATİK AN"

Kerry, İran'ın nükleer meselesine yönelik hesaplamalarının değişip değişmediğini bilmediklerini, bu nedenle sürecin güven üzerine kurulu olmadığını ifade ederek, "Tarihe baktığımızda hepimiz şüpheci olmakta haklıyız. Ancak, şu anda hiçbir şey kaybetmeden bu öneriyi dikkatli biçimde test etmede en iyi şansa sahibiz" diye konuştu. Kerry, bu kapsamda eski ABD Başkanlarından Ronald Reagan'ın "güven ama teyit et" sözünü, "teste tabi tut ama teyit et" olarak değiştirdi.

GİZLİ YER ALTI TESİSLERİNE ULAŞABİLECEĞİZ

Kerry, İran ile varılan anlaşmadaki amaçlardan birinin de, Tahran yönetiminin neler yaptığını bilmek olduğunu söyledi. Karşı tarafın, kendilerine nükleer tesislere sınırsız ulaşma imkanı sağlayacaklarını ifade ettiğini belirten Kerry, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Şimdi gizli yer altı tesislerine ulaşabileceğiz. Buna sahip değildik. Bu büyük bir anlaşma. Şimdi Natanz’a girme imkanı var ve şimdi ne yaptıklarını bilebileceğiz. Ağır su reaktörüne yeteri kadar erişimimiz olacak.”

BU GEÇİCİ BİR ANLAŞMA DEĞİL

İran’ın anlaşmayla ilgili söylemlerini hatırlatan Kerry, belirli bir ilerleme sağlamanın İran’a bağlı olduğunu kaydetti. Tahran yönetimi ile varılan mutabakatın 'geçici bir anlaşma' olmadığını belirten Kerry, söz konusu uzlaşının kapsamlı bir anlaşmanın ilk adımı olduğuna vurgu yaptı. Kerry, “Bunu herkes için tekrar dikkatlice dile getirmeme izin verin. Bu geçici bir anlaşma değil. Bu kapsamlı bir anlaşmanın ilk adımı. Bunu niçin yaptık? Basit bir nedenle; dostlarımızı ve kendimizi daha güvenli hale getirmek için” diye konuştu.

Kerry, Kongre üyelerinden yöneltilen bir soru üzerine İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in pozisyonunun değişmediğini kaydetti. Kerry, "İran'ın kamuoyu önündeki pozisyonları ve söylemleri değişmedi, çok kışkırtıcı, tehdit edici ve olağanüstü derecede zarar verici" ifadesini kullandı.

İran’ın nükleer silah elde etmesinin bölgede de bazı sıkıntılara yol açacağına vurgu yapan Kerry, “Eğer İran nükleer silah elde ederse kesinlikle bölgede silahlanma yarışı olacaktır. Bu, İran’ın niçin nükleer silaha sahip olmaması gerektiğinin nedenlerinden biri” açıklamasında bulundu.

YAPTIĞIMIZIN SAFLIKLA İLGİSİ YOK

John Kerry, şu andaki anlaşmanın 'saflık' olduğu yönündeki eleştirileri ise kabul etmedi. “Şu anda yaptığımızın saflıkla bir ilgisi yok” diyen Kerry, “Çekinceleri anlıyoruz. Riskleri anlıyoruz. Bunun ne kadar kritik olduğunu anlıyoruz. Kafamda hiçbir şüphe olmadan şuna kesinlikle inanıyorum ki sadece müzakere ediyor ve daha da baskı uyguluyor olsaydık onları daha da fazla silah edinmek istemeye itebilecek uzun bir sürece davet çıkarmış olurduk ve bu durumda kendinizi, müzakere edebildiğiniz ama diğer taraftan da İran’ın (nükleer) silah sahibi olmaya bugünden daha yakın olduğu bir noktada bulabilirdiniz. Bu çok daha tehlikeli” diye konuştu.